Written by
- Lalrozara

ANTI DEFECTION LAW LEH INDIA POLITICIAN-TE HMAIKAWR

Mizoram Legislative Assembly Member inchuhna leh History ah - Awmlai thihna vanga bial ruak Bye Election, Mizoram remna thlen theihnana MLA 4 bangte bial ruak Bye Election, MLA kahhlum vanga bial ruak Bye Election, MLA Candidate kahhlum vanga bial khat Vote thlak hun sawn hlatte a lo thleng tawh a. Tun Serchhip Bye Election lo thleng mek hi chu Mizoram MLA Bye Election ṭulna chhan danglam tak a ni.

"Pu Lalduhawma'n Anti Defection Law a bawhchhiaa MLA aṭanga ban a ni. Law Court ah pawh a kal ngam loh hi. Dan a bawhchhiaa a chungah Anti Defection Law chelek loh theih a ni lo" tih chin kan sawi a Anti Defection Law siamna chhan Spirit chu a dang daih si a- Mipui aiawh thlan Mandate kan pek Lagislator ten an mahni thlangtu leh an dinna Party an phatsan loh - Sawrkarna siamtu Rulling Party Lagislator chhunga lung­awi lo ten duh duha sawrkar kengtu PM and CM paihthlak tumna venhim a ni.

Mizoramah chuan Ruling MNF MLA 12 ten Opposition MLA pakhat Speaker hnenah disqualify turin an hek rawn vak a, hetiang hi India rama a thlen vawikhatna a ni. Parliament leh State dangah hetiang sulhnu Evidence tarlan tur a vang ka ti hle.

MNF te hian a tir kha chuan Jagjit Singh Haryana MLA Speaker-in a banna kalzela Supreme Court thutlukna ṭanhmunah an hmang a. Jaggit Singh NCP ticket a thlan tlin, a hnu lawka Congrees Party a inlet leh Pu Duhawma chungchang hi khaikhin zel a remchang leh ta lo a niang e, sawirik a awm zui ta mang lo a.

Mizoram Political Party te inkara chak zawk leh chak ber nih inchuhna - Rorelna Lal Thuthleng a ṭhut theihna tura chetfuh theihna kawng melhna mitmu a lian tlang a. MNF nilo Party dangte hian Anti Defection Law chhuanlam hmanga ZPM MLA Pu Lalduhawma bantir ngawt diklohna lam an sawilang duh tehchiam lo a. Party ruihchilh lo mipui hrang hrangah erawh Pu Lalduhawma hian Lainattu- Supporter ṭantu a ngah viau tih a lang, MNF sawrkar laka mipui rinna a tlakhniam phah em aw?

"Dan in a ban" heti zawnga sawiri an awm nual a. Heti zawng hian thlir ve ila. India Constitution Anti Defection Act 1985 hian India Democracy a ti hmelhem nasain, Parlia­ment/ Assembly chhung rorelna, Pawn lama Party chhung rorelna kawnga hotute duhdan a piang "Yes Sir-Amen" tih vek ngai hian Democracy rorelna ṭhalo a hringchhuak tih a ni.

Entirnan - Congress sawr­karin Corporation ho Zu a zawrh tir dawn khan ZOHANCO Chairman Pu R.Vanlalvena MLA khan kei chu Zu ka zuar ve duhlo tiin a hnial fithla mai a. MNF MLA 12 te hi chuan an Party hotute thu an awih hle a ni.

Party hotu, PM/ CM & Minister te thiltih chu Rulling Member ten sawisel chu sawiloh fakmawina ringawt zawn zel a ṭul a, Anti defection Act 1985 hi a ti zualkaitu-a puh a ni.

US President Donald Trump hi President Power a hman dan a diklo Impeachment Convict turin an ngaihtuah a, ama Republican Party Senator 7 pawhin hrem tlak a ni tiin vote an pe mai, hrem duh 2/3 an tlinglo hlauh a. England rama Covid 19 a hluar lai khan PM Boris Johnson sawrkar khan Mipui invenna lam Dan khirh zawk an siam a, Rulling Conservative MP 55 in an dodal tla tawp. India Lok Sabha chhungah hian member 250 zet hi eizawnna (occupation) kawnga Farmer tia inziak an ni a. Farmer te tana ṭhalo Farm Bill ngaihtuah lai khan Bill kha tla tawp mai awm a nia, a tlang em em tho si a.

Kum 2017, Manipur State Assembly Election 60 Seats awmah Congress 28, BJP 21 a ni a. Congress MLA 7 BJP ah an inleta, Congress MLA Leader in Speaker hnenah Anti Defection Act hmanga disqualify turin a thlena, vawiin thlengin Speaker Judgement a la awm lo. Manipur ah bawk hian nikum (2020) khan Rajya Sabha Member tur pakhat an thlang dawn a, Ruling BJP Candidate kha a tlin nan Speaker in Anti Defection Law tho hmangin Congress MLA 3 leh TMC MLA 1 an disqualified hmiah bawk a.

Kum 2019, Punjab State Assembly Election ah Congress CM Amarinder Singh a sawrkar a, AAP in seat 20 a la a, AAP MLA 3 te Congress Party ah an inlet a, AAP MLA 2 in Punjab Ekta Party an din a, MP Election 2019 khan Ekta Party ticket in an in Candidate dun a. AAP Leader in Speaker hnenah ziakin disqualify turin a thlen a, tun thlengin Assembly House chhungah an la ṭhu ve zel.

