Chawimawi phu, pu Dumpy Singh leh Pi chhuangi
India rama sipai officer (Air Force, Navy & Army) ṭha leh General kai tlaka an ngaihte chu Rashtriya Indian Military College (RIMC) chhuak, chuta ṭanga National Defence Academy (NDA) training zote an ni ber. Chung officer-te chuan, “Kei chu RIMC chhuak ka ni,” an ti a, an indah chungnung hle a ni. Anniho hi RIMCOLLIANS an inti a, an officer-puite thik khawpin an inti bik a. Mahse, General rual leh sipai officer lian pui pui an nih hlawm avangin officer dang tan tihngaihna a awm si lo.
India rama sipai ṭha chungchuangte chu UPSC buatsaih NDA Entrance-a inziak tlingte an ni a. NDA Entrance an tlin hnuin Service Selection Board (SSB) hmaah ni nga chhung interview hautak zet mai pal tlang leh a ngai a, chumi hnu chuan medical exam-a tlin a la ngai ta cheu!
India ram sipai officer ṭha ni tura training-na NDA hi USA sipai chhuanvawr Marine training ang maia hautak a ni a, kum thum an training chhung pal tlang zo lo pawh an awm nawk ṭhin.
NDA-a lut tura kailawn ṭha ber chu RIMC a ni a, chuta kum nga chhung sipai training nei paha Class VIII-XII (Science) an zir avangin anni tan hi chuan NDA training chu a hautak tawh lo. Kum thum chhung NDA training ngan tak mai an zawh hnu chuan officer puitling - Lieutenant (Army), Flying officer (Air Force), Sub Lieutenant (Navy) an ni nghal a. RIMC aṭanga NDA-a lutte chu kum 21 an nihin sipai officer puitling an ni thei a ni.
Mizoram state hian RIMC-ah quota pakhat kan nei a, kum 40 chuang teh meuh mai Mizoram quota chu mi panga emaw lekin an chhawr ṭangkai a, chung mite chu coaching kal lova RIMC-a lut a, chumi hnua NDA chhuaka sipai officer lian lo ni tate an ni a. An nu leh an pate an chhuanawmin an fakawm tak meuh a ni. Zofate hian India ram ropui taka sipai officer lian ni tur hian coaching ṭha kan mamawhzia hei hian a tichiang lehzual awm e.
Vanneihthlak takin kum 2007 aṭang khan Pu Dumpy Singh h/o Pi Vanlalchhuangi (Chhuangi) chuan Zotlang, Aizawlah RIMC coaching a ti ṭan a. Coaching centre zingah ani tluka hlawhtling awm tak maw? Pu Dumpy Singh-an coaching a tih aṭanga tun thleng hian RIMC-ah zofaten Mizoram quota kan hnawh khat thei deuh reng a ni. Nikum khan Pu Dumpy hnena zir chhuak Lieutenant pakhat kan nei thar a, tunah a pûm chhuak mi pathum NDA-ah an awm mek a ni.
RIMC hi British-in India min awp lai kha chuan Royal Indian Military College tih a ni a, chung hun lai chuan India ram lal, Raja fate sipai officer ni tura an chherna hmun pui a ni ṭhin. India independent hnuin Rashtriya Indian Military College tiin a hming an thlak a, India ram state tin tan quota an siam a; Mizoram pawhin kum tin January Session-ah leh July Session-ah quota pakhat ve ve kan nei a ni. RIMC, Dehradun hi Ministry of Defence enkawl, India rama sipai officer ṭha chher chhuahna hmun pui a nih vang hian sawrkar laipuiin sum tam tak senga a enkawl avangin heta zirlaite (cadet an ti) tan hian senso pawh a tam lo.
RIMC-a lut tur hian India ram pum puiah mi sing tam takin entrance an bei ṭhin a, chung zinga a ti ṭha zual mi 40-60 vel chu an thlang chhuak a. Ram pum state quota belhkhawm sawmli dawn lai ni mah se, state tam tak aṭangin inziak tling zo lo an awm ṭhin avangin a ti ṭha zual an thlan chhuah aṭang hian state quota hnawh khat turin mi 25 vel an thlang chhuak leh a; chung mite chu RIMC-ah hian an lut ta ṭhin a ni. Heti khawpa harsa a nih vang hian coaching ṭhaa kal lo tan RIMC-a luh chu vana rah ang thawthang a ni.
Pu Dumpy Singh zarah kum 2008 aṭang khan Mizoram quota hlu tak mai chu awmze neiin kan chhawr ṭangkai ta a ni. Tun hnai, kum sarih emaw chhung phei hi chuan India ram state zingah quota hnawh khat thei awmchhun kan ni hial awm e. Tun ang zela Mizoram quota kan hnawh khah chuan kum tin India rama sipai officer chhuantawlawl pahnih kan neih belh ziah dawn tihna a ni. India sipai officer ṭha chungchuang pakhat neih hlutzia ngaihtuah chuan Pu Dumpy Singh-an chawimawi a phu dan hi sawiin a siak lo.
RIMC-ah hian quota kan hnawh khat a ni mai lo. He hmunah hian zofate kan duai lo teh asin. India ram puma mi bik an thlan chhuah (Cl. VIII-XII, an vaiin 250) zingah kum 2017 khan Mizo Cadet pakhat phei chuan hotu ber nihna, Cadet Captain appointment a hmu hial a ni. Section captain leh nihna chi hrang hrang zingah Mizo Cadet-te chu ṭhahnem tak an awm ta. Academic, sports leh activity hrang hrangah Mizo Cadet-ten dinhmun sang tak tak an luah thei ta reng mai! India ramah zofate hi kan duai lo tih hei hian a hril thui hle a ni.
India ram hmun tam takah IAS Coaching a awm a, chungah chuan Mizo ṭhalai eng emaw zat an kal a. Mahse, kum eng emaw chhung chu IAS-a tling Mizo kan awm hleithei ta lo. Chutih laia sipai officer lian ni thei tur Mizo ṭhalai tam tak chher chhuaktu Pu Dumpy Singh thawh hlawkzia leh chawimawi a phuzia hi ṭhangtharten an hriat reng theih nan he thu hi ka rawn ziak a ni. Pu Dumpy Singh leh a nupui, Pi Chhuangi dam reng rawh se!
V.L. Zaikima