GREAT WALL OF CHINA LEH GREAT WALL OF MIZORAM (COVID 19)

Great Wall of China hi mihring siam landmark-ah chuan a ropui ber zinga mi, ‘Thla aṭanga mihring thil siam lang thei awmchhun a ni e’ an ti ṭhin a, tak tak ni lo mahse a ropuizia sawi nan chuan a inhmeh hle a ni. 

He kulh bang thui zet mai hi pakhat mai ni lovin hmun hrang hrangah lal hrang hrangin lal ram hrang hranga an siam a ni a, tam tak chu a chhia a hmuh tlak a awm tawh lo. Tuna la hmuh theih chin leh khualzin te pawhin an tlawh nasat ber hi chu AD 1358 - 1644 laia Ming dynasty hunlaia sak kha a ni a. He bang ropui tak mai hi hmelma lo danna tur leh ralbeih nana sak a ni. Ming dynasty hunlai, bang ropui tak an sak lai tak khan an duty post pakhatah chuan hmeichhe pakhat zuna uai an sipai General chuan hmelma a luh ruktir a, hmelma do let nana an ruahman bang ropui chuan awmzia a nei ta lo. 

AD 2020 a lo ni a, kum a thar fel awrh tihah China hri chhia chuan khawvel deng chhuakin nunna a la ruih ruih a. Mizoram chhungah pawh he natna ṭihbaiawm tak mai hi a darh ve hlauvin sorkarin puanven sawi chhingin hma a la a, mipuiin ihe lovin kan zawm ṭha em em a. Mizoram venhim hna chu sipai mai duhtawk lovin ramri dep pasalṭhaho an mu chhuak a, mahni awmna khua aṭangin Great Wall of Mizoram an sa a, a chhuna zanin ram leh hnam tan an rammu ta. 

Kan inven uluk dan hi ṭawng­kam mawi lo ni lo se thla aṭanga lang thei ve hial khawpa ropui a ni ve tlat. Nimahsela hun a lo kal deuh hlek a, ni a lo kiam a thla te a lo ral a, kan General te an ralmuang ṭan ta tlat mai. Kan inthlahdul a, zawi zawiin kan ngaih a ṭha tial tial a, hlauhawm a hnai tial tial bawk si. Uluk taka ramri ven a nih lai hian khawimaw duty post aṭang hian kan General te hian hmelma an lo luhtir ve hial lo’ng maw? A nih loh pawhin General te luh ruk tir ni lovin ram pawna awm, Mizo society a tel duh ngai lo, an hnathawh pawh sawi duh lo, Mizo thiltih nikhuaa tel duh lo, mahni hnam zia hmusit a, tun ang hun harsa a Zoram mipui thawhkhawm chan loh hlaua ring fan dawk dawk leh si hian ruihhlo karah kan kulh bang ropui hi an lo su chim mai lovang maw? 

Hei leh chen hi kan ṭang kawh a mahse khawvela awm kan ni miau si a, keimahni chauhvin inkhung hrangin kan nung thei si lo. He hri ṭihbaiawm hi chan loh khanah a rawn lut lovang tih a sawi theih ta lo. Eng angin fimkhur mah ila zawi zawiin kan in thlahdul hret hret chu a ni zel si a, chumi karah Zo-Exodus hian ngaihtuahnaah a tikal thui lo thei lo. Tun hi ‘the calm before the storm’ an tih ang te kha a ni mai ang em? Hunin a la rawn hril ang chu. 

Nakinah ṭhangthar (an la awm turah ngai ila) zawkin an la rawn chhui ang a. ‘Kan pi leh pute chu hripui venna kawngah bul an ṭan ṭha a, mahse a tawp an khar chhe ta em a ni’ an ti ang nge, ‘Bul an ṭan ṭha a, a tawp rak thlenga an ṭan vangin an zar kan zo ta a nih hi’ an la rawn ti ang? Hnam dang hian ‘Mizo chu a tawp an khar chhiat vangin an rama mikhual chamrei hovin an luahlan ta’ te hi an la ti ang tih a va hlauhawm tak em! Hunin a la rawn hril ang chu.

Kum kha leh chen kha hnam inkawmngeih, a thlum a al ei za kan lo inti a, kan Zo tlang ram nuam hi chhuahsan kan hreh ṭhin. Amaherawhchu, kan khaw hawi a lo zau ve ta zel a, tun hnaiah kan ṭhalai huaisen tak takte chu ram hlaah vak chhuakin ei an zawng ṭan a, mahse heti hi kan ni zo leh ta si a. Tun boruak hi reh hun a awm ngei ang a, ram pawnah an chhuak leh duh tawh kher ang em? 

Ram danga in phah hniam chunga hna an thawh ang khan kan ramah in phah hnuaiin hlawh tlem zawkin an thawk duh ang em le? 

Engpawh nise kan kulhpui hi lo chim palh emaw a chim ta lo a nih pawhin kan ram hian a tuar ve tho tho dawn, sum leh paiah kan inhrek a ngai dawn tlat. Chumi hunah chuan puan ven sawi ṭhain Nehemia angin, ‘sawi chhiat kan nih tawh loh nân Jerusalem kulh chu i din leh ang u," kan ti ang nge? sorkar kan puh leh ringawt ang a, awmhmunah social media hmangin kan rak leh vak vak ringawt ang? Ngeni, ‘Hei hi ka ram a ni a, ram dang ka nei love’ tiin mahni theihna mualah kan ṭang tlang dawn? Hunin a la rawn hril ang chu.