ZPM ṬANG FAN FAN

Hmanni, ni 31.5.2024 khan kum eng emaw ti kal taa ka thu ziak, 'Roreltute hi Pathian ruat an ni' tih chu Vanglaini Chanchinbuah a lo lang leh nawlh mai a. Sawrkar kal tawhte hun laia ka ziah mah ni se, khatih hun laia kan ram awm dan leh mipui mangang rum ri kha tuna Sawrkarna chelhtu ZPM hian, kha'ng hun thim leh manganthlak tak kha a theihnghilh mai lo va, fimkhur tak leh uluk taka hna an thawh theih nan eng emaw han sawi ve ka duh a ni.

Kha thu ka ziah hun lai khan Zoram mipui, thil ṭha leh thil dik duhtute leh, Pathian ṭih mi leh Thlarau mite, mi tam tak chu kan ram awm dan avangin an mangangin an lungngai a, nasa takin mahni awm hmun ṭheuhah an rum a nih kha. Mihring chakna leh Politic leh Party inbeihna ringawt chuan kan ram kha siam ṭhat leh rual niin an hre tawh si lo va. Kan tihsual nasa tawh lutuk avanga Pathian hnena ngaihdamna dil leh, kan ram siam ṭha leh turin kan ram veitute chuan mahni awm hmun ṭheuhah nasa takin Pathian an au ṭhin a nih kha. Pawl emaw, Kohhran bik emaw, Party emaw, inrawnkhawmna emaw pawh awm lovin, mahni awm hmun ṭheuhah mangangin Pathian an au ṭhin a nih kha. Kei pawh kha'ng hun lai khan Lungleiah ka awm a, Makedonia Ṭawngṭai hall-ah Inrinni zing apiangin kan ram tan keimahin kum khat vel chu ka ṭawngṭai ṭhin a ni.

Chutianga hmun hrang hranga a mite mangang authawm chu Pathianin a lo ngaithla a, mak takin PC Party Office-ah min hruaikhawm ta a nih kha. Pawl emaw, Party emaw din tuma kalkhawm kan ni lo. A kalkhawmte pawh Political Party lam ngaihsak ngai lo tam tak an awm a nih kha. Kan ram awm dan avanga kan manganna leh kan thawpiknate puang chhuak tur leh, kan ram awm zel dan tura Pathian au tura kalkhawm kan nih kha. A hnuah Aizawl Temple-ah te pawh kan ti chhunzawm a nih kha. Chutia a mite beidawng mangang au aw chu Pathianin a lo hria a, beidawnga nasa taka rum tawhten beiseina thar an neih leh theihna tura ZPM Party lo pianna tur hmahruai a lo ni ta a nih kha. Khatih hun laia kan ram awm dan avanga mangang beidawnga rum ṭhinte khan, vawiina beiseina thar kan lo neih leh tak avang hian kan mangannate kha theihnghilh mai lo ang u. Khatih laia kan manganna leh beidawnna kha a nasat em kha.

Tuna kan ram roreltute hian ZPM Party lo piandan hi hre reng se la. Lalna leh thuneihna chan duh vanga Political Party din a ni lo va. Tute emaw Politic Professonal zin kawng tih hlawhtlin a, an damchhung leh an thih hnua an mahni leh an chhungte chawmna atana din a ni lo va, hausak thut duh avanga din a ni hek lo. Kan ram kalphung leh mihring nunphung chhe tawh lutuk, kan nunhona, kan Society pherh ta lutuk, mahni hmasialna leh inrin tawnna awm tawh lo, kan ngaihtuahna leh kan rilru put hmang piangsual nasa lutuk tawhte siam ṭha leh tura Pathianin a mite rum ri a chhanna, beidawng tawhten beiseina thar, nun dik tawh loten nun dik, rilru piangsual tawhten rilru dik leh rilru hrisel an neih leh theih nana Pathian remruata lo piang a ni tih hi hre reng rawh se. Chumi hre reng chung chuan ni tin Pathian hnenah inhlan ṭhin se la, an kawngte chu Lalpa'n a vensak ngei ang.

