Written by
Huna Kawlni Kawlvawm

INDIA SIPAI LAK DAN THAR AGNIPATH BIHCHIANNA, HETIANG HI RAM TAM TAKIN AN KALPUI DAN A NI

Why should there be rollback, it is the only progressive step being taken to make the country young. - Lt. Gen Anil Puri

JUNE 21, 2022 :

June 14, 2022 khan Union Defence Minister chuan sipai lak dan thar 'Agneepath scheme' a puang a. (Hindi ṭawng a nih avangin Agneepath tia ziak leh Agnipath tia ziak an awm a, a dik ve vea ngaih a ni). He scheme thar ang chuan kum 17½ aṭanga kum 21 inkarte sipai kum 4 chhung ṭan theihna tur a ni.

June 20, 2022, hian recruitment rally nei dan tur pawh chhuah nghal a ni. July thla aṭangin online hmanga inziahluh theih a ni ang. Hlawh pawh hetiang zat hi thla tin an hmu ang :

1st year Rs. 30,000/-  (plus applicable allowances)

2nd year Rs. 33,000/- (plus applicable allowances)

3rd year Rs. 36,500/- (plus applicable allowances)

4th year Rs. 40,000/- (plus applicable allowances)

Helam chu kan luhkhung thui lo ang a, hre chiang duh tan : joinindianarmy.nic.in ah a chipchiar en theih a ni e.

He scheme duhlohna leh dona, Bharat Bandh hi India ram hmun hrang hrangah June 20, 2022 khan neih a ni a. Bus, rail hal chhiat leh tharum thawhna hmun hrang hrangah a awm a ni.

June 19 (Sunday) khan Lt. Gen Anil Puri chuan Agneepath scheme puan aṭanga state hrang hrang aṭanga duh­lohna lantir leh chung miten tharum hmanga he scheme thar hi hnukkir leh tura an nawrna chu chhangin, "Engvangin nge kan hnuhkir leh ang, kum lama naupang zawkten ram tan hmasawnnna hna an thawk dawn a, ram hi kan ṭhalai sawt dawn a ni," tih thu press conference-ah a sawi.

Department of Military Affairs hnuaia additional secretary chuan hemi chungchang hi a sawifiahnaah hetiang hian a sawi- “A nih leh (sipai zingah) tlang sang (high altitude) a awm vanga an hriselnain a tawrh zui dan leh thi eng zat nge awm ṭhin in hria em? Chutiang in hriat chuan sipaiah kum naupang leh ṭhalai mamawhna hi in hrethiam ang," tih thu Press mite hnenah a sawi a ni.

Hei chauh hi a ni lo, Defence Ministry chuan rei tak aṭang tawha he scheme hi kalpui a duh leh a tum a ni tawh a, kan ramin hma lam thlira a mamawh leh a la tih tho tho tur a ni, tih thu a sawi bawk. “Agnipath Recruitment Scheme hi June 14 ah puan a ni. Hei hi sipai tuaitharna leh siam ṭhatna tura hun rei tawh tak aṭanga ruahmanna awm tih hlawhtlin loh (long-pending reform) a ni. He siam ṭhatnaah hian ṭhalai hriam leh tha za zek zawk lak kan duh a ni. Tuna kan dinhmunah hian kan sipai (jawan) tam ber hi kum 30 chung lam an ni hlawm a, tunhma lam zawng aiin officer te tan pawh khauh zawka thu lekkawh a ngai lehzual tawh a ni.

Tunlai indona reng reng hi thiamthil hmang (tech-savvy) a indona a ni der tawh a, hun lo kal turah phei chuan a ni telh telh dawn. Chuvangin thiamna tharlãm man nghal zung zung thei (technically strong), chak leh zuanzang si ṭhalai hi sipaiah kan mamawh a ni," tiin Lt. Gen Puri chuan a sawi.

Agnipath Scheme duh lohna lantir avang hian ram chhung hmun tam takah rel kawng dan leh hal, bus-te hal a ni. Opposition party lam aṭang pawhin an duh loh leh na taka an dodal thu an sawi hlawm a, Congress hruaitu Rahul Gandhi chuan "India ram ṭhalaite bumna a ni, chuvangin sorkar hian he thutlukna hi a sût lehnghal tur a ni," a ti. Political party hrang hrang hruaituten an duh loh thu an sawi hlawm bawk.

Hetiang a ni chung hian Central sorkar erawh chu a dinna ngaiah dingin kum naupang leh ṭhalai tam zawk sipaia an luh hi tunhma lam aṭang tawhin an lo thlir ṭhin leh an awh ṭhin a nih bakah, he ruahmanna anga sipai ṭan hi ram dang tam takin an lo kalpui tawh leh an lo enchhin (tried & tested) tawh a, ṭha an tih a ni.

Dodalna ram chhung hmun hrang hrangah lantir a nih avang hian Thawhlehni (21/6/22) hian sipai hotu lian 3 Defence Service Chiefs (Army, Navy, Airforce) te chuan Agnipath scheme chungchang ruahmanna leh thil awmzia hi PM Modi hnenah an hrilhfiah dawn a ni.

Agneepath scheme ang hi khawvel ram ram takin an lo enchhin leh kalpui tawh a ni a, chung zinga ram thlanchhuah bik te tih dan chu :

The United States
United States of America hi khawvela sipai ngah pathumna niin, China, India dawta sipai nei tam niin sipai ṭanglai hi nuai 13.5 a nei a. Conscription = kum tling niha loh theih loha hun eng emawti chhung sipaia ṭan (compulsory military service) ṭhinna ang kha United States ah hian an ti tawh ngai lo. Hetiang a ni chung hian an dan (by law) ah chuan, America khua leh tui mipa kum 18 leh 25 inkar mi tawh phawt chu an duhthlanna sipai eng emaw berah an hming an ziak lut tur a ni a, ramin a mamawh veleh heng mite hi sipaia koh luh mai theih an ni.

