Eng nge i ngaihdan? tiin, "MZU VIRTHLI SHOW" CHUNGCHANG MIN ZAWT : CHHAN THIAM A HAR KA TI !
Ngaihdan sawi ve turin "MZU Virthli Show" tih chu a video ka hmu lo va. A hlimthla niawm thlalak pahnih khat, mipa leh hmeichhe inhmatawn lai min lo thawn a, "Eng nge i ngaihdan? Kan ram, Kristian rama tihah chuan chuan a mawi lo/ṭha lo i ti ve em?" tiin, ka ngaihdan hriat duhin min rawn zawt a ni. WhatsApp message-a zawhna pakhat chauh chu, chhan ka tum lem loh laiin, zawhna dang ka dawng ta nial si a!
Chutia ka ngaihdan min zawh takah chuan, "A ṭhatna leh ṭha tlohna pawh ka hrethiam ve rih chiah lo e. Mahse, MZU-a lehkha zir leh thluak hmang fimkhur (intellectual circle) chin kha an ni a, thutlukna fim leh ngaihdan ṭha mumal tak an nei turah ngai phawt teh ang..." tiin ka lo chhang liam satliah ringawt.
Mizote hian khawthlang nunphung leh ziarang (Western culture) kan entawn nasain, kan society leh hnam nunah kan seng lut chak hle mai a! Abikin kum zabi-21na hunah phei hi chuan technology hmasawnna leh changkanna vangin, social media lo chak bawk nen, minute chu sawi loh, second hnih khat lekah khawvel letliama thil thlengte chu kan smartphone leh computer kal tlangin, Internet aṭangin kan lo hmuin hre zung zung thei tawh a. Chu chuan a ṭha zawnga min nghawng nasat viau laiin, a chhe zawng pawhin he "Age of Digital Revolution" hian kan nun a khawih che nasa viau chu a nih hi.
Ka thlalak dawnte chu ka han en vang vang ṭhin a, a sawifiahna a awm lawi si loh vangin, ngaihdan lo sawi ve a comment pek vak ngaihna ka hre lo hle. Chutih rualin US mipui maktaduai 320 chuangten an ngaihsan leh an thlir tam em em, pitar putar, nula tlangval leh tleirawl leh naupangte thlenga thlir/ en hlawh em em thin, kum 2004-a "Super Bowl XXXVIII" an tih, half-time show laia "Nipplegate/Janetgate" an tih zui tak, zaithiam Janet Jackson-i tete dinglam, zaithiam lar tho Justin Timberlake-an Jackson-i inthuamna ṭhelret kawr a han phih zauhva lo lang chungchangah, American mipuiten an sawisel nasatzia leh Mizoram University (MZU) Virthli Show tiha an thil entirte chuan, Mizo kristiante sawisel leh dem a hlawh ve phian a nih dawn chu... tiin, ka ngaihtuah zui ta a ni.
Ka rilruah chuan Jan. 7, 2015-a Paris khawpuia thlir dan leh ngaihdan inan loh vanga Left-wing liberal media Charlie Hebdo Weekly magazine-in Zawlnei Mohammad lem (caricature) ziak (cartoon) an tihchhuah vanga Muslim firfiak pahnih Said leh Cherif Kouachi unauten Charlie Hebdo office beia mi 12 kaphlumin, hliam 11 awm dante chu a lo lut nghal zung zung bawk a. Khami ṭum khan Charlie Hebdo Weekly khan sakhaw thilah mi pawi khawihin, rilru hliam an siam dawn tih an hre bik kher awm lo ve.
Charlie Hebdo Weekly chuan lemziak chhe tak (caricature) milem (cartoon) hmangin reports leh polemics an tichhuak ṭhin a, Prophet Mohammad lem inhnialna tichhuak thei tak tur ziakin, a thusawi niawm tak "Je suis Charlie" tih sign hnuaiah "Tout est pardonne" (Thil engkim ngaihdam a ni e/All is forgiven) tih a sawi a, he thil hian mi tam tak rilru a ti na hle a, a tawpah al-Qaida rawngkaiten Charlie Hebdo office chu Jan. 7, 2015 chhun dar 11:30am-ah luhchilhin, silai an va hmet puak ta chiam mai a ni. Charlie Hebdo chanchinbuin he thil a tih chhuah hmain Danish chanchinbu Jyllands–Posten chuan a lo tichhuak daih tawh, tih a ni.
Charlie Hebdo satirical weekly magazine hian, tun hma aṭangin "Islamic art" leh Far-rights hote leh Catholics leh Judaism thilte chu nuihzatthlak deuh (satire-poking fun) hmangin a lo tilang fo ṭhin a. Kum 2020 khan Turkey President Recep Tayyip Erdogan-a cartoon an tihchhuah pawh "art" chi khat mai a ni e, an tihlaiin Muslim hoten an haw hle a ni.