Nimahsela, ZPM leh a Sawrkar hi ṭha famkim, fel famkim, dik famkim leh lungawina famkim, nuam zawng zawng min pe thei tur in ni lo va, beisei pawh kan beisei lo va, a tih pawh in ti thei hek lo. Chutiang chu Isua hoa ro kan rel hma chuan he Lei Khawvel khawi laiah mah, eng hunah mah tu mahin an ti thei dawn lo. Nimahsela, kan ni tin nunah, kan thil tih leh ngaituahna zawng zawngah, engkim tak meuh meuha Pathian kan dah hmasak tlat a, amah kan rawn zel chuan ngaituahna dikte, tih dan tur dikte, tih hmasak tur leh tur lohte, sawi dan tur dikte, sawi hun dik leh sawina hmun dikte, kawng dik zawh turte chu kan hriat loh laiin Pathianin min lo neihtirin min lo thawhsak zel mai ṭhin a ni tih hi hre reng ang che u.

Ram damna famkim hi Politic leh Party emaw, Indona leh inpawng nekna emaw, mihring finna emaw leh, Setana puihna emaw vang pawhin he leia kan awmchhung chuan a thleng ngai dawn lo. Ram damna famkim chu Pathianah chauh a awm. Amaherawhchu, Isua lo kal hma chu Khawvela kan awm dan pangngaia kan awmchhung hi chuan kan chunga ram roreltu tur kan mamawh avangin mipuite hian roreltu ṭha, rinawmna huaisen taka kengkawh thei, a theih chin china dikna kengkawha mi dik lote hrem ngam roreltu neih chu mipui duhthusam a ni. Kan duhthusam famkim hi awm thei lo mah se, a ṭha ber thei lo rau rauah a ṭha ber teuh ber nangni hi, kan chunga rorel turin tunah chuan kan duh hrih che u a ni.

Engtik hunah emaw chuan nangni leh ZPM Party mi leh sate pawh hian tuna in dikna leh rinawmnate, in rilru thianghlimna leh in huaisennate hi thlauh ṭhen hun in la nei mai thei. Engtik hunah emaw chuan tuna duh taka thlangtu che u pawh hian duh loh hun leh do hun che u an la nei ang. A chhan chu, Khawvel awm tirh pawh ni mai lo, Van aṭang tawha Pathian dodaltu, dikna dik lohnaa hneh tum tlattu, ṭha chu ṭha loa hneh tum ngar ngartu, engkim a ni lo lam hlira khawsaktir tum ngar ngartu setana hi phuar a la ni tlat lo va. Tunah phei chuan a lal ram Khawvelah hian hun a nei tlem tawh tih hriain, inthlahrunna nei miah lovin a che na em em tawh zawk a ni.

Chutiang ni mah se la, vawiina kan rama ZPM roreltute u, tuna in rilru put hmang dik leh rinawm, ṭha leh thianghlim leh huaisen tak hi in vawn tlat a, Pathian rinchhana Pathian lama in ṭan tlat chhung chu in lamah Pathian a ṭang zel ang a, ṭul a tih chhung chu in kutah rorelna pawh a dah ang a, a lama rilru dik in put a, a lungawi phawt chuan Isua lo kal thleng pawhin roreltuah a dah ang che u. Nimahsela, ṭul lo a tih hun leh tawk tawk tawh a tih hunah chuan, in duh emaw duh lo emaw, in kuta rorelna awm hi in thlah a la ṭul dawn. Mihring tu mahin kan hma lam hun kan hre lawk lo, kan remruat leh duhthusamte chu Pathian remruat nen a inang si lo. Chuvangin ni tina dik leh ṭhaa in tih zel theih nan Pathian rinchhanin huai takin kal zel phawt mai rawh u.

