MIZO ṬAWNG THUMAL THAR CHHER DAN

Mizo ṭawng tih hausak tuma kan beihna kawngah hian hmaih lian tak kan nei niin a lang. Vai leh sapṭawng hmang loa keimahni ṭawng ngeia thumal neih kan tum dan hi a famkim lo hlek.

 

Mizo thumal hrang hrang hi en ila, a thil (object) nihna (attributes) hmangin kan phuah mai niin a lang. Ṭawng kan ti hausa dawn a nih chuan thil nihphung leh ziarang hmanga hming phuah hi kan tih tlem a ngai ang. A ziarang hmanga hming kan phuah zel dawn chuan thumalin daih loh chin a nei ang. 

Telephone hmangin hla tak ami kan biak theih avangin Mizo ṭawngin ‘biakhlatna’ kan han ti tawl mai a. Telephone nihna leh ziarang aṭang chuan dik tak a ni; mahse thumal angin thumal thar a awm chiah emaw chu? ‘Biak’ ‘hlat’ hi thumal kan neih sa leh a hrana awmze nei tho a ni. Thumal neih sa rem khawm hi thumal thar a ni thei lo. 

Computer chu khawl thluak nei kan ti a, thumal tharah kan ngai mai a. Thumal thar ni loin thumal awm sa leh a hran pawha awmze nei sa vek kha kan rem khawm chauh zawk a ni. 

Mizo ṭawng chher thar tuma ZOPPEN Club-in ‘Mizo ṭawng thumal thar’ bu an tihchhuahah pawh khan thumal thar han tih fak tur chu vang deuh mai asin. Thumal kan neihsa kan remkhawm a, object nihna kan sawi mai a ni. Giraffe hi a nghawng a san avangin sanghawng sang kan ti a, English thumal ‘giraffe’ hian nghawng san lam nen inkungkaihna a nei hauh lo. 

Mihring kuta bun chi hi English chuan glove tih a ni; Mizo ṭawng chuan kutkawr kan ti. A thil (object) aiawha kan thumal hman hi han thlir ila. English-ah chuan a thumal (word) khan a thil (object) kha a represent zawk a ni. 

Mizo-ah chuan a nihna leh ziarang hmangin a hming kan phuah chauh zawk a ni. Kan ṭawng kan ti hausa dawn a nih chuan thumal awm sa ni lo, awmze nei sa ni bawk si lo kan chher thar a ṭul. 

Thumal thar chu A AW B remkhawm, hmanna la awm ngai lo leh awmze nei lo a ni tur a ni. Chu’ng thumal  kan chher tharho chu awmze nei turin object kan hmehbel dawn ta a ni. Logic leh linguistic lama stipulative defini­tion an tih ang hi kan hmang dawn a nih chu. Hmasang Greek-ho thumal hman anga awmze pahnih pathum rem khawm a, hming phuah anga phuah hi chuan limit a nei tlat ṭhin. 

Thumal thar chher kan tumna huang hi thil hming (noun) ah a nih ber hmel bawk a, thumal thar phuahah hian zalenna zau tak inpe ila, hming mak deuh leh lam har deuh, ing-euh deuh te lo awm pawh ni se hnualsuat mai lo leh a dik lo ti mai loin kha thumal kha awmze neih tir tum zel zawk ila thumal thar chu phung velh ang hlauh a lo ni ang.