
Guest writer
F. Vanlalrochana
V. THANGZAMA
Mizote Thu leh Hlain a tawng sanna ber chu hlaah hian a ni ti ila kan sawi sual lo ang. Kan hla phuahtute zinga a rimawi rem thiam leh a hla thu rem kawnga tawng sang berte zinga mi chu V. Thangzama hi a ni chiang mai. A hla thu hrim hrim hi a Philosophy leh theology te a ṭha a, a thluk tel miah lo pawhin a hla thu rem hi hla ṭha a tling sa a. Rimawi danglam bik a pe thiam a, a hla thluk atan solfa ri (note) hrang hrang a rem khawm thiam bik a ni. Mizo hla phuahtute zingah chuan, ‘technically’-a chim sang berte zinga mi chu a ni chiang a ni. Kum 2013- a MAL-in Academy Award a lo hlan pawh kha a phu hle a ni kan ti thei awm e.
PIANNA LEH CHANCHIN TLANGPUI:
V. Thangzama hi kum 1935, March ni 23 khan Sailo lal, Lalzidinga khua, Ngopa khuaah a piang a. A pa chu Upa Ṭhuama niin, a nu chu Laichhungi a ni. An unau hi 10 niin mipa 4 leh hmeichhia 6 an ni. Ngopa khuaa seilian a ni a, lehkha thiam thei tak a ni.
Kum 1960 khan Pi Vanlalengi, Dawrpui, Aizawl nen inneiin fa 5- mipa 4 leh hmeichhia 1 an nei a. Kum 1972-ah Dawrpui Vengthar, Aizawlah pemin tun thlengin an la khawsa a ni.
Primary School leh Middle School hi Ngopa-ah kalin a thiam thei ber pawl a ni a, High School erawh chu Govt High School, Aizawlah a kai thung. I. Com (Intermediate of Commerce, tuna Class 12 ang hi) hi Imphal-a college hawn thar DM College-ah a zir a, chumi hnuah Calcutta-a City College-ah B. Com zir lehin kum 1958 khan a zo a ni.
Kum 1959, October ni 20-ah Govt Higher Secondary School, Aizawl-ah Commerce zirtirtu hna a thawk a, kum 1961 thleng a thawk. Chumi hnuah Assam Civil Service-ah a lut a, Mamit, Saitual leh Nowgong & Garo Hills-ah te BDO a ni a. Tura District-ah Sub-Divisional Planning Officer a ni tawh bawk. Mizoram Union Territory a lo nih khan Assam Civil Service atangin Mizoram Civil Service-ah inletin, kum 8 chhung Under Secretary leh Deputy Secretary hna a chelh a. Sawrkar Department hrang hrangah Director hna leh chanvo pawimawh tak takte a chelh bawk. Kum 1994, January ni 1 aṭang khan a pension ta a ni.
Lehkha a zir laiin zirlai pâwl hrang hrangah hruaitu a ni tawh a. Hmun hrang hranga sawrkâr hnathawka a awmna apiangah theih tâwpin khawtlâng tân a thawk ṭhîn a ni. Central YMA-ah pawh ṭum hnih lai (1977-1983) Vice President a lo ni tawh a, Lunglei Sub-HeadquartersYMA-ah President a ni tawh a, Dâwrpui Vêngthar Branch YMA-ah pawh Office Bearer a ni ṭhîn bawk.
Zoram pâwna hna a thawh laiin Zoram Pâwn Mizo Kohhran Upa a ni a. Kum 1973-ah Mizoramah rawn lêtin Dâwrpui Vêngtharah an awm ta a. Hun eng emaw chen Tual Upa a nih hnuah January ni 29, 1978-ah Upa atân thlan a ni a, October ni 8, 1979-ah Chhimthlang Presbytery Inkhâwmpui West Phailêng Kohhran Biak Ina neihah Moderator Upa Lalrammawia’n Dawrpui Vêngthar Kohhran Upa atân a nemnghet a, tûnah hian Kohhran Upa min a ni mêk a ni.
Tualchhûnga rawngbâwlna chanvo a chelh hrang hrangte chu sawi vek sên a ni lo a. Bialah hian chairman vawi khat a ni tawh a; Nomination Committee member te, Standing Committee member ṭum thum te a ni tawh a. Kum 2011-ah Aizâwl West Presbytery vawi 13-naah Moderator a ni a, Upa 13 a nemnghet a ni. Tuikual Kohhran Biak In a nghawng nghe nghe. Presbytery Standing Committee-ah ṭum hnih a tel tawh bawk. Synod Music Committee member ṭum thum a ni tawh a, Social Front Committee member a ni tawh a, Kristian Hla Bu Ennawn Sub-Committee-ah a tel tawh a, Zoram Christian Relief Committee-ah kohhran aiawhin a tel tawh bawk. Rawngbâwlnaah hian telna leh sûlhnu a ngah hle a, a langsâr zual bâk chu târ lan kim sên pawh a ni lo.