Tunah pawh Setana chuan mihringte kal tlangin Pathian remruat chu a dodal mek a. A rem lo chung chung leh a remchan dan ang angin nasa takin an bei che u a. Setana hna pui ber, mipuite chu rilru dik lo puttir a, kawng dik lo lama hruai kawi an tum mek hi. Timna leh zahna nei miah loa in chhiatna tur leh in mualpho theihna tura kil tin aṭanga theihtawpa bei ngat ngat tute avang hian, a chang chuan thin tawt leh thinrim changte chu in nei ve ngei ang. Mahse, dikna lam, Pathian lam ṭang in nih kha hre reng ula, intihnual duh suh u. Khawvel tawp hma chu hei hi mihringte awm dan tur a ni tih kha hre tlat rawh u.

Mizo mipuite zingah hian rilru dik leh rilru fim, rilru hrisel leh rilru fing thil hrethiam hi tam tak an awm tih hi hre reng ula. Chung mite chu rorel tura thlangtu che u kha an ni. Thu dik leh dik lo chawhpawlh vela TV leh Chanchinbulama bei ngat ngattu che u leh, zahna nei miah lova Social media lama rak rakho hi rorel tura thlangtu che u kha an ni ve lo tih kha hria ula, chhan pawh chhang chhang duh tawh suh u. In insawifiah leh in chhàn zel avang hian chhan tlak emaw an inti a, an nuam ti an pawngpawrh zel a nih hi. Bible pawhin mi a chu chhan chhan loh tur a tih kha. Hetiang ho hi Khawvel awm chhungin an awm zel dawn. Heng ho avang hian Pathian remruat leh 'DIKNA' hi a tlu lo vang.

A chang chuan in thil ruahman leh in tih duh leh tih tum ṭhenkhatah te hian inrintawk lohna leh inrinhlelhnate pawh nei vein, in zam ve leh deuh changte pawh a awm ngei ang. Mahse, nangmahni tan ni lo, mi dang leh ram tana ṭha tur nia in hriatah chuan huai takin kal zel rawh u. A lo chhuahna rilru a dik phawt chuan thil ṭha hi chu muang deuh pawh ni se, lo lan chhuah hun a awm ngei ngei a nia. Tu mah an lungawi famkim dawn lo. 'An kal kaina turin i taksa pawh dawh mah la, i awm mar ṭha lo an ti tho tho ang' tih thute pawh a awm kha.

Khawvel lalna te hi chuan tawp hun a nei tih hria ula. Nimahsela, Politic lalna hian induhsaknate hi a keng tel ve hrim hrim tih hi mipuiin kan hria a, inthlahrung lutuk duh suh u. Ramin hma a sawn dawn chuan tuin emaw hna a thawh a ngai. Chutiang hnathawk tur leh, thil dangah pawh duhsak tlak leh duhsak phute chu duhsak mai rawh u. Khawvel Politic lalnain a ken tel, a tihtur ve reng a ni ti hrethiam hi kan tam lutuk. Chutiang lo hmu thei lo leh, ṭawngkam chhe tak taka lo sawi hnawk zar zar ṭhin tute hian chutiang chu an dam chhunga an thil duh ber leh an dam chhan, an zawn ngat ngat a kha a ni a, mahse, a chang pha ve lo an nih avanga an it lutuk tihngaihna hre si lovin taima takin sawi khawloh dan an dap mai mai a nih hi. Amaherawhchu, engkim hi a awm tawk a awm a, khawi emaw laiah chuan uchuak tak leh dik lo tak a lo awm ve reng thei tih hria ang che u. Tin, nangni pawhin in tihsual leh tihpalh chu zep lo leh zak lovin mipui hmaah puang ula, mihring leh Pathian hnenah ngaihdam dil ṭhin ang che u. Chutia intih hma poh leh thil chu a fel leh hma a ni mai.

He Khawvela ṭha famkim thei lo zingah rau rau in ṭha ber hrih e, tia thlang tlingtu che u mipui rilru dik leh rilru hriselte hian, engkim hi rilru fim takin kan lo teh thiam ve vek a nia.

'NI' chu 'NI' ti ula, 'NI LO' chu 'NI LO' ti rawh u, Isua'n a ti.

 

- K. Hmingthankaia