
Thawnthu hlui chu min hrilh rawh England leh Germany chanchin ngei chu
Football khawvela ram ropui pahnih England leh Germany te chuan June 29, Thawhlehni zan dar 9:30 hian Wembley Stadium-ah European Championship last 16 match an khel dawn. Inkhelh hma hauh aṭangin boruak a sang nghal hle.
Kum zabi 19-na tawp lam aṭang daih tawh khan England leh Germany te hi an inkhel ṭan tawh a, November 1899 khan inhmachhawnin England hian hnehna changin a zawnin ṭum li an chak.
Official taka an inkhelh hmasak ber erawh May 20, 1930 kha a ni a, friendly match-ah 3-3 in an inhnehtawk. Ram pahnih inkhelh tawhnaah hian langsar tak tak pathum a awm a, chungte chu 1966 FIFA World Cup final, 1990 FIFA World Cup semifinal leh UEFA Euro 1996 te a ni a, 2010 World Cup last 16-a Frank Lampard-a goal khung pawm loh pawhin sawi zui a hlawh hle.
Ram pahnih hi ṭum 32 an inkhel tawh a, Germany hi vawi 15 chakin England hi vawi 13 an chak a, vawi li inhnehtawkin team pahnih hi an intluk tawk hle. Chutihrualin nomawi zawnga thlir chuan Germnay an chungnung thung.
Germany hian World Cup final ṭum riat an lut tawh a, final lut ngun ber niin vawi li an champion tawh a, anmahni aia champion tam chu vawi nga champion tawh Brazil chauh an ni. England erawh kum 1966 khan a vawi khat nan an ram ngeiah final lutin an champion a, tun thlengin final an lut leh tawh lo.
European Championship-ah Germany hi record nei ṭha ber an ni a, vawi ruk final an luh tawhah vawi thum an champion. England erawhin vawi khat mah final an la lut lo.
Lampard-a goal pawm loh
FIFA World Cup 2010 khan last 16-ah England leh Germany hi an inhmachhawn a, Bloemfontein-a inkhel hian sawi zui a hlawh hle.
June 27, 2010-a inkhel-ah hian Germany-in bul an ṭan ṭha a, Miroslav Klose leh Lukas Podolski te hmangin minute 32 chhungin 2-0 in hma an hruai.
Minute 37-naah Steven Gerrard-a cross chu Mat-thew Upson-a'n a tauh goal a, siphurh an sut ṭhen. England an phur chho a, minute 39-naah Frank Lampard-a'n crossbar a pet per hnuah goalline a pel a, referee Jorge Larrionda-a'n goal-ah a ngai lo.
Replay aṭanga ennawnin goalline a pel chiang a, feet khat bawr velin goal lai a pel lawi si. England an thinur takzet.
Second half-ah Germany tan Thomas Muller-a'n goal hnih a khung belh a, 4-1 in hnehna an chang. Kum 2012 khan football dan siamtu International Football Association Board (IFAB) chuan goal-line technology hmang turin thutlukna a siam a, Lampard-a goal an pawm loh hi thutlukna an siamna chhan pakhat a ni.
Southgate-a'n penalty a hlah
Gareth Southgate-a chanchina an sawi tel ve ziah chu 1996 European Championship semifinal-a a penalty hlah a ni a, England-in Wembley Stadium-ah Germany hneh loin an tla. Euro C'ship-ah Three Lions hi a vawi khat nan final lut thei dinhmunah an ding a, penalty shootout-a Germany an hneh loh avangin tun thlengin final an la lut lo.
Euro 96
England-in Euro 96 an thleng a, an thupui pawh 'Football Comes Home' tih a ni a, football neituah an inngaihzia a lang. England hi Netherlands (4-1), Switzerland (1-1) leh Scotland (2-0) te nen group khatah an awm a, match tawp berah Oranje 4-1 in an sawp a, group hmahruaitu ni chungin quarterfinal an lut.
