Dr Lalchhuanawma Tochhawng

Guest writer

Dr Lalchhuanawma Tochhawng

From Das To Das (Pafa lehkhathawn)

To, Ka fapa duhtak

Das Kumar Junior,

Sawrkar hna i han hmu ta hi ka lawmpui takzet che a ni. I post hmasa ber atan Mizoramah i awm dawn tih ka han hriat khan thurawn tlema zawng tal hrilh che bain ka inhria a. Kum 10 chuang zet ka lo awm tawh avangin thil tam tak ka hre ve a; awm sa tliah ka ni lova, ka awm chhung khan a rukin an ram mipui zeizia ka chikin ka zir hle bawk a; an rin ai leh i rin aiin ka hre tam ngei ang a; i tan a tangkai ngei ka beisei a ni.

Delhi aṭangin chawl lovin darkar 2 chuang awrh in thlawk ang a, Mizoram i han thleng mai ang. Thlawhna atanga chhuakin i han hawi vel ang a, “thlawhbâwk airport”-ah i ṭum tih i hre nghal ang. “Thlawhbâwk airport” a nih miau avangin a chhung leh a hmunhma vel enkawl danah India ram state khawpui danga thlawhtheihna ṭumhmun ang kha beisei tur a ni lo. Thlawhna a ṭum thei a, a thlawk chhuak leh thei a, a lawmawm tawk em em a ni.

Bungrua in han nghak ang a; bungraw tawlh chhuahna chu chan loh hlau niawm takin an bial luih luih ang a; hei hi mak ti reng reng suh. Bungraw lakna hi a chep a, bial luih luih loh theih a ni lo. Chu bakah, i han awm rei deuh ang a; bazaar-a vawksa chan loh hlau ni awm taka an bial luih luih i hmu ngun tial tial ang a, ngaiah i la neih thuai ang.

Terminal building i chhuahsan hmain inthiar ngei ngei ang che. Terminal building pawn lamah vantlang inthiarna tih tlak a awm lo. Man chawia inthiarna a awm nual ang a. A bak chu inthiarna pangngai tak a awm tawh dawn lo va. Aizawl khawchhunga i quartar i thlen hma chuan inthiarna pangngai a awm tawh lo vang; i thlen meuh chuan darkar hnih vel a ral hman dawn a; chuvangin Terminal building chhuahsan hmaa inthiar hi tihmakmawhah neih ang che. Kawng kamah zun in a awm zeuh zeuh ang a, mahse a awm chhunte hi semi open air defecation tih theihna tawk vel a ni a. Tin, heng a awmchhunte hi zunna chauh an ni. Chu bakah enkawl miah loh an nih avangin an rimchhiain an ṭawp viau zel bawk. A tlangpuiin zun in cum garbage bag an ni a. Plastic bur ruak leh damdawi bur ruak nen, zun nen a inpawlhsawp viau zel a ni. Fur laia i kal a nih phei chuan hulhliap hnuaia zunna i hmu dawn miah lo va, nihliap i pai reng a nih loh phei chuan a buaithlak hle ang. Chuvangin Terminal building i chhuahsan hmain bathroom lama i tihtur zawng zawng chu tifel hmasa vek ang che. He ramah hian basic human needs aiin thil eng eng emaw, a buaipuitute tana sum hlep theihna thil an ngaipawimawh zawk tlat a; mihring mamawh bulpui an buaipui hman lo.

Terminal Bulding chhung leh pawnah lehkhabu dawr i hmu miah dawn lo va, chanchinbu tak ngial pawh chhiar tur i hmu lo vang. Heihi han sawi belh ila, Aizawlah pawh khawpui danga lehkhabu dawr ang kha i hmu mai dawn lo va, i mamawh chu online-a i chah fo a ngai ngei dawn a ni. Hei hian an rilru kalhmang leh an khawsak dan tam tak a tilang nghal a; sawi kher ngai lovin han chik deuh la, i hrethiam uarh uarh mai ang.

Terminal building-ah khan pre-paid taxi a lak nghal theih a. Delhi leh khawpui dang aiin taxi hman man a to fe zawk tih hre lâwk ang che. Heng laia i chawi ṭhin let thum vel zet i chawi ang. Taxi kha entry-grade car a ni vek dawn a; a chuan a nuam lo va, air-condition a awm meuh lo hial awm e. Chuvangin i kal hmain in office lam aṭangin lirthei ruahman lâwk la a fuh hle ang.