American mipuite chu thiangzau leh pawm zau huau (liberal) viau anga an lan laiin, chutianga an rama infiamna ngaihhlut hlawh tak NBF hunpui "Super Bowl 38" na, half-time show laia Jackson-i tete dinglam lo lang zeuh vangin a buatsaihtu leh tichhuaktu (broadcaster) te lakah American mipui an lungawi thei ngang ta lo va. CBS broadcaster ten US $550,000 lawih an chawi phah ta a ni. American mipuite chuan chutianga saruak (nudity) tih lanna chu an hrethiam thei lo a ni.
He "Super Bowl XXXVIII" hi Feb. 1, 2004-ah Houston, Texas state-ah neih a ni a, Michael Jackson-a farnu Janet Jackson, Jessica Simpson, Justin Timberlake, etc. te chuan half-time show an tihah, mipui awiin 15 mins chhung an zai a ni. American mipui naran mai ni lovin House/Congress member te, Parents Television Council leh CBS Executive member te chuan, mipui vantlang hmuha saruak lo tih lan chu America culture tichhe thei leh naupang nun a chhe zawnga kaihhruai thei, tiin an demin an sawisel nasa hle. CBS Chief Les Moonves chuan Jackson-i leh Timberlake te chu American mipui hriatah ngaihdam dila thupha chawi turin an phut a, mahse, Janet Jackson-i chuan ngaihdam a dil ve duh lo va, Justin Timberlake chauhvin ngaihdam a dil. Tun hnuah Timberlake hian Jackson-i lakah pawh ngaihdam a dil zui ta bawk.
Super Bowl 38-naah hian zaithiam Janet Jackson, Diddy Nelly leh Kid Rock ten US National Anthem (hnam hla) an sa a nih kha. Janet Jackson-i chuan 1989-a Hit pakhat "Rythm Nation" tih a sa zo chiah a. Chutah Justin Timberlake chuan dawhsan (stage)-ah a rawn zawm a, an pahnih chuan Timberlake-a hla " Rock Your Body" tih an sa dun a, mipui lawm an hlawh dun hle. Mipui lawm hlawh an tumna lutuk vang nge ni dawn? A tawpah chuan "Gotta have you naked by the end of this song" tih lai chuan Justin Timberlake pek chuan Janet Jackson-i kawr, Alexander McQueen ṭhui, a ṭhen lai ṭhelret (rubber) deuhva siam chu a han khawih/tuai hlek chu, a kawr hnuai "red lace bra" a lo lang dawn emaw tih laiin, a hnute dinglam chu seconds 5 vel a lo lang ta zauh mai si! Chu thil chuan American mipuite a barakhaih hle a, sawisel leh dem a hlawh phah ta a ni. He thil thleng sawi nan "Nipplegate" tih leh "Janetgate" tih ṭawngkamte hman zui a nih phah nghe nghe. Ṭhenkhat chuan, "International scandal a ni e, kum tling lo (minor) thlengin an en a, hetiang thil hi a thleng nawn tur a ni lo," an ti. US Media hrang hrangin he thil thleng hi an ziak nasa chiai chuai hle a ni.
The Federal Communication Commission chuan hetianga thil dik lo lo awm palh (tih luih nge ni zawk?) thilah broadcaster te chu sum a chawitir theih angin CBS chuan US$ 550,000 an chawi phah a ni. Kum 2004 daiha thil thleng chu The New York Times chuan documentary, "Malfunction the Dressing Down of Janet Jackson" tih an siam a, vawiin thlengin mi ngaihven a hlawh phah.
MZU Virthli Show-ah eng nge an entir tih chu a hre awm deuhte ka'n zawt kual a, ṭhenkhat chuan Setanic sign leh Illuminati sign awm thute tarlangin, Bible hal lai lem awm niin an sawi a, tin, "Seven Deadly Sins" tih chu zirlaiten an entir niin an sawi bawk. Thil ṭha nia hriat entirna pakhat chu a ni phawt mai. Drama chan pawhin a entir leh kawhhmuh tum aia a ni lo zawk lo tuipui palh daih te pawh awm theih ang. Thil ṭha ti emaw intih laiin a chhe zawnga nghawng a lo neih daih theih dan te pawh a tilang, a tih theih!
Mizote hi a thu lamah kan conservative viau laiin, a taka nun lamah erawh chuan kan liberal viau lawi si em ni aw tih mai tur a ni a! Engpawhnisela, Bible-in a lo sawi angin leh Kristian tamna State kan nih angin, "Nangmah leh i zirtirnaah chuan fimkhur la," (1 Tim. 4:16), "Chutichuan mi fing lote anga awm lovin mi fingte anga awm zawkin, in awm danah fimkhur rawh u" (Eph. 5:15) tihte kha i hrereng ṭhin ang u.
- CT Lalrinawma