Kum 2018 khan Arunachal Pradesh Congress MLA 45 zinga 44 in Congress bansanin Arunachal People's Party an zawm a, a hnuah BJP an zawm leh dial a. Congress sawrkarna Karnataka leh Madhya Pradesh ah thung chuan Congress MLA te kha MLA aṭangin an bang suau a, sawrkar lai Majority hlohin a tla a. MLA bangte khan BJP an zawm a, Bye Election ah BJP ticket in an ding leh mai a. Anti Defection Act hi hmelmate vih nan, mahni Party dinhmun sawhngheh nana hman leh hman loh thil mai nihna lai a awm.

Mizoram Assembly Election 2018 result ah ZPM MLA an awm lo kan ti a nih chuan, amah CM & MNF Party President Pu Zoramthanga pawh hian "ZPM MLA 7" tiin a sawi a, Independent MLA tak tak ang chuan kan pawm lo tlang niin a lang.

Election Nomination Paper ah Independent Candidate tiin an inziak a. MLA pasarih lai chuan Speaker hnenah Zoram People's Movement anga Assembly House chhunga Opposition Group ni turin an dil a. Tu Party aṭang mahin an kalhrang/ split lo a, an Defection lo bawk a, MLA pasarihte duhdan lungrualna 100% a ni mai a, Anti Defection Law hmanga zuk kher zui tur niin a lang lo. An dila chu House chhunga MoS Rank emaw duat bik tura dilna nilovin, ZPM Opposition Group a pawm a ni, pawm sak loh chi pawh a ni lo a, an pawm ta phawt reng a

ZPM hotuten ECI ah Regis­tration dilin an han tifel a. MNF hruaitute leh Speaker chuan ZPM group MLA te chu ZPM a an telve reng reng an phal ta lo a. Assembly House a pawm tawh Zoram People"s Movement pawh chu "Zo" tih chin an pawm a, "Ram" tihtel an phal lo a, ngaihtuah chianin a Lawilo Dawrpui thu leh hla viau.ECI in ZPM a pawm takah phei chuan a lawmawm tlang e tih zawk awm tak a sin le. ECI, HC/ SC emaw Central sawrkar pawhin an rawn Complaint awm hauh si lo a.

Kan Thlarau lam nun lei piahlam ram chu thuhran Reverend pakhatin Serchhip Bye Election awmzia sawifiah a, "Pathian mite leh Setana pawlte inbeihna" tih hi ngaihtuah chian chuan a dik tlat si a. Kan Politics kalpui duhdan hi a thianghlim lo a, ram rorelna sangah kan hmuhsit tak mai ringlotu Vaiho Politics chhelai ber kan entawn ta em ni tih ngaihtuah a awl hle.

Political Party hotute inkara tluk lohte itsikna leh inhuatna hian Assembly House chhunga invauna leh kut inthlak duhna, Assembly House pawna ramhruaitute nunna inlaksak duhna thlenga Politic hi kalsual chhe awlsam a ni thei.

Tunlai India ram Politics in a mamawh ber chu Politician te insiamṭhata, India Politics kalphung her danglam a ni. Tun kum 7 kalta chhung hian BJP PM Modi ho hian Assembly Election neiha Majority a neih miah lohna leh Party dang sawrkar ṭha hle hle lai a keuh tluk State pakua (9) a awm tawh a. Kashmir State chu paih bo sakin UT pahihah ṭhendarha dah an ni a. Delhi UT -Mipui sawrkar chu phuar beh tumin Lt Governor thuneihna tihlen mek a ni.

Kashmir Politician Senior-Faroog Abdullah 84 yrs chuan "India mipuite min ṭhendarhtu sawrkar mek hnuaiah hian, India ramin Opposition chak tak a mamawh hunlai ber a ni" a ti koh koh a. Chutiang bawkin Mizoram State tun sawrkarna kal mek hian MLA Parliamentarian ṭha Opposition chak tak tur a mamawh hunlai a ni bawk.

Mizoram State hian tunah eng Politician nge kan mamawh ? Serchhip bial Bye Election tur hawiin Party tinte Election parchhuangin kan Cam-paign vir hut hut a. Policy & Manifesto inzawrh­na State pum Election a ni lo a, Bye Election lo awm chhan chu MNF Party Sawrkarin ZPM Party lo ding chho chak mek nuai chimih tuma Pu Lalduhawma MLA aṭanga a ban vang a ni, tiin sawi ila. Chumi phenah chuan Pu Duhawma chunga phuba lak duhna a ni em, tihlai hi Mizoram mipui tam tak zawhna a la awm cheu?

Kum hnih lek kaltaah khan Serchhip bial mipui chuan rilru fim tak hmangin Pu Lalduhawma chungah Mipui duh dan/ Public Mandate an lo pe tawh a. Serchhip bialtu MLA ban sak a, tuna Public Mandate zawn lehna turin a kawh ber chu ZPM Party vrs MNF sawrkar inbeihna liau liau a ni.

Heti zawng pawh hian sawi ila, CM Pu Zoramthanga sawrkar thil tih duhdan a ṭha ti chuan Pu Zawma Vote, a ṭha ti lo zawngin Pu Duha Vote mai se. State Assembly Election 2018 term kallai hun chanve chauh a la ni bawk si a.