LA BO RAWH U, PAWNAH DAH RAWH U.
Tunlai chu “La bo rawh u” tih thu hi a lar khawp mai, Lak bo ngai thlavang hauh thu pawh a tam khawp mai. Politician-te ball pèt chi khatah kan hmang mek. Kan hnam nunphung mawi lo hi sawi mam tum loh a ṭha. A mawi lo na na tihmualpho ngam a ṭha zawk.
KAN HMEL TICHHETU:
Ni 25.Sept.’23 zan Presbyterian Kohhran Beihrual thupuia thu ziak kan hmuh chu, ‘Kum 2017 khan India ram chhim lam mi pakhat hi Mizoramah a rawn zin a, Lengpui leh Aizawl inkara a thil hmuh ṭha lo tak takte chu tarlangin, India ram Prime Minister hnenah lehkha a thawn a. Chutah chuan kawng dung vela kan ṭhalaite, a hmei a pa meizial zu, intibuai leh damdawia an inchiu a hmuhte, chung mite chuan dan an zah lo va, aia upa emaw, police emaw, nu leh pa meuh pawh an zah lo tih a hriat chuan mak a ti em em a. Heng Mizo ṭhalaite hi zirna avang leh eizawnna avangtein state dangahte an la kal darh dawn a, India rama an ṭhalaipui dangte an tihchhiat hmaa hma la turin Prime Minister chu a ngen a ni. Prime Minister Office chuan hei hi bawhzuiin Mizoram sawrkarah lehkha an thawn a, a mualphothlak hle mai’ tih kan hmu. A va zahthlak haih haih ve le. Ruihtheihthilin kan hmel a tihchhiatzia hi, en liam mai mai a chi tawh lo. Kan rik deuh ṭhak a hun tawh zawk. Thlavang inhauhsakna hian rui mite a tipawngpawrh mai mai.
LA BO ZEL ANG:
Nunphung pangngaia kan neih, kan mit timim phak tawh lo, ram dang mi hmuha mak leh zahthlak tak ni si hi a tam tawh asin. Tun hnaiah hian School naupang tleirawl te te, zak map lova school kal paha meizial zu khu ham ham hmuh tur an tam tawh mai. Chu mai a la ni lo, zan lamah leh picnic spot-a a huhova leng chhuak, kawngpui lun laia insual nuaih nuaih pawh, social media lamah hmuh tur a awm fo mai. Hengte hi hmuhnawm thlirin kan thlir ṭan der tawh. Kan nunphung mawi lo hi chu dah bo zel teh ang u.
Zu khapna ram azawnga Zu chhe tamna ram, silai kaw hmawr nen meuha hmana kan hnam sipaite pawhin an lo khap reh theih lohna ram, zu hnuaichhiah ve thei lo rama kan chen vang nge ni, Mizoram pelh hlek chuan a thlun phelh ang mai hian, zu kan rui suau suau ringawt mai. Ram pawna hmeichhe zu rui kan buaipui hi an awm nual tawh, a zahthlak ṭhin asin. La bo rawh u tih hi kan sawi chhuak har mah mah tawh zawk a ni.
PAWNAH DAH RAWH U:
Paper lama ziak fel fai tak, a tak hmuh tur awm lote, a tak nena inmil lote hi a tam an ti. Financial year a lo thlen dawn hian department hrang hrang an buai thei khawp mai a. Sum hmanna ni si lo, hman anga ziah luh lama buai an ni ber. Pawisa kum tawpa zan dar 12 thleng thleng office hna ṭul an buaipui hian, an hnathawh an ziak fel nge, an thawh loh an ziak mam tih hi, a taka check ngam kan awm dawn em?
Hman niah ka ṭhianpa officer tenau pakhatin a hnathawhna hrehawm a tih thu min share a. Hna thawh awm si lo, hotute thupek vang a, “Ka endik thlap a, hna thawh ngei a ni e,” tih hming sign a ngai ṭhin hi hrehawm a tih ṭhin thu a sawi.
Tun hnaiah social media lamah heng thute hi kan lo hmu a. Kawnmawi khua aṭanga Chhippui kawng hi tehna dik a awm lo nge; mak tak a ni. Kawnmawi khawchhungah chuan Chhippui khua chu Kilometre 2 chauh a nih thu a inphun kuau mai a, chuti chung chuan he khaw kar kawng PMGSY siamnaah chuan 14.78 Km tiin tarlan a ni thung!
Estimate pawh mêl lungphuna Kilometre 2 ah hian Nuai 400 chuang (Vbc. 4.46) lai a ni bawk si. Siam thui chawp ni se, Kilometre 12 hi ei hmak theih tihna a ni ang em? Mak tak a ni. Social media thu hi thil tak tak a nih chuan, chhui zui chi a ni ang.
Inthlan kan hnaih ta khawp mai, party pakhat chuan an MLA candidate-ten, "Ka corrupt lo ang," tia an intiamna chu campaign hlaah an nei a, chu chu Mizoram leibat tam tak phuhrutu atan a ṭangkai hle tur thu an aupui chiam mai. Anmahni corrupt loh ngawtah an duhtawk mai ang em? Paper-a ziak awm si, a tak hmuh tur awm si lote hi an chhui chhuak peih ang em?
Delhi sorkar chet ṭhatzia kan sawi ṭhin, hmannia Education Minister-in surprise check a neihte kha a va pui rem rem ve le. An CM-in PWD hna a check-te pawh kha mitthlaah a cham uai uai mai. Keini hi kan in-check ve ngam ang em. Mi corrupt-te hi tawm tawk khawpin kan nawr chep thei ang em? Pawna dah bo tur hi a va tam em!
DAH BO VE MIAH LOH CHI:
Hmanniah social media-ah tlangval fel leh chhuanawm tak, Zira Pc chuan, Amawii Hero Honda te luanchhuahna hmangin, Mizote rilru ṭhatzia a rawn pho lang a. Kawng sira ei tur zuarte hnenah leh kutdawh thlengin, an mize hriat nan, pawisa nei lo angin a insawi a, an thil zawr chu a thlawna pe turin a dil a, pe phal lo pahnih khat chu an awm ve, mahse a tam zawk chuan phal takin an pe a. An rilru ṭhat lawmmanah Rs.500/- a pe let thung. Kutdawh ngei pawhin Rs. 20/- pek a tum a, Rs.500/- a dawn phah tak kha.
Mipuite hi chu kan la ṭha maw le, thu kan awih a, kan rilru a la thianghlim hlawm khawp mai. Kohhran, NGO, leh chhungkua aṭanga zirtirna dawng ṭha hnam hi, kan hmel tibaltu chu hotu lawk lam aṭanga lo kal a ni mai em? Dah bo ve loh tur hnam nunmawi tam tak, mipuite chuan kan la kawl reng asin.
- Lalrinliana Colney.