SOCIAL MEDIA LEH ṬHALAITE
Hringnun hian delete button a chhawm ve tawh lova, ctrl+z (control z) hmanga undo-na button lah a nei ve hek lo.
I duh thu a ni emaw, i hriatpuina tel lova social media-a share/ upload/ send button hmeh a nih tawh chuan, kha i video/ thlalak pakhat kha kawng peng ṭhuam tam takah a in sem darh nghal a, i thunun zawh loh turin i hringnun zinkawng a zawhpui nghal tawh dawn che a ni.
Hmingṭhatna lam thil a nih chuan i beisei phak bakin lawmpuina i dawng ang a, mualphona leh hmingchhiatna lam thil a nih pawhin i beisei phak bakin beidawnna a chhawp chhuah sak ngei ang che. I gym kalin chakna thahrui a pe zo dawn lo che a, i morning walk avang khan hahdamna i thleng zo hek lo ang. I zirthiamnain kawng thlan tur dik a khawhhmuh hleithei lo che ang a, i hausaknain hmingṭhatna a lei zo tawh hek lovang.
Chutih hunah chuan i rum ang a, nun i thlahlel lo ang a, ṭawngṭaina bak hmanrua i nei lo tih hre chungin ṭawngṭai erawh i harsat thung ang. Thihna hmanga thunun i chak ang a, beidawnna chu i customer rinawm a chang fo ang. Hmalam pan harsa i ti ang a, i hun kal tawh kohkir i châk ang a, i inchhung lumah ngei pawh i thlâ a muang thei tawh ngai lovang. I chettlatna hmun apiang zahna kawn a ni tawh ang. I hawina lam apiangah chep bik riauvin i inhre tawh ang. Hmuh theih ser leh hliam aiin chhungril hliam leh nâin mihring a thunun nasat theihzia fiah takin i hmu tawh thung ang.
I hringnun kawng i zawh mek aia chak zawkin zahna leh mualphonain i nun kawng zawh lai chu a hma khalh che ang a, "A la ṭha ve leh mai ang" tia khuarei chauh belh tur nei chungin khuarei hnem che i nghak ang a; mahse, khuarei hi a lo reizia zing ni chhuah rualin i chhiar chhuak tel ve fo tawh ang.
A chhe ber ngaihtuah chungin a ṭha ber i rilruin a beisei ru fo ang a, beidawnnain a sawp chau fo ang che. I duhthusam aia tam thlan tuiin a bual che ang a, i chhungril ipikna erawh a tleng fai zo dawn si lo.
Bati êng hnuaia lehkhathawn ziah a nih hun lai khan, depression leh mahni nunna lakna hian an nunah hmun a chang ngai lova. Kan hmanrua a changkan a, thil a awlsamna hian depression leh mahni nunna laknaah kawng awlsam min siamsak zo ta. A pawi ngawt mai! Thihna hmangin i zahna leh mualphona chu thunun mah la, social media-a i mualphona leh hmingchhiatna chu i tu leh fate thlengin i hnutchhiah tawh ang.
Hun a inher ang a, chuai tawh nia i ngaih hnuah an rawn thar thawh leh ṭhin ang a, i na nawn fo ang a, i nun a bawksawp chang a thleng nawn leh fo ṭhin ang. Sawmchhuah chawp ngai lovin mittuiin ṭhahnem ngaih a rawn chhuah nawn fo ang a, i hahdam ṭhinna khumah ngei chuan thlan tui nen insualin, tharum nei lo thlan tui ngei pawh i sual hneh loh hun a thleng nawn leh ṭhin ang a, i mutna khumah i inlet i inlet ang. Diriamtu i tawng ang a, khawngaihtu leh lainattu i tawng bawk ang.
Ṭhalaite u, social media hi i damchhung leh i túte tâna anchhia nihtir lo la, fimkhur rawh. Mualphona leh hmingchhiatna hi i hringnun aṭanga delete leh tur chuan i hringnun hian a daih tawh ngai dawn si lo. Khawvel i thlah liam hnuah pawh i chhung leh khat, i ṭhen leh rualte a la zui zel dawn si a. Pumpelh theih loh khuarel chhiatna chu inven hleih theih ni lo mah se, khuareiah a indin ṭhat leh mai theih ṭhin. Khuarel ken tel ni hauh si lo, social media hmanga chhiatna tawh zàwng khuareiin a pu darh zel zawk si a.
Midangte computer leh phone chauha kawlzui tlak mi lâr nih tum lo hram ang che. Nun hi amah maiin zinkawng hahthlak a ni lova, kan hman dân leh zawh dân azira hahthlak leh nuamsa a ni chauh zawk.
A thehdarhtu nge a kawng peng ṭhuama dang chattu zawk i ni dawn le?
- Johny Lalruatfela Khawlhring