Lal Isua leh Politics
Chanchin Ṭha Luka ziak 4:16-19 hi zirna huangah chuan 'Nazareth Manifesto' tih a ni a. Lal Isua khan zawlnei Isaia lehkhabu 61:1-2 kha Greek ṭawngin Synagogue-ah chhiarin, Lal Isua chu he khawvel hi tisa leh thlaraua siamṭhat hna thawk tura Pathian tirh a nih thu kha a lo puang chhuak tih kan hre awm e. A lo ngaithlatu mipuite khan mak an tiin, mistiri Josefa fapa ve mai Lal Isua thusawi leh zirtirna te chu an hrethiam lo hle tih kan hmu bawk (Lk. 4:22). Lal Isua khan sorkar rorelna dik tawk lo avanga hreawm tuar mipuite kha zalen turin a duh a ni tih vawiinah hian kan thiam tawk tlemte hmangin kan zir ang.
Sal te, riangvai/ mi rethei te, mitdel te, tihduhdah tuarte
Lal Isua Krista khan salte hnena chhuahna tur leh, riangvai/ rethei te hnena Chanchin Ṭha hril tur te, mitdelte hnena mitvar neih lehna tur thu sawi tur leh tihdudah, awpbeh tuarte chhanchhuak tura tirh a nih thu kan hmu a. Chungte chu tu te nge kan tih chuan, sakhua leh politics avanga chhanchhuah ngai, Roman Sorkar awpbehna lakah chhanchhuah ngai mipuite kha an ni. Mark Allan Powell, American Pathian thu thiam chuan helaia Lal Isua thusawi hi thlarau lama mi chak lote chauh ni loin, tisa thila mi rethei leh nek chep, sawrkar awpbeh te tan a nih thu a sawi.
Roman sorkar khan mipuite hnenah chhiah tam tak a la, an phur a rit em em a; chung avanga awpbeh leh nek chep mipuite tan khan Lal Isua khan beiseina leh kawng ṭha zawk kawhhmuh kha a tum a ni a. Thiam takin Rom sorkar rorelna dik tawk lo kha a zirtir pah ti ila kan sawi sual awm lo e.
Nuaia!
Chanchin Ṭha Marka ziak 5:9 leh Chanchin Ṭha Luka ziak 8:30 khan Lal Isuan ramhuai pai mi pakhat a tih dam thu kan hmu a, a hming chu Nuaia a ni. Hei hi a ṭawng bulah chuan 'Legion' tih niin Rom Sipai 6000 aia tam sawina a ni a. Lal Isua khan Rom sorkar rorelna dik tawk lohzia a dodalna entirna ni bawk. Lal Isua khan rawngbawlna atan dawnah khan setana'n thlemin, politics thila ropuina nei turin a thlem a nih kha.
Chutianga politics thila dik lo taka thuneihna chu hnialin Lal Isua'n ramhuai a hnawhchhuah pawh khan ramhuai chuan Rom Sorkar, sipai chakna hmanga dik lo taka rorel ṭhin a nihna hming kha a lo lam chhuak leh a ni.
Chanchin Ṭha Marka ziak 10:42 ah khan Lal Isua'n Jentail te chunga roreltua an ruatte kha an chungah an lalin mi liante chuan thu an nei em em tih kan hmu a. ESV Global Study Bible chuan helai thua Lal Isua thusawi awmzia chu - mihring rorelna leh thuneihna kha Isua'n a sawisel ngawt lo a; thuneihna hmang dik lo tute kha a dodal a ni tiin a sawi. German Pathian thu thiam Klaus Wengst chuan helai thu hi a sawi dan chuan Lal Isua hian Rom Sorkarin mipuite awpbehna hmanga remna leh muanna neih kha tha a ti lo a. Lal Isua thusawi hretute leh a ziritrte khan Rom sorkar rorelna (Pax Romana) kha an hre chiang hle a ni tiin a sawi bawk.
Vawiin kan ram dinhmun
Vawiinah hian Lal Isua Krista hi kan ramah hian lo kal ta se la; kan ram leh hnam chhanchuahna tur atan hian politics inrelbawlna fuh tawk lo hi a hmuh hmaih hauh lo ang. A hun lai khawvelah khan Lal Isua khan politics hmanga ram leh hnam siam ṭhata chandamna buatsaih kha a tum bulpui ber chu a ni hauh lo. Mahse a hnampui Juda te'n Rom Sorkar rorelna dik lo avanga an tawrhna erawh a hmuh hmaih reng reng lo. Khawtlang inrelbawlna dik loh avanga sualna leh thil tha lo tam tak awm erawh Lal Isua khan a hmuh hmaih hauh lo thung.
Rom Sorkar hnena chhiah tam tak an chawi te lakhawmtu, chhiahkhawntu hausa tak Zakaia te leh a zirtir Matthaia te hnenah Chanchin Ṭha a hril dan aṭang ringawt pawh hian Lal Isua hian politics lama roreltute hmangin chhandamna hna a thawk tel tih kan hrethiam awm e. Sakhaw lama sum leh pai ringawt uma rawngbawlna kalpuitute pawh Lal Isua khan a hmaih chuang lo tih kan hmu bawk.
Lal Isua'n politics dik losiam ṭha turin min duh
Lal Isua khan dik lo taka ram roreltu, politician te'n an thu neihna an hman kha a dodal tlat a ni tih kan hmu. Vawiina kan ram leh hnamin harsatna lian tak kan tawh, Lal Isua zirtirna pawh kan awih zawh theih loh fo nachhan, sum leh pai thianghlim lo neih kan duh fo nachhan bulpui pakhat chu politics dik loh vang a ni tih hi a taka hretu te kan ni. Vai Chief Minister kan awt em em a; Sorkar tha, mi rethei thleng phak ram rorelna kan duh thu kan aupui nasa ta hle. Hei hi Lal Isua duh zawng leh a hnung zuitu, amah ringtu te tihtur dik tak a ni.
Kan rin Lal Isua pawhin politics thuneihna hmanga dik lo taka rorelna leh roreltu te hi a duh loin a dodal tih Chanchin Ṭha bu aṭangin kan hmu a. Keini Lal Isua hnungzuitu Kristian te pawh hian ram rorelna dik leh tha a awm theih nan kan ram politics dik lo hi i siam tha mawlh ang u tiin kan insawm mai ni loin a tak ngeiin i che chhuak ang u.
- Rinfela Zadeng