Motor i rui ngai lo tih ka hria. Mahse tlangramah i awm dawn a. Airport aṭanga khawpui chhung i panna hi kawngpui zim tak, kawi kual nghet nghet mai a ni a. Motor i lo rui palh a nih pawhin mak ti lo la, i awm rei hnuah i la tuar zal thei mai ang. State ckhawpui behchhana Airport panna kawngpui ka hmuh tawhah chuan a la chhe ber a, a zim ber bawk a, a kikawi nasa ber bawk. Chuti chung chuan hun rei tak chu he kawngpui hi an kawngpui neih ṭhat ber a ni reng thin. Mahse mak ti lo la, state rethei an ni a; mi hausa pui pui, keini aia hausa leh sum ngah an tam hle tak naa sawrkar ber hi a pachhe em em mai a ni. Sawrkar tihhausak erawh chu an tum lem lo. An officer te, an politician lian leh te te, mi tin deuh thaw kha sawrkar zar zo tum an ni a. Zak miah lova BPL ni lo awm tak tak ni tlat an tam hle a. Mahse a zar zo an tum em em sawrkar sum lakluhna lam erawh chu an helh tlat zel a ni. Sawrkarin sawrkar sum bawm tih phuisuina tur ruahhmanna an siam apiang an sawisel thin a ni ber. Keini ho chhiah pek tling khawm zara nawmsak leh hahdam hi an tum ringawt a ni awm e.

Ni tlak hmain i mamawh lam khawm hmasa zel ang che. Aizawl ka awm laia ka thawhpui Singh-a khan, “Life ends at sunset in Aizawl” a ti fo thin a; kan nuihpui mai mai naa thudik tak a ni. Ni a tlâk a, khua a thim tawh chuan nun a tawp ta a ni ber. Khawpui dang anga zan boruak daia bazaar-na tur a awm lo va; zan boruak hrim hrim kha a hrisel lo va. Tunah hian a lo danglam ta em ka hre lo naa tunhma ang kha a nih chuan zana chhuah vah mai mai loh hi a him ber. Tlangval zu rui rual, mal ṭana dawih ve fu si te kha a huhoin an che a, zu an ruih loh pawhin eng emaw an rui a, insual rawn mai mai an ching a. Hnam dang tan phei chuan a ralṭi em em tih hria ang che. Ka ṭhianpa min hrilh danin tunhma phei chuan tunlai aiin a ralṭi leh zual a ti. Kum tam tak chutiang zan boruak tha lo chu an lo nunpui tawh naa zan boruak tihralmuan tumin an state sawrkar hian thapui a la thawh reng reng lo a ni awm e. An tih chhun chu tlawmngai pawl tlawmngaihnaa innghah a ni mai. Chu chu police thawktute ngei pawh an awm dan a ni fo a. Chuvangin zanah chhuak lo la a ṭha ber. Chutiang tur chuan chhunah inlam khawm lawk zel ang che.

Ni tlak hmaa inlam khawm lâwk mai hi a tawk lo fo. Sunday lo thlen hmain i mamawh tur chu lei lawk ang che. Sunday-ah dawr inhawng a awm meuh dawn lo va, damdawi dawr te thleng thlengin an inkhar ṭhup mai dawn a; i mamawh leina tur i hmu mai mai lo vang. An sakhaw mi em em mai a; Sunday-ah dawr an inhawng ngai lo. Chuti taka sakhaw mite chu, thawhṭanah Office an lo kal ang a, an sakhua an rawn kalsan dawn tih hre lawk ang che. Sum leh pai lamah te, taimakna lamah te sakhaw mi tehchiam lo aiin an ropui dawn hauh lo va; Office chhunga Pathian thu sawi zuah zuah nazawng kha ring suh, a thatchhe pawl tak an ni duh viau a nia.

Hnam dang zinga kan awm hian an hnam tihdan hi sawisel miah loh tur a ni. Mizoramah i awm dawn a; an tihdan tam tak, ṭul lo i tih em emte kha sawisel lo la, fak der la, fak der tih an hrehtiam dawn chuang hauh lo va, i tan a ṭha ang a, anmahni pawh an lawm ang. An chawhmeh uih tak takte kha a rim ringawt pawh tenawm hle mah se sawisel lo la. A ṭul phei chuan tem chhin hial rawh, “A va hâng tui em!” te han ti vel la, an lawm tawk a ni nghal mai dawn a ni. Tam erawh chu ei suh, a hrisel loh bakah i pumin a zo lo tawp ang.

I putea fapa Kumar-a kha sipaiah ṭangin Aizawlah a awm a. I in tur whisky chu a hnen aṭangin i hmu thei mai ang. Mahse fimkhur viau ang che. He state hi zu khap burna state a ni a; mahse an in duh ve tho sia. Tlangval hmelṭha tak i ni a, Officer i ni lehnghal a; nula leh nuthlawi ṭhenkhat chu zu duhin an rawn inphal ngei dawn a; mahse HIV tamna state a ni tih hre rengin inveng fimkhur hle ang che.

I pa, Das Kumar Senior, Vairampur.