A RAM LEH A FELNA ZAWN HMASAK

Vanglaini, April ni 25, 2024, phek hnihnaa, March 2024 chhung ringawta Police leh Excise & Narcotics ten zu zuar mi 529 an man thu inziak khan rilru a tina hle mai. Thla khat chhung chauha an man pawh khati zat kha a nih chuan, kum khat, kum hnih, kum sawm chhungin eng zat nge an man ang le? Man loh eng emaw zat an awmin a rinawm bawk si! Damdawi kaihhnawiha man leh boral kan hre zut reng mai bawk a. Khiti zat chhungkuaah khian naupang eng zat tak awm ang maw? Chu’ngte chu engtin nge an awm zel ang? “Engtin nge an dam khaw chhuah ang a, eng nge an eiin an in ang aw?” tih ngaihtuahnate rilruah a lo lang nghal a. “Eng nge ka ei ang a, ka in ang tih lungkham suh u,” min titu Isua Krista ringtute chuan beiseina leh rinna nen hma lam kan pan thei a ni. Chu rinna kawng zawh tur chuan engtin nge kan tih ang?

Matthaia 6:33 a, “A ram leh a felna chu zawng hmasa zawk rawh u; tichuan, heng zawng zawng hi a pek belhchhah dawn che u nia,” tih hi ka ngaithla fo a. A ram leh a felna zawng hmasatute chu mahni in leh lo kalsana Lalpa ram tana thawktu missionary-te leh pastor-te emaw chumi kawng zawh turah niin ka ngai mai ṭhin. Tun hnuah ka hre thiam ve chauh mai hi a zah te pawh ka zak rum rum mai. Chumi rual chuan, Lal Isuan tehkhin thu pawh ni lo a mipuite zirtira tlang chunga a sawi ngei, a ram leh a felna mahni inchhung aṭanga zawn hmasak hi tihmakmawh a lo nih si avangin, kan ṭangkaipui hlauh takin tiin ka rawn ziak a ni.

Matthaia 6:33 hma lam kan en chuan, Isua khan a zirtir tum ber chu, Juda-te khan Jentailte aia chungnung hret tura an inngaih ṭhinna zulzuiin, ei tur leh silhfente lungkham bera nei lo tura a fuihna a ni a. Lungkhamna hi rinna hmelma a nihzia leh rinna chu lungkhamna ti botu a ni a, ngaih pawimawh hmasak tur ngai pawimawhin, engkima ‘Pathian ring’ leh ‘Pathiana rinna nghat’ turin a ti niin a lang.

“A ram leh felna zawng hmasa zawk rawh u,” tih hi han ngaihtuah mai chuan, “Pathian chu zawng rawh u,” a tihna ni awmin a hriat a. Nimahsela, hei hian Pathian zawn hmuh tum lam a kawk lo va. Sakhaw dangte chuan pathian an zawng a, an insiam chawp laiin Isua Krista ringtute chu Pathianin mi bo, a zawn chhuah zawk kan ni a. Pathian lal ram chu zawng a, Pathian lalna ram din lam a kawk a ni. “A felna,” tih pawh hian, Pathian thinlung fel tak chuan min hmangaih em avangin mi sualte min chhandamna thu niin, chhandam tawh mihringte hi bo leh ṭhin kan nih avangin, mahni nunah leh mahni chhungkuaah Pathian lalna leh chhandamna chu ngai pawimawh hmasa a, kan mamawh thil dang, ei leh bar, silh leh fen te chu amah rinna aṭangin min pe zel dawn a ni, tihna ani awm e.

Pathian malsawmna dawn kan duh a, malsawmtu aiin malsawmna leh hlawhtlinna kawng kan um hmasa zawk niin a lang a. Hei vang hi em ni ang, ‘a pek belhchhah ang che u’ tih hi pek belhchhah kan nih a hnekin, kan retheih em em si le? Mahni in leh lo din a, hausak belh tumin kan hmanhlel a, tu leh fate tana hun nei hman lo khawpin ei zawngin kan ṭul si. Kan tu leh fate tana in leh lo din leh an mamawh pek hi kan tih tur dik takah kan ngai a ni thei. A dik e, mahse, kan Bible chang innghahna en chuan a tawk lo thung a ni.

Zirna kawngah kan fate tan theihtawp chhuahin kan zirtir mai piahah, an talent hai chhuah nan leh hun awl an hman ṭhat theih nan, an nuam tih zawng ngaihtuahin sum leh hun tam tak sen kan phal laiin an nuna Pathian lal ram din theihna tur kan ngaihthah chuan, malsawmna dik kailawn kan zawhpui lo a ni dawn a. Kan hmangaih em em kan fate hian malsawmna an dawn theihna turin ‘a ram leh a felna’ zawn hmasak dan tur kawng tlem ka han ziak dawn a ni.

