MIZO GOOGLE TRANSLATE
A lawmawm. Dik lo a tam. Eng tin nge kan tihphuisui theih ang?
Ka rin dan chuan, hetiang hnam hrang hrang ṭawng an lehlinna hi kháwl finna (Artificial Intelligence: Algorithm hmanga Machine learning) a nih ka ring. Mithiamten Mizo ṭawng kalhmang ruhrèl leh a ziaráng bulpui chu khawl kawchhungah dahin thang kam ang hian an kam a. A ‘chaw’ (data) atan social media kawchhunga Mizo ṭawng hmangtuten ni tina thil kan inthawn kualnaa kan thumal hmante hi an lo khung zel a. Facebook-a i thu thawn mawng lamah pawh, Sap ṭawnga lehlintir theih a ni tih i hmu ang.
A lettu hi kháwl a ni a, a dik loh nasatzia ṭhinzia leh a dik zawk kawhhmuh theih a nih dan pawh i hria ang. Mi tam takin kan tihdiksak rual hian, khawl input data algorithm chu, amaha inthlifim zel thei tura program a ni ang. Tichuan a lo dik ta tial tial a. Hengte nena ṭang kawpa kum nga vel, kháwl finna hmanga kan ṭawng an thlit fim hnuah, rin tlâk thawkhat niin an hre ta a, heti hian an rawn tlangzarh ta a ni maithei. (Research hmasa lovin - hmanhmawh avangin - he thu hi ka ziak a, a dik zawk hria in awm chuan han sawi ula a lawmawm ngawt ang)
Helaia keini, Mizo Academy of Letters leh Language Board tih vel, gramar dik leh thuziak thiam intite hi min rawn dawn lo. Google hmunpuia zuk sawisel vak lam pawh a ni lo.
Kan hmuh ang hian, Google Translate sirah hian, ‘contribute’ theihna a awm a. Mizo ṭawng lama ṭhahnem ngai kan nih a, a dik zawk ‘hrilh’ kan duh chuan, kháwlin sentence a lehlinsa, a dik leh dik lo min rawn zawh hi uluk takin chháng ila. Thumal ‘sample’ lehlin tur min rawn chhawpsak hi theih ang tâwka ulukin zir la, a dik tak chauh ‘submit’ zel ila. Bible lehlin ang hiala uluka kan lo lehlinsak zel chuan Google-in Mizo ṭawng min khâwl khâwmsak hi dik lehzualin leh hman tlak zawkin, rei lote chhungin kan siam thei dawn a ni.
Sum kan sen ngai lova, hetiang tih theihna remchang kan lo nei ta hi kan vanneiah inngai ila, ṭhahnem ngai takin i thawhpui ang u. Kei pawh vawiin chu nilenpui ka tum.
Kan buante hi tisa leh thisen a ni lo, khawl a ni! Khawlin mi fing leh thiam a hre hrang chuang lo, A hmangtu tam apiang tana chhiahhlawh rinawm a ni mai. Entir nan, ‘aṭangin’ tih turah ‘aṭang’ tia lehlinsaktu kan tam chuan Google chuan ‘aṭangin’ tih aiah ‘aṭang’ tih chu a dikah a ngai mai ang.
Chuvangin, Mizo ṭawng dik hi dam khaw chhuak se i duh chuan, fiamthu thawh nan contributor-ah ṭang lo la, uang takin dik lo deuh deuhin lo letling ve suh. Thiam lo leh hre chiang lo chungin ‘correct’ ‘incorrect’ lo ti ve mai mai lo bawk ang che. I hriat chian ngam loh chu ‘skip’ mai rawh. Tichuan, kan ram leh hnam tan kan theih ang tawkin kan thawk tlang dawn nia.
- Vanneihtluanga