VÁU THLA
Khaw vawt vin tuk mai a kiam ṭan a, thlasik laia kan lo inthuam lumna; kawrlum, thawmhnaw lum leh puan thuah lumte kan dah ṭha ṭan a. Chu chuan kum khat chhunga thla nuam ber mai, Vau thla kan chuang kai ta tih a lan tir ṭhin.
Hringfa zingah hian 'khaw vawt nge nuam ang khaw lum?' tih hi inzawt ila inhnial theih tak a ni. Khaw vawt nasat lai chuan khawlum lai kha kan ngaiin kan thlahlel a, khawlum uap churh lai lahin khaw vawh lai kan sawi kan sawi thung a. Chu chuan khaw lum leh khaw vawt lutuk hi tawrh a nuam lo ve ve a ni tih a ti chiang tlang viau awm e. Vau thla (March thla) ah chuan khua a la lum lutuk lova, thlasik lah a kiang tawh a, Zoram boruak hi a nuam em em mai a ni.
He Vau thlaah hian alawm Zoram pangpar mawi leh hlu tak takten tlang tin an mawia an vul chuk ṭhin. Han hawi vel ila hmun tin maiah Vaube leh Fartuah mawi tak leh inthurual takin an vul dun rilrial a, kei ka parmawi zawk tia inela iner si lova an mawi theihtawp chhuaha Vaube leh Farṭuahte mawi tak maia an han vul chuk mai hmuh hian Vau thla a ti hluin a ti nuam zual em em a ni. Vaube leh Farṭuah chang an vul lo, khua han chuanin han hawi velin ram tau hmun kham karah mawi tak maiin Khaukhim in par a lo chhuang sen vul chuk bawk a. Han hawi zau leh deuh ila Pang kung lianpui puite pawhin an parmawina mihringte tihlimtu leh mit titlaitu ni turin an zar chu eng anga zar lian leh kung lian pawh nise an zar tinah parmawi an chhuah chuai bawk a.
Khua han chuan zel ila Phunchawng pawhin mawi tak maiin par a lo chhuang vul chuk bawk a, an parmawina chu hringfate tan mit titlaitu niin nun tihlimtu an tling ngei e. Chu chang a ni lo, sava leh nungcha chi hrang hrangte tan an par zu thlum mihring siam chawpa tihthlum ni lo khuanun duh taka a duan ang ngeia thlum tui tak chu sava chitin leh nungchate tan chhunrawl tuihnai ber a lo ni leh zel.
Vau thlaah chuan thlasik khawvawtin a hmeh thing hnah tlakawlh chi te pawhin hring mawi tak maiin hnah thar no hlepin an rawn chhuah a, lung ti leng zual turin tlantin mual tin mai chu romeiin a bawh paw chuai mai a, lung leng mi tan chuan romei zam ringawt pawh hi he hun ti nuamtu a tling ngei e. Chung thil siam ropui takte chu Vau thlaah hian hmuh theihin an awm ṭhin a ni.
He hun hi a lawm Mizo pa tan chuan chawhmeh, chakkhai eng ila dapa ram lama vahchhuah nawm hun lai ber ni. Luite theh kang emaw, thliar kanga sangha, chakai, kaikuang adt. man nawm hun lai a ni a. Tui a vawt lutuk tawh lova luite tui a lo kam deuh tawh bawk a, sangha, kaikuang leh chakaite chu hlim leh lawm tak leh nuam ti em em chunga mana chhungtlai hawn a har loh lai tak a ni bawk a ni.
Lui lian deuhah pawh ram tau-ah sangha vuak na tur khang emaw, ru lei lain sangha kan han vua a, suar leh daidul remchang laiah ru sum kan han thlak a, ru tui phuan buah buahin tui chhung a fan a, chutah sangha rui rawn in perh barh barhte hlim takin kan lo man thin a, a then tuihnar fim chuhte awlsam takin kut lawngin kan lo man thin bawk a ni.
Sangha man hi thil hlimawm ber pawl niin sangha ei duh miah lote pawh hian sangha man erawh nuam an tiin hlimawm an ti viau zel. Tin, lusun mekte pawh hi sangha manpui ila an hlim thei viau zel an ti thin bawk a ni. Tichuan, chhun chawhmeh tur chakai, kaikuang leh sangha te deuhte kan han chhum pawlh nuai a, a rawn so rim lah a rimtui nangiang thin mai.
Kaikuang kan han thlak telte kha an hang tui dawn tih hriatrengin an han sen vet vet mai bawk nen nun hi a va nuam thin em!! Chu hun chu Vau thlaah hian a takin tawn tur a awm thin a ni.
Zing a lo ni a, lui kama sava hram nuai nuaiten min han kaitho a. Khawpui boruak bengchheng nuai nuai, dawn lem nei lo bike ri bengchheng puak pawp pawpten min tihharh ai chuan zinga sava hram chiah chiahin min han tiharh chu nun hi a hlim veng veng mai. Khatiang hunah chuan khawi veng emawa nu ancheh ber pawh khawsa ve se anna tur a hmu bik hian a rinawm lo!
Chutah ni a lo lang ṭan a, lui kama hmawng kung zar duai mai rah chu vahui, tuklo, vahai, tawllawt adt. ten tuakthuanah hmangin an rawn tlan tak tak mai han thlir a, sava chi hrang hrangte chiar niah niah chunga an sawt nauh nauh mai han hmuh a, an chung vansangah rah tlan savate lak tuma vehin muin thlawk kual char char paha vanlaizawl a lo mawi han hmuh phei chuan khuanu thil rel fel dan leh he leia cheng thil nung chi hrang hrangte kan lo inrintawn vel vek dan thleng thlenga ngaihtuah loh theih a ni ṭhin lo. Chu hun nuam tak chu vau thlaa thil thleng thin a ni.
Hetianga hun nuam leh hun duhawm a nih vang pawh a ni ngei ang kan pipute pawhin Mizo kut a zawnga ropui ber mai Chapchar kut an lo hman thin ni. Chapchar awllen lai tak hi Vau thla a lo ni bawk nen.
Eng pawh nise kum khat chhunga hun mawi ber leh nuam ber mai vau thla chu a lo ral leh dawn, ui tak chung leh lungawi tak chung sia kan thlah liam hun a lo thleng leh ngei ang. He hun mawi, duhawm leh nuam ber mai vau thla hi hlim tak leh nuam taka hmang turin hun insiam i tum ṭheuh ang u. Mizo hla kungpui Lalsangzuali Sailo hla 'Vau Thla' tih hian ti tawp ang:
Aw par tin, nungcha leh
hringnun chen hian,
An ral leh thin ni rei
leng thei lo hian;
Mahse aw nang mawi leh
duhawm vau thla,
Cham reng mai la pialleiah hian
- Lalhminghlua Nkb