Written by
Lalnghinglova Hmar (Tetea)

Hetah lo deuh hian a sak theih awm si a!

Hman ni khan Mizoram Cooperative Apex Bank New Secretariat Branch building an hawng a, hei hi tun hnaiah ka va hmu ve a, an saklai aṭanga ka ngaimawh tawh a ni a, sawt tawh lo mah se sawi chhuah loh chi niin ka hre lo - kan ram office pawimawh leh lûn ber lu dawnah chiah bank building ṭha tak a ding luah mai a, khaw hawina a dip hle a ni.

Mizoramah sorkarin Khatlaa hmun ruakah New Secretariat Complex an din a, a ṭha hle. Hei hi tun hma ngaihtuahna tawi deuhlaia din a nih loh avangin awmze neia plan fel thlap a hun tawh tehlul nen, tunah chuan kan in ek beng leh ta chiam a, ruahmanna awm mumal lo ang maiin a din theihna hmun awlah tawh phawt chuan building a ding leh fer fur tawh.

Sorkar department lamin mahni pual building an mamawh a, mimal in luahna senso a san bawk si avangin sorkarin department hrang hrangte office tur a pe hi chu a lawmawm a, inhnai tak takah building a lo ding a nih pawhin hmun ruak (space) remchang a awm loh vang a ni thei a, a la pawm theih. New Secretariat luhka ber, main gate bula building sak erawh kei chuan ka pawm ve thei lo - a hmun hi an thlang fuh lo takzet a ni.

Bank hruaitute inpekna, sorkar lam thuneitute ruahmanna leh an thil tumte hi chu a ṭha viau ang. Sorkar hmunpui ngei bank-in an ṭhulh chilhte hi a ṭhatna a awm ngei a; nimahsela a hmun (location) hi chu an thlang ualau lu deuh a, kan ram inpui ve ber pakhat luh dawna building a ding tohlawt ta lurh mai hi chu a ngaimawhawm ka ti hle.

Ram dangah chuan hmun awl hi an ngaipawimawh a, hmun pawimawh deuh hi chu thengthaw deuh leh len khawthawnna atana nuam tak turin an zuah hram hram ṭhin. Dik tak chuan mipui maktaduai tam tak chenna khawpui chinah hian Aizawlte aiin space zuah hi a harsa zawk dawn a, an ram dah awl man pawh hi a let tam takin a to zawk a ni. Mizoramah pawh ram hlutna sang ve viau tawh mah se, hmun awl zuah nachang kan hriat loh avanga kan inhnawh pin hi a la tam hle - chun’ng zinga pakhat chu New Secretariat main gate luh dawna building hi a ni, ka ti lo thei lo.

Dik tak chuan, he laiah kher lo hian bank sakna tur hmun âwl hi a la awm chiang a, main gate nena inhrul renga han saktir ngawt mai hi a mak takzet. Bank lam thuneitu dem ngawt theih an ni chiah lo. Bank lam chu ni ila, hei aia ualau leh langsar hi (a la awm thei a nih ngai chuan!) kan la duh cheu ang a, kan bank hmakhua kan ngaih miau avangin kan nawr zel tur pawh a ni - sumdawng an ni. A sorkar thuneitu lam hian an ngaihtuah chiang lo a ni, mahni state secretariat main building luhna hliah khup tur khawpa building sak an phalsak hi chu a fuh lo.

Hman deuh khan Mizo pa zahawm pawla ka ngaih, kawng zawngtu chanchin an sawi a, keini lamin kan ngaihsan tehlul nen, keini aia naupang ve leh chhawng chuan, “A va thlir thui lo ve. Aizawl khawpuia in awm hmain kawngpui a lo zawng tawh a, kawngpui hi a zawng hmu tlem lutuk a, kan buai zo vek a nih hi,” an ti daih mai. An ngaihdan a ni a, hnial zui vak pawh ka tum lo.

Tuna Secretariat main gate bula building sak erawh internet awm tawh hnu, zin veivaka ram dang kan hmuh tawh hnu, state dangte building sak kalhmang kan hriat vek tawh hnua sak a ni a, ṭhangtharte chu sawi loh tuna mite ngei pawhin hnawk kan ti a, a hmun hi a fuh lo kan ti a, kan dem a nih hi!

Ram âwl duaiah sorkar hmunpui an din a, lirthei hunna lam an han ngaihthah hmasa phawt a, a panna kawngpui a han zim em em zui bawk a! Kawngpui erawh an sial belhin an tihzauh belh zel a, parking pawh hi eng tin tin emaw an han siam a; nimahsela parking hi a la rem chiah lo a, main gate bul hmun ruak (space) nuam ve deuh tur pawh parking leh taxi stand ang deuh roh a ni khat leh ta vek bawk.

Parking-te hi hmun ualau lo deuhah pawh siam theih a ni a, lirthei hi chu hla deuhah pawh hûn a, kea kal ve mai tur. Kan kal duhna luhka thleng rak deuhthawah lirthei hun zel kan tumte hi a dik chiah lo. Kan Minister leh VIP dangte lirthei pawh hi building hnungah emaw dah vek ni se, an chhuah dawnah an car hi rawn tlan chhuak mai se, tunah chuan building luh dawnah a inhung tlar ṭhut mai a, kan Secretariat main gate luh hnua kawt zawl awl nuam tur chu ‘VIP car parking’ a ni leh zo tawh - hengte hi a ngaimawhawm ngawt mai.

Kan bank building sakah bawk kir leh ta ila - kan hotute hian ngaihtuah chiang se, Secretariat-a mite dawr phak tho tur hian, hetah lo deuh hi chuan bank tur building hi chu a sak theih ngei ang mawle! Mizoram Secretariat building thlalak nalh tak chu hmuh a harsa tawh mai thei - bank building thla kan la tel lo thei ta si lo!

- Lalnghinglova Hmar (Tetea)