Sakhaw Zalenna Au Hla


Mizoramah hian sakhua a zalèn nge zalèn lo? India ramah hian sakhua a zalèn nge zalèn lo? India ramah sakhaw inleh phal lohna dan kha tute sorkar laia siam nge? Mizoramah hian tute vang hian nge sakhua a chèp?

Heng zawhna hi i chhang thei a nih chuan he thu hi i chhiar chhunzawm a ngai lo. He thu hi i hriat fiah duh erawh chuan he thu ziak hi ngun takin lo chhiar rawh. Rilru pe takin lo chhiar ang che. Politics hamṭhatna um dan hi thlan thiam a ngai. MNF hunlai hian sakhua hi a zalen lo bîk em ni? Congress hunlai khan a lo zalen viau bîk em ni? ZPM chuan hunlai pawh an la nei ve phak lo.

India ram hi sakhaw zalenna ram a ni. He ramah hian sakhaw zalenna tihbo duhtu an awm ṭhin. Sakhaw zalenna tihbo kan tih hian sakhaw inleh phal loh, mahni sakhuaa awm hlentir tumna a kawk. Tun hma khan India zalenna neih hma tawh khan Hindu zawk hian Hindu sakhaw humhim an duh a, British sakhua (Kristian) lama inleh an duh loh avangin anti conversation law hi an lo phût tawh.

India ramah hian sakhaw inlehtir phal lohna danah hian ram pum dan a awm lo. State thuneihna a nih angin state sorkar a thu hle. Ka thu lakna a dik chuan heng state :- Uttar Pradesh, Chhattisgarh, Gujarat, Haryana, Himachal Pradesh, Jharkhand, Karnataka, Madhya Pradesh, Odisha, Uttarakhand ah hian sakhaw inleh phal lohna dan kalpui a ni. Hindu nih chuan Hindu nih tawp tur, Kristian nih pawhin Kristian ngar ngar tur tihna a ni. Kan Missionary te hna hi hnawk an ti hle tihna a nih chu. Heng state zingah hian BJP lal hma khan Chhattisgarh, Himachal Pradesh leh Odisha chuan sakhaw inleh an lo khap tawh.

Mahni state chhunga thuneitu chu state sorkar a ni. MNF hi Sorkar se sakhua hi a chep dawn lo, Congress hi Sorkar se a zalen sawt dawn chuang lo. MNF leh Congress hi Mizoram chhungah sakhaw chungchangah dem tur an awm lo ve ve, fak chhan tur pawh an awm chuang lo. Zalenna kan tih hian state chhung bîk a ni. Tuna Mizoram inthlanah MNF emaw, Congress emaw, ZPM emaw, Mimi pawl pawh tling se a hranpain sakhua an va tizalen hranpa thei lo. A hranpa takin sakhua an va tichep chuang lo vang. 2023 Mizoram MLA inthlana Sakhaw Zalenna lo aupui hi mipui bum tumna rawng kai a nih loh chuan au hla tur tlakchham vang a ni.

2024 Lok Sabha inthlan lamah sakhaw zalenna tih te, sakhaw humhim tih te hi chu issue a ni ang. BJP lam hi an hlauhawm avangin Lok Sabha inthlana BJP thawhpui tur zawng chu paih mai tur a ni. 2023 Mizoram MLA inthlanah hi chuan Congress, MNF, ZPM aṭang hian duh ber vote mai tur, tu mah hi sakhaw thilah chuan hlauhawm an awm lo.

- Ramtharmawia