Euro 96-ah hian team 16 an tel a, group paliah inṭhendarhin a sang pahnih chauhin knockout stage an lut a, quarterfinal a ni nghal. England hian quarterfinal-ah Spain an hmachhawn a, 0-0 a an inhnehtawk hnuah penalty shootout-ah 4-2 in an chak. Quarterfinal-ah Alan Shearer, David Platt, Stuart Pearce leh Paul Gascoigne ten penalty an pet a, an khung vek - an khelhna hmun hi Wembley Stadium a ni.
Germany hi 1992 Euro finalist an ni a, champion rinkai an ni. Group stage-ah Czech Republic (2-0), Russia (3-0) leh Italy (0-0) te nen group khatah awmin group hmahruaitu nichungin quarterfinal an lut. Germany hian Old Trafford-ah Croatia an hmachhawn a, 2-1 in an hneh.
Semifinal chu
England tan David Seaman; David Platt, Gareth Southgate, captain Tony Adams, Stuart Pearce; Paul Ince, Darren Anderton, Steve McManaman, Paul Gascoigne; Teddy Sheringham leh Alan Shearer ten bul an ṭan. Manager Terry Venables-a'n minute 120 chhungin player a thlak lo.
Germany-in inhliam vangin captain Jurgen Klinsmann an chhawr thei lo a, Borussia Dortmund midfielder Andreas Moller-a'n captain armband a hreng. England tan minute thumna lekah striker chhuanvawr Alan Shearer-a'n goal a khung nghal a, minute 16-naah Germany forward Stefan Kuntz-a'n siphurh a sut.
Extra time khelh a nih hnuah pawh goal dang a luh belh lo a, penalty hmangin chak zawk zawn a ṭul.
Penalty chu
England tan Spain laka penalty pet goal tu Shearer, Platt, Pearce leh Gascoigne ten a indawt ang thlapin an pet leh a, an pet goal leh vek bakah a panganaa pettu Teddy Sheringham-a'n a khung bawk. Amaherawhchu Germany lama pettu Thomas Hässler, Thomas Strunz, Stefan Reuter, Christian Ziege leh Kuntz ten an khung vek avangin sudden death pet a ngai ta.
England tan defender Gareth Southgate a rawn pen chhuak a, Southgate-a penalty pet hi keeper Andreas Kopke-a'n a dansak. Wembley Stadium-a inkhel mipui an hlauthawng nghal a, hlauhthawnna belhchhah turin Germany tan captain Moller a rawn pen chhuak.
Moller hian hun ṭha a bawhpelh lo a, goal pawimawh khungin Germany a chakpui. England beiseina a thamral a, Germany erawhin final-ah Czech Republic hnehin a vawi thum nan Euro nomawi an chawi.
Southgate ber kher
Gareth Southgate hian Euro 96 semifinal hma hian a career-ah penalty vawi khat chiah a pet a, Crystal Palace nen an inkhelh ṭumin penalty a hlah. England captain Tony Adams chuan, "Tuna ka thil hriat ang zawng zawng hi hre tawhin a penalty record pawh hi hre vek tawh pawh ni ila, ball kha a kutah ka pe nawn leh ang. Coach Terry Venables pawhin min ṭawmpui ka ring. Engmah kha chiang a awm lo a, a huaisen avangin ka ring tawk a ni," tiin tun hnuah a sawi.
Southgate chuan, "Kum 10 chuang chu penalty chungchang hi ka ngaihtuah let a, theihnghilh a har. Pet turin ka inpe a, chu chu ka rilru put hmang a ni. Inrintawk lo ilang chuan pet turin ka inpe lo ang," tiin penalty a hlah chungchang a sawi.