United States ah hian sipaia lut (recruits) te hi kum 4 chhung atan lak an ni phawt a, hemi hnu kum 4 dang chhung atan mamawh huna koh theih leh thiam khek (four-year reserve period) an la ni bawk. Kumin June 17, aṭanga hman nghal tur khan US Army chuan ruahmanna “quick ship" a puang a, kum 4 chhungin hlawh (bonus of $35,000) India pawisa hlutna thar ber 20 June 2022 @ 7:56 UTC ang chuan dollar 1 leh Rs 77.96 a intluk a, Rs. 27,28,600 hi kum 4 chhungin an dawng ang. Hemi piah lamah hian sipai ṭan tum te hian kum 2 chhung ṭan theihna 'Option 26' an nei bawk a, hetianga sipai a luh hi hna nghet lo ( contractual basis) a ni. An contract hun chhung a zawh hnuah US ramin an laka bat leh dâwmzui zel an ba tawh lo.

Russia
Russian Armed Forces lut theih dan chi hnih a awm; loh theih loha sipaia ṭang zinga a ṭha hlang thlan chhuah leh a nghet lo (contract) a lakte an ni. Loh theih loha sipai ṭan (conscripts) chhung hi kum 1 a ni a, hemi hnu hian a ṭul apianga koh theih leh thiam khek (reserve) in an awmzui ṭhin. Kum 2021 aṭanga an kalpui thar chu Russia ram mipa tawh phawt kum 18–27 an nih laiin kum khat tal sipai–active duty military service in the Armed Forces) ah an ṭang ngei ngei tur a ni.

Loh theih loha sipai lur thar (new conscripts) te hi a ṭul chuan thla 8 lai pawh an chher hriam (trained) ṭhin. A tak takah chuan thla 3 leh a chanve chhung ral do dan leh a ṭul zualpui an zirtir a, April 1-July 15 chhung leh 1 October–31 December. Russia mipa tawh phawt hrisel lohna nei lo kum 18–27 inkar mi chu he training hunah hian koh theih vek an ni.

Russia hian contract sipaite hi indona hautak ber hmachhawn thei vek turin a chher hriam vek a, indo loh lai chuan chaw chhum, driver, hna hniam lam ṭul apiang thawk turin a hmang ṭhin. Russia hian March 2020 khan contract soldier 405,000 leh conscripts 225,000 a nei tih Times of India chuan a sawi.

China
Chinese Military Law ah chuan kum tling apiang sipai ṭan ngei ngei (conscripts) hi an nei. Hetiang dan hi nei mah se hman ngai lo khawpin sipaia ṭang tura mahni inpe lut (volunteer) hi engtik lai pawhin an mamawh aia tam an hmu thung a ni. An dan ang chuan kum 18-22 inkar mite chu thiamna peng hrang an neih ang zelin sipaia ṭang turin an inziak lut ngei tur a nih laiin inziak lut zawng zawng hi People's Liberation Army ah an lut seng vek lo.

Israel
Independence an hmuh kum 1948 aṭang khan Israel ram hian Conscription model hi an hmang nghal a. A chhan pawh engtik lai pawhin a chhehvel Arab ram sihal putar mei bul fua ang maia fing kherekte chu a mal emaw inthurual emawa Israel do tura thinrimsa reng leh, an chhiat hlenna tura inthurual thei vek an ni tih chu hrilh an ngai lo chiang hle mai. Israel ah hian loh theih loha sipai ṭan chhung hi mipa tan thla 30 a ni a, hmeichhe tan thla 24 a ni thung.

Economic Times in a ziak dan chuan heng sipai lut zinga 10% te chu contract in kum 7 dang an chhawrzui leh ṭhin a, kum 12 aia tlem lo sipaia an ṭan chuan pension hlawh an pe ṭhin.

Hamara Desh
India sorkarin ram tam tak tihdan la chhawnga contract-a sipai ṭan theih dan a duang hi thil thui tak, defence ministry thlirna aṭang chuan tih awm tak a ni ang. India sipai tam tak kum upa tak tak thiamna thar engmah zir belh tum lo leh thei chuang tawh lo te hi indona lo thleng tak tak se an thlamuanpuiawm hran lo khawp ang.

He Agneepath scheme hi a lan dan mai chuan politician aiin Indian defence official thiamna hriam tak tak rualin kum tam tak aṭang tawhin hetiang neih ve hi an lo duh tawh tih a chiang hle a. UN peace keeping force-a an chhuahnaah te ram dang sipaite leh India sipai an innaupan hleih dante an hmu lo thei lo a, tun hi a thleng ta niin a lang.

A dodaltu lam thlirna pawh a awm lo chuang lo. Hna nghet leh pension awm lo chu tih hi a dik lohna a awm chuang lo. Agneepath scheme aṭanga sipai ṭang- a ṭha zual 25% te regular army-a lut tlang thei tur an awm lai a, 75% mai par thlawna thlawn tawp turte dinhmun tur an thlir a, an vuipui a ni. Hetiang hi ni mah se tawnhriat tam tak eizawnna atan ṭangkai zui tur chu an paw chhuak ngei ang.
Chinese Army a mahni inpe (volunteer) lak sen loh an hmuhte rilru leh Agneepath scheme dodal viau rilru hi chu kar a hla deuh hlek chu a nih hmel khawp mai.

Source :
News18
June 19, 2022
TIMES NOW
June 18, 2022
The Federal
June 19, 2022

- Huna Kawlni Kawlvawm