LAL PIAN NI CHAMPHA (Patea thirna tlang aṭangin)
Mizo irawm chhuak ngeia Pathian fakna hla phuah hmasa bertu Patea hian Pathian fakna hla tam tak a phuah bakah Christmas hla tam tak a phuah a. Chung zinga lar zual deuhte chu: Lal pian hun pangpar a vul leh ta, Mal min sawm turin van khuaa’n ro a rel, Lal lungawi kum hun lawmawm chu, Ram thianghlima Lal lo piang chu, Ngai teh an ri a va mawi em! tih te hi a ni awm e.
Patea kha Pathian rawngbawl nuam ti mi a ni a, a damlai pawhin khaw ṭhenawmah te rawngbawlin a feh chhuak fo ṭhin. Ṭum khat pawh Christmas dawn hnaiah Thekte khuaah rawngbawlin a feh chhuak a. Thlasik ni ngang a ni a, chawhnu herah chuan ni chu a lang dul reih a, tlai ni tla tur chuan Lurh tlang pang per, tlak deng lam chu a chhun hnim ruai a. Chu tlang pangperah chuan Tlaizawng a lo par vul chuk bawk a. Patea chuan Thekte lal in aṭang chuan Lurh tlang bawmtu Tlaizawng par chu a thir vang vang a. Tlaizawng par leh thlasik tlai ni liam tur chuan a lunglen a kai tho ta tlat mai a, a ke vei lamin lal in kaiṭen chu a rap a, a per dat dat a, a han rum deuh vang vang a. ‘Lal pian hun pangpar a vul leh ta, thinlai mu hnu lunglen a kai tho ve’ tiin Christmas hla chul tawh ngai lo tur chu a phuah chhuak ta a ni.
Ni, hun inher danglam zel hian Thlasik ni a rawn her chhuak a, Christmas a lo hniah meuh chuan a mi deh dan a dang deuh tlat ṭhin. Kan nun hlui kan chhui kir a, ṭhenrualte nen hlim taka kan nuih ho lai te mitthlaah a lo lang zut zut a. Kan hmangaih kal ta te rilruah an lo thar a, suangtuahna ramah kan cheng ṭhin. Christmas a lo thlen hian mi tam zawk chu Bethlehem leh ran thlenga nausen Isua ngaia lungleng pawh kan ni chiah lo. Thlasik khaw thiang tak hnuaia leilung lan dan chuan kan rilru a ti thar a, tute emaw nena he hun kan lo hman tawh dan te chuan kan lunglen a kai tho a, thlasik khawvawt a reh rualin kan tisa lunglen na pawh romeiah a zam ral leh mai ṭhin.
Patea zawng chutiang mi chu a ni ve lo e. Thlasik ni eng hnuaia leilung mawina te, tlaizawng par leh tlangsam par te chuan a tisa lunglenna chawk tho bawk mahse, a lunglenna kaithotu ber leh a thlarau nun ram ngaih ber chu Bethlehem leh a chhunga nausen Isua chu a ni. A thinlung chuan englai mahin Bethlehem ranthleng a hlat ngai lo a, a hla chang hnihnaah chuan, ‘Ngaih a na e, Bethlehem tlangpui,Tlai ni tla eng lenkawl a khum riai e.
Bawng in tlawma ka Lal riangvai tak saw, A chun riang Mari’n a chawi e’ a ti vawng vawng mai. Christmas a lo thlen hian Patea ang hian bawng in tlawma lal riangvaia hi kan ngaiin, kan lung a ti leng ve ṭhin em le? Judai rama khaw naran ve mai si, Patea’n heti taka Bethlehem a ngai a, a thlahlel hi eng dang vang a ni lo; lei leh van lal, a lalpa pianna hmun tlawm ber a nih vang a ni.
Lal Isua pianna, a tualchaina leh a seilenna tluka hmun duhawm hi Patea thinlungah hmun dang a awm lo. Patea kha lo tho leh se, ‘Hawh teh, khawvela i hmuh chak ber hmunah ka hruai ang che, i fang dun teh ang’ ti ila, Paris khawpui te, New York kawtthler a fan chak ka ring lo. Hniak phawi loin, ‘Judai ram Bethlehem khuaah i kal ang hmiang’ a tih ka ring ṭhin. Ṭap chungin chu hmun khawhar chu rinna mitin a zawng zawng ruai ruai ṭhin a nih zawk:
Aw, nang Bethlehem ka va ngai tak che em!
I tlang chunga hruaitu arsi eng chu,
Tapin ka rawn zawng zel ang che,
Ka Lal pianna lei hmun tlawm ber chu’
Patea khan khawvel thilah chhuan tur engmah a nei lo a, thiamna lamah chhuan tur a nei hek lo. Chu a hnehin ziak leh chhiar a thiam ngawr ngawr chauh a ni. Mahse, khati chung khan christiante tana Christmas hlutzia leh ropuizia hi a va hre thukin, a va man fuh kher em! Mihringte hi Eden bawhchhiatna avanga Pathian nena in mihran tawh, Eden kawngkhar khar hnan tawh kan ni a, chu Eden kawngkhar chu hawng leh tur leh, van khua leh tuia min seng lut leh turin amah Krista ngei chuan lei hmun tlawm ber a rawn thlang a, kan tan Eden kawngkhar a rawn hawng leh ta!
Chu Pathian chatuan hmangaihna luangliam, chhandamna thuruk ropui chu Patea chuan mihring fi nnain a chhui chhuah rual loh khawpa ropui leh famkimin ti hian a han puang chhuak a:
‘Chatuan Salem kawngkhar ropui chu,
Kan tan a rawn hawng leh ta e.
Boralna rama leng tawh hnu kha,
Van khua min chan tir a,
Lawmin i zai ang Lal thar a piang ta.
Lei hi chatuan hla mawiin
nghawr vel rawh se.
Patea ang hian nang leh kei hian Christmas hlutzia leh ropuizia hi hre fi ah ngat ila, he hla chang khat chauh pawh hi tlaivar pui tham a va ni em! ‘Keini zawng kan chan bik hi kan vannei e’ tia hlim a, lam lam mai tur kan va ni em! Christmas denchhena hlimhlawp kan bawl a, kan intuituah a, sual rawngbawlna remchanga hmang ṭhin te hian Christmas hi a buk ṭhlehin kan ṭhelh a ni.
Patea chuan khawvela thil nung zawng zawng leh tuifi nriata nunna nei zawng zawng hian aw chhuah se, Amah fakna zai ri chuan leilung leh tuifi nriat hi luah khat vek se a duh a ni.
‘A fak hla nawn ru, Van mipui Seraf te’n,
Tuifi nriat leh khawvel zawng hi,
Zaiin khat se Haleluiah’
Patea rilru leh kan rilru chu a in per san mang tak e maw! Ngaihtuah chian poh leh a mak a, lei leh van siamtu chu a thil siamah a rawn chang a. Vana roreltu chu rorel sak turin leiah a lo piang a, lei leh van lal ber chuan lei hmun tlawm ber a rawn thlang a, sualna reng nei lo chuan misual te thihna Kross a rawn thlang a, engtia awm thei nge mihringa’n?
“Lalber te lalber Leh Zion roreltu,
Engtia awm thei nge mihringa’n?
A hmangaih a va mak em!”
Patea thinlung ṭawmpui a, Patea rilru pu chunga Christmas hmuaktu apiang te hi Christmas hmangtu hlawhling ber leh vannei ber an ni zel fo ang.
- K Lalrinchhana