Euro 1996 - Semifinal
England 1 - 1 Germany
Penalty Shootout-ah Germany 6-5 in an chak
ENG : Alan Shearer 3'
GER : Stefan Kuntz 16'
Penalty Pet Dan
England
Alan Shearer G
David Platt G
Stuart Pearce G
Paul Gascoigne G
Teddy Sheringham G
Gareth Southgate X
Germany
Thomas Hässler G
Thomas Strunz G
Stefan Reuter G
Christian Ziege G
Stefan Kuntz G
Andreas Möller G
Sawi hlawh Geoff Hurst-a goal
England hi World Cup-ah vawi khat chiah an la champion a, kum 1966 khan Wembley Stadium-ah West Germany 4-2 a hnehin an champion. July 30, 1966-a final khelh ṭum hian Geoff Hurst-a'n hattrick a siam a, England a champion pui.
West Germany-in Helmut Haller hmangin minute 12-naah hma an hruai a, England-in Hurst hmangin minute 18-naah an sut. Minute 78-naah Martin Peters-a'n England tan goal khung lehin chak turah inngai hman mah se minute 89-naah Wolfgang Weber hmangin West Germany-in an sut.
Extra time khelh a ni a, minute 101-naah Alan Ball-a cross chu Hurst-a'n box chhungah la thlain goal-ah a pet nghal a, crossbar a per hnuah leiah a sawt a, German defender-in an tauh chhuak nghal. Referee Gottfried Dienst-a'n thutlukna a siam theih loh avangin linesman pahnih Tofiq Bahramov a rawn a, goal-ah an pawmsak.
Entu 96,924 te zingah England ṭantu an tam zawk avangin stadium chhung thawm a ṭha hle. TV hmanga en mi maktaduai 400 tan erawh inhnialna tham a ni a, Germany lam erawhin goal-ah an pawm lo.
Hurst hian minute 120-naah hattrick a siam a, World Cup-a England champion an sawi apiangin ball-in line a pel em tih hi sawi zui a ni ṭhin.
Paul Gascoigne a mittui
England jersey ha tawha player thiam ber zinga an sawi chu Paul Gascoigne a ni a, Gazza hian inkhelh a thiam em avangin ngainat a hlawh.
Gascoigne a chanchina bet tel tlat chu 1990 World Cup semifinal-a a mittui tla a ni a, kum 23 mi English tlangval chevel hi a hunlai chuan khawvel titi a ni pha.
Italy-in World Cup an thlen ṭumah khan West Germany leh England te semifinal-ah an inhmachhawn. Turin-ah football hmuhnawm phochhuah a ni a, Germany tan Andreas Brehme-a'n minute 60-naah khung hmasa mah se England tan Gary Linekar-a'n minute 80-naah a sut.
Extra time khelh a ni a, penalty shootout-ah England tan Stuart Pearce leh Chris Waddle ten hlahin Germany 4-3 in an chak. Semifinal-ah hian Gascoigne a khel ṭha em em a, minute 98-naah yellow card a hmu. He yellow card avang hian English player ṭha mi hi final a khelh theih dawn loh avangin a mittui a tla.
Gascoigne chuan,"Centre circle-ah ball ka chang a, Mathaus-a'n min chhuhsak tumin a rawn nek. A khawih phak lohah ball chu ka pet a, Thomas Berthold a rawn lan avangin ball chan tumin ka tlawh. World Cup semifinal a ni a, 110% ka pe.
Vawiin thleng hian ka khawih fuh loah ka inngai. Amaherawhchu Berthold kha a tlu a, hliampui tuar ang maiin a let kual. Hlauhthawnna ka nei lo a, mahse thil awm dan kha a danglam ta vek," tiin thil thlen dan a sawi.
A hun tawn hrehawm sawi zuiin Gascoigne chuan, "Referee-in a kekawr ipte a zen a, vawi leh khatah engmah ka hre lo. Mipui ka en a, Linekar ka en a, ka insum zo tawh lo. Keimah chauha awm ka duh a, tumah hmuh leh biak ka duh lo," tiin a insum theih loh thu a sawi.
Referee-in card a pek rual deuh thoin Gascoigne a mittui a tla nghal a, 1994 World Cup-ah England-in World Cup an khelh loh avangin Gazza tan a World Cup hnuhnung ber a ni.