A KUT CHHUAKTE:
Hla lama mi ropui a ni a. Thuziak pawh a nei ve nual tho. Thuziak lamah erawh a kal na lutuk lo. Hla sak chi a phuah a, a chham mi a phuah a, a letling bawk a. Sap hla a letling a, Mizo hla sap ṭawnga lehlin a nei bawk a. Ama hla phuah chu sap ṭawnga lehlin a nei bawk. Mi dang hla thluk siam sak a nei bawk a, ama kutchhuakte chu heti hian han tar lang ta ila a ṭha mai awm e-
A hla phuahte:
1. Zanriah hnuhnung
2. Lungngaihna hual velin
3. Siamtu zai ngai mai rawh
4. Hei ngei hi chhandamtu
5. Tunah ka lo kal e
6. Duh thlang saa piang ni ila
7. A tlawm ngei mai
8. Kan fak seng lo’ng che
9. Abrahama angchhung nuam tak chu
10. Siamtu duan reng a lo ni
11. Kohhran hmeichhiate Jubilee hla
12. Tuak thar nupa
13. Nupa tuak
14. Van kohna thianghlim chhawn
15. Serh hrang la, pawl ang che
16. Berampu inpe zo
17. Van aw mawi ri
18. Thil sit awm te a thlanga
19. Kan zaipui tur
20. Engkim thaw thei zai se
21. Khawvelin aupui rawh se
22. I krismas ni
23. Rual tin khumtu YMA
24. Tho la, ding ta che
25. Lungrualpui turin
26. Chunna leh hrai
27. Hei leh chen puitu, I fak ang u
28. Len lai ni hi
29. Hnam thar min lo vuah tak hi
30. Ram hi kan siam
31. Lal Davida thlah arsi
32. Siamtu duan reng a lo ni
33. Ka di chhawrthlapui
34. Badminton-ah kan champion
35. Oh! Mizo High School
36. Hmanah Abrahama’n lal kohna a hria
37. Thlangtiang thlifim
38. Why in Christmas we worship
39. Bible nunna thu bu
40. Duhthusama ka mi siamte
41. Eng pawh ni se kan fak a che
42. Ka thlang zawk riang mah la
43. Serh hrang la, pawl ang che
44. Krismas kan nghakfak
A hla lehlinte:
1. Khawngaih chhandam
2. Ka zai chhan ber
3. Aw Lalpa, I ta chauh ka lo ni e
4. Thu chu hril a ṭul hle
5. Min hmangaih vang a ni
6. A lo kal dawn mek e
7. Hawngin, ka zua ka bel dawn
8. Hriat lawk ka nei lo
9. Ka sual vangin
10. Nangmahah chauh
11. Sirvate mah a chawma
12. Countless gains comes from the lost
13. Heads together
14. At the cross now I confess
15. Min hmangaih vang a ni
16. Beiseina biahzai
17. What is worth a Christmas
Hla thluk siamsak:
1. Lal ka thlang – Lalthankima
2. YMA, I ban phar rawh –
C. Lalremtluanga, Zoher
‘Khuavel i la chhing ngei ang,’ tih hla hi Mizoram University hnuaia BA (Second Semester) zirlaiah a awm a, ‘Tho la ding ta che’ tiin a thupui hi dah a ni thung a; Central Board of Secondary Education (CBSE) hnuaia pâwl kaw zirlaiah a awm bawk. Pâwl sâwm a nih kuma a hla phuah ‘Thlangtiang Thlifîm’ chu Mizoram University hnuaia MA zirlaiah a awm a, he hla vêk hi CBSE hnuaia pâwl sâwm zirlaiten an zir mêk bawk. A hla phuah pahnih leh a lehlin pakhat Kristian Hla Bu-ah a chuang a:
Vân aw mawi ri (113),
Aw Lalpa, i ta chauh ka ni e (168) leh
Vân kohna thianghlim chhâwn, Abrama chuan (594) te a ni.
‘Vân aw mawi ri’ sa lo hi chuan Mizote hian Krismas kan hmang thiam tawh lo chu a nih ber hi maw!
YMA Hla Bu-ah a hla phuah pali telh a ni bawk a:
Rual tin khûmtu YMA (28),
Khuavêl i la chhîng ngei ang (38),
Chûnnu leh hrai (77) leh
Lungrualpui tûrin (103) tihte a ni.
V. Thangzama hi hla a rem khawm (arrange) mawi thiam em em a, a thu leh a thluk mawi tak, chord inlalawn nalh tak leh harmonisation chang kang tak hmangin hla a puitlin ṭhin a. Kan sawi tawh angin, hla thu rem hrim hrim pawh a thiam em em a. A hlate a hi a thluk tel lo pawhin hla ṭha an tling sa a, Mizo hla sap ṭawnga a lehlin thlengin a rhyme thlap thiam a, hla lamah ngat hi chuan Mizo Thu leh Hlaa a lailum luah pha a ni chiang a ni.
TLANGKAWMNA: V. Thangzama hi amah hrim hrim hi ‘Institution’ tling an tih ang kha a ni a. A rei tial tial ang a, a hlutna hi kan la hre deuh deuhin a rinawm. A dam chhung ngei hian amah kan ngaihhlutna kan tih lan thiam deuh deuh pawh a ṭul awm e.