TRAFFIC JAM FREE
Mi rama Traffic Jam Free an tih chuan traffic jam awm lohna lam a hawi ṭhin. Keini ramah chuan, traffic jam vanga mipui free tih lam a hawi ta berin a lang. Traffic jam vangin Motor a tlan thei lo va, mipui kea kalte thlengin, buaina awm lovin kan free tlang hle a, a nuam ve phian tho mai.
Kum 2000 hma lam khan Aizawl khawpuiah hian traffic jam tih tham meuh a awm lo. Kum 1993-98 chhung khan Congress Ministry khan TAXI PERMIT a pe chhuak ren hle a, thiltithei zual tih loh chuan permit an nei thei meuh lo. An thil tihdan kha a lo ṭha phian mai, sawrkar hnathawk tan Commercial vehicle permit hi neih thiang lo tura ruahman a nih angin, a vai chuan zawm bik lo mah se a tlangpui thuin zawm a hlawh viau. Special bik deuhva permit an pek dan erawh sawi rih ta lo ila.
Kum 1998 aṭangin MNF sawrkar a lo ding ta a, a hma zawnga kan bet rei tawh tih ṭawngkam hmang ṭhinho khan huangtau takin kawng tinrengin sawrkar an han nawr ta kha a ni a. Contract hmutu tam zawk chuan, 50% advance payment an la nghal hmiah hmiah mai a, hei hi Ministry lam paw'n an duhsak zawng an pek an nih miau avangin an recomend dan a ni. Secretariate block ṭhenkhat changtute phei chuan, an veng Christmas ruai nawnnate an tum vel ham ham tih kan la hre awm e.
Congress sawrkar chhunga chilthli tla duaha sawrkar ve hun lo nghakte khan, An duh tinreng chu sawrkar tharah an han dil ve ta a, thil dang chu sawi loh, Taxi permit pek ngei ngei ngai chin ringawt pawh mi 5000 an tling der mai. Heng hi kum 2000–2003 inkar thil thleng angin a sawi theih awm e. Sawrkar lamin sum tamzia te, khawh lut zur zur a, liam zur zur leh Peace bonus an sawi uar chhoh lai a ni. Opposition party lamin mipuiah sum a vang tia an beihna chhanna chu an hmai lo hle mai. Taxi permit sangnga chuang pekte leh rulling workers sawrkar zarzo thei ṭhahnem takte motor thar lei chu register chur chur reng a ni miau a, Sawrkar lam chuan insawifiah nan hmang zuiin; ni tin Motor register thar sawrkar hmasa hunlai aiin a tam a, mipuiah sum a tlem lo tih a chiang a ni an ti ve zaih mai. Dawt a ni bik chuang lo.
Sawrkar hmasa hunlaia Taxi 2000–3000 vel awmsa leh Taxi thar 5000 bak a mimal motor tam tak han awm thar ta chu; Aizawl khawpui kawngpui chuan daih lovin Traffic jam a lo nasa chho ta em em a ni. Kawngpui zauh ngaihna awm tawh lo chunga lirthei a pung chak lutuk hi vawiin thlenga mipui buaina leh harsatna siamtu a lo ni ta.
Congress sawrkar khan, kum 2012 October thla aṭang khan motor neitu zawng zawngte zawm tur lirthei dahna neih vek tur tih dan a siam a, hemi atana inbuatsaih chhung pawh kum khat hun a hawng bawk a, hemi hnua Motor lei thar tur reng reng chuan Garrage an nei vek ang a, a hma zawnga lirthei lo nei tawh pawhin Garrage an nei vek bawk tur a ni tih a ni. Hun tiam (2013 Oct) a lo thleng ta, kawngpui dunga motor hun a bo duak ang chu tih nak alaiin, a tlem chuang lo a, kawng dunga motor hun chu Traffic leh veng tin Local Council ṭangrualin an vai ang, Towing Van hmanga hnuhsawn zel a ni ang tih chu hnuh sawn sen rual a ni ta si lo va. Dan dang siam lehin, chawitir theihna dan a lo piang leh ta a. Vawiin thleng hian kan lo hmang chho ta a ni. Sawrkar dan zawm kawngah hian mipui kan ṭhanharh deuh chu a ṭul hle tih a chiang.
Mizo Society-ah hian khawl thil lawm hi a zual kai bik em ni tih a awl hle. Motor neitu chu sawi loh Driver ringawt pawh kan ngaihsan em em hun kha kum tam a la ni tlat lo. Kum 1980 chhoahte pawh khan Mizoram hmun tinah Motor or Two wheeler thlengin a neitu ngaihsanna a nasa hle a, kan nulate pawhin in leng an chhawnchhaih dan aṭangin a hriat hle. Nulate lawmzawng a nih tlat avang hian tlangvalten bike neih hram an tum ta ṭheuh a, hei hian lirthei a tipung hle bawk awm e.