1. Pathian ropuizia kan fate zirtir a ṭul: Pathian ropuizia hre turin kan nunah Pathian kan dah hmasak ber a, Bible kan belh tam a pawimawh. Tunlai khawvelah thiamna a sangin, mi thiam pawh an lo pung zel. Chumi karah chuan Pathian nihna sawi nep leh engkim bul chu thil dang a puh tum an lo pung zel a. Kan fate hian Pathian ropuizia leh min siam dan ropuizia hi an hriat loh chuan kawng dangah pengin, rin hran, ngaih san dang, ngaih dan hrang an neih chuan a pawi dawn a ni. Engkim bul chu Pathian a ni a, a thilsiam ropuizia piahah ama anpuia a siam mihringte hi min hmangaih em avangin min chhandam a, kan bo pawhin kan boral lohna turin kawng min hawnsak ṭhin. Kohhran hmang te, kan ṭhen leh rual, chhungkhat, kan rawngbawlpuite leh mi dangte hmang pawhin a ni thei ang. Chumi hmu thiam tur chuan Pathian Thu a kan inchiah a pawimawh a ni.

2. Fianrial hun neih: Fianrial hun chu keimahni leh Pathian nena inpawlna hun tihna a ni mai a. Chumi hunah chuan Pathian thu chhiar a, a thu awmzia hre tura Thlarau Thianghlim dil a, a aw hriat fiah, sual thupha chawina leh Thlarau Thianghlim hriak thar thihna dilna leh Pathian tana inhlan tharna ṭawngṭai hun tihna a ni mai a. Hebrai 4:12, "Pathian thu hi a nung a, thil a ti thei a, khandaih hriam tawn eng ang ai pawhin a hriam a, nunna leh thlarau, ruhtuah leh thling phel hrang khawp hialin a chhun thei a, thinlunga ngaihtuah leh tumte hi a hre nghal thei a ni," tih kan hmuh angin, a ram leh a felna zawng hmasa tur chuan Pathian thu kan rin a, kan awih a ngai. Chu thu awih tur chuan, a thil tihtheihna leh a nihna kan hriat a ṭul ta bawk a ni. Tirhkoh Paula meuh pawhin, “Ni tin ka thi ṭhin,” 1 Kor. 15:31 a a lo tih ang khan, keimahni hi ni tin sual laka kan thih a, thlemna kan do zawh theihna turin Pathian nen fianrial hun kan hman a ngai a. Chu nun chu kan fate kawhhmuhin, chutah chuan kan kawngte chhut ngun dan pawh hmu fiahin, malsawmna kailawn kan zawh dik thei dawn a ni.

3. Pathian dah pawimawh: Kan hnathawh, chhungkua leh ṭhiante kan dah pawimawh hmasak chuan, Pathian tan aiin thil dangah leh hmun dangah kan hun kan pe tam zawk dawn a. Pathian lal ram kan nuna a indinna dal thei tur programme kan ngah lutuk vangte a chhungkaw maicham kan vawn nun theih loh hun a thleng thei. Kan fate hlawhtlin loh kan hlauh avanga Pathian chibai buk leh Pathian fakna nun ngaihthah kan nih a hlauhawm hle. An lehkhazirnaah ti ṭha in, result ṭha tak nei se, an nun hloh si se a va pawi dawn em! Sunday School leh anmahni inkhawmna bika an kal mai piahah, kohhran inkhawmah kan fate inkhawmpui a, a huhova Pathian chibai buk nun, a taka kan kawhhmuh a, kan hruai tam a ṭul ta hle. Tunlaiin naupangte Pathianni zan tak ngial pawh inkhawmpui lo nu leh pa kan kat nukin a lang a. Rom 12:1 a, “… in taksa chu inhlanah ka ngen a che u,” tih kan hmuh ang hian, Pathian kan dah pawimawh hmasakna apiangah a ram leh a felna kan zawng hmasa tih hriat a ṭha a ni.

4. Rinna kawng zawhpui: Pathianin min pek belhchhah tur kan dawn theihna turin rinna a kal dan a taka kan zir a ngai a. Chu rinna kawng chu Pathianin min siam chhan kan nunpui a, kan tihhlawhtlin aṭangin kan zawh dik thei dawn a ni. Mika 6:8, “Aw mihring … i Pathian nena thuhnuairawlh taka len dun a ni lo vem ni?” tih kan hmu a, Pathian nena leng dun tura siam kan ni. Kan duh tak nen kan awm dun tam a, kan inkawm tam aṭangin kan inring a, kan inhmangaih ang hian, Pathiana kan rinna nghah a, beiseina nung kan neih theihna tur chuan amah nena leng dun nun neih a ngai a ni. Rinna kawng zawh hman lo leh Pathian nena leng dun hman lova hlawhtlinna kawng ringawt kan dap hmasak chuan, harsatna leh manganna a lo thlen hunah sum leh paiten a lei theih loh Pathian awmpuina, tihdamna leh thlamuanna bawk kan dap leh si ṭhin anih hi.

Eng dinhmunah pawh ding ila, kan nunah Pathian ram a lo thlen a, kan inchhungah Pathian ram din a nih theihna turin a ram leh a felna kawng zawngin zawh hmasa ila, kan mamawh dangte chu, kan mamawh tih kan hriat loh thlenga min pek belhchhah hun a lo thleng ngei ang le.

~ Ammie Lalnunpuii