Kum 1998 inthlan khan, Congress party khan Mizoram chhungkaw tina sawrkar hnathawk dah a, mirethei zawng zawng leirem rahtir an tum a, kum 10 zet an sawrkar chungin an hlawhtling lo va, hemi ṭuma an tiam zinga mi; Mizoram khua zawng zawng electric eng pek vek tih pawh kum sawm dang (2008-2018) an sawrkar nawn chungin an tihlawhtling chuang lo a ni. Anni ang thoin MNF te hian kum thum chhunga Ei leh bara intodelhpui min tiam bawk a, intodelh chu sawi loh Mautam ṭam vangin kan rum chur chur a, Josepha buhzem nen kan dam khawchhuak hram a nih kha. Mipui tana Central sum lo kal BAFFACOS te chu ṭhenkhatin an hausakpui lawih an tia maw ni? Court Case te hial an neih phah niawmin an sawi bawk! MNF leh Congress te hi mahni thiltih ṭhat sawi mawi thiam tak ve ve an nih bak chu kan ram an hruai chhung hian, an party mi ni lo tan chuan han fak chiamna tur an vang hle a.
Assam border lama kan buai tawp theih lohna chhan pawh hi Congress sawrkar inthlahdah vang a ni. An sawrkar chhung khan Pu Ch Chhunga leilet paltlanga Assam kawngpui laih leh Saihapui V hmuna Assam lam Sikul sak chu an enliam tluan ṭhak a ni. MNF lam thung hi hnam party inti reng chunga Kawrthah PWD huamchhunga kawngpui siam a nih lai (2006/7) a, Mizoram chin Mitdeli (Medili) lui thleng siam ṭul tilova Km chanve metal bâng ngatte kha an ni. Heng bakah hian Pathian leh kan ram tan ti reng chung a, sum bàwiha táng nghet tlat, insawi fihlim nana dawt dang mar taka sawi hreh lo an ni.
Kum 15 chuang kaltà a, an kih hnawk Taxi Permit 5000 chuang an pek vanga Aizawl Traffic lo zam chho ta chu an mawh ni ngeia ngaiin, Traffic jam tihreh an rawn tum ta a nih dawn hi tia mipui lamin kan ngaih laiin; a solution tura ngaih Kawng chhawng aiah Seling lama chhuak tur leiverh an sawi leh ta zawk emaw ni? An thu leh ui beng hlin tur hi hriat a harsa ta hle mai. Taxi permit tam tak petute tho hian Two Wheeler stand 200 tling mang lo siam chungin permit thar 2800 vel an pe chhuak leh a, an duhsakna dawngtu mek pawhin a tam lutuk e tiin tihtawp an dil ruai a nih kha! Hmanni lawk khan Transport Deptt chuan Driving licence pek runpui an nei a, MST workshop or DTO @Hlimen lamah ni tin licence dil interview mi tam tak an awm a, a tawp lamah phei chuan endik vek sen ni ta hek lo, a dil zawng zawng chu DRIVING TEST tih ngai lovin licence pek vek an ni ta ringawt mai. Heng thilte pawh hi Traffic jam tihreh tum chunga Two Wheeler Taxi pemit an pek driver-ten licence an neih loh vang bawk a nih duh hmel hle.
Tun hnaia India state hrang hranga mirethei awm zat tih chhuahah khan, 22-na kan ni tlat mai. A lawmawm lamah ngaih phawt a ṭha awm e. Mizoram mipui zinga 9% vel chauh mirethei kan nih chuan Mirethei chhiar hmaih palh zeuh pawh lo awm mah se, mi nuai khat kan tling lo tihna, a chhungkua ang phei chuan chhungkaw singthum vel bak kan ni lo tihna a ni ang. Heng mite hi eng party pawh ni se, nakkum aṭanga SEDP-in mipui lam a hawi dawn a nih chuan, heng chhungkuate hi tuamhlawm hmasak ni thei hlauh se, a va duhawm em. Chhung tin hi nuai khat ṭheuh han pe ta se, hemi atana senso tur hi 3000 crores chauh a ni. Budget session vawi thum awm taah khan SEDP atan 750+600+450 =1800 Crores dah tawh a ni a, la hman loh vek a nih chuan, a bak a tam tawh vak lo a nia. Kan budget hmuh kim loh nia sawi 2800 Crores te hi ngenngawl takin zuk dil leh ni bawk se. Min pek loh chuan NDA partner rinawm kan ni a, in tan pawh a zahthlak ang ti hlauh thung ila, min pe thei mai ang em?
Kawngpui chhawng hi chu tun sawrkar hun chhung hian beisei tawh loh mai ni se, Kan sawrkar hotute lu kan tihhai belhchhah lutuk ang e, an sawi tawh mah ni se, i theihnghilhsak daih teh ang u. Duh leh Manipur-ho neih ang (Astro turf ni lo) natural grass khelmualte er ve ila, field chhawng pawh Cancel daih teh ang u. Thil chhawng ropui lam hi kan hnam dinchhuah nana thil ṭangkai ber a ni lo tih ngaihtuah chungin, India state zinga forest cover area nei ṭha ber kan nihnate hi tawlh hnung dawrh turin, (ramngaw i ṭhiat ang u tihna ni lovin) kan ram leilung hmang hian eizawnna thianghlim leh hrisel i din thar hlauh ang u hmiang.
- Vanlalhuma Kawlni