Written by
H. Neihchungnunga
Durtlang North

TLAWMNGAIHNA-ZONUN TIMAWITU

Khawvela hnamdangin an neih ve phak loh zofate tlawmngaihna hlu leh ropui tak hi kan sawi fo a ṭul. Kan chawi vul reng loh chuan zofate nun a nuam thei dawn lova, a mawi tur ang pawhin a vul chhuak zo lo thei. Ṭhalaite run sang kaina YMA-ah hian in chhung khawm nghet sauh sauh ila, chuta ṭang ngei chuan tlawmngaihna hi chawisang zel ila. Khawtlang leh ram hmel a lo mawi zual zel ang a, hnamdangte hriatah pawh kan nun a lo mawi zual zel dawn a ni. 

Tun ṭum hripui lengah pawh hian mimal leh ṭhian za ho te, chhungkua leh pawl aṭang te in mite khawngaihna leh ṭanpui duhna nasa takin alo luang chhuak kan hmu. Sum nei lovin sum hman tur a neih phah a, damlovin a lo dam phah a, damlo tlawhtu nei lote pawhin kantu an lo neih phah a ni. Ei tur nei lo te, silh leh fen tur nei lo te, chenna tur In nei lote pawhin an lo neih phah ta a ni. Chutianga mi khaw­ngaihna dawngtuten ṭanpui­na an dawn zozai chu sawi sen pawh a ni lo. A lo chhawr ṭangkaitu leh a dawngtu thinlung a nghawr nghing a, an hnuk a ulh ṭeuh a, a petute lah a pe theitu an nih avangin a lawm zawk an ni leh nghal a. 

Tlawmngaihna hi kan nunhonaah hian a ṭang­kaiin a va hlu em! Tunge hrilhfiah zo ang le? A sawi a sawi fiah zawh rual a ni lova, a tiha va tih mai hian vengte hmangaihna leh tlawmngaihna chu a hrilhfiah ber a ni. Rualbanloten anmahni theih tawka an tihlan chang phei chuan chu chuan a hrilhfiah lehzual. Tlawmngaihna leh taih­makna hi kalkawp tlat tur an ni. Mi tlawmngai chu a taima a, a tuar a chhel a, a huaisen a, tuar a ṭul hunah pawh tuar turin a inpe mai a, tlawm a ṭul hunah pawh a indahhniam thiam ṭhin. 

Chutiang mi chu kan ṭhalaite zingah tam tak an awm ta a, chung mite chuan kan nunhona an tinuam a, vahchhuahna hmunah pawh tar leh upa lamte tan a thlamuanawm ṭhin. Mi tlawmngai chuan mahni hma chauh a ngaihtuah lova, a ṭul chuan a neih chhun pawh midang tan a sem thei zel a. Thil tihhonaah ṭhutna ṭha loah pawh ṭhu se a sawisel ve lo. Chaw a ei tlem pawhin ka puar lutuk a ti tlat a, a ril a ṭam pawhin ṭam lo ang maiin a lang hram hram a, a thawh hah pawhin hah hmel a pu duh ngai lo. 

He tlawmngaihna hlu kan sawi hian kan pi pute nun hlu leh ropui te kha tlawmngaihna avanga lo awm a ni a. Kan pi pute nun kha a tihlimin a tuam mawi ṭhin a lo ni. Tlawmngaihnain a tuam ngheh tlat thinlung putu ṭhalai chu motor-ah pawh chuang se, tar leh chak lo zawkte lolut a hmuh veleh a ṭhutna a kian vat ṭhin; a aia hrehawm zawkah ding ta mah se, chu tlawmngaihna chuan mite mit hmuhah amah chu a tuam mawi nghal a, thil dang zawng aiin ennawm ropui leh hmuhnawm ber a tling asin. 

Mizote hi khawvel pumpui deuhthawah kan awm darh tawh a, tlawm­ngaihna hi zofaten kan awmna apiangah kan lantir zel chuan khawvel tan ennawm mak tak a la tling dawn a ni. 
“Phut let nei lo Zo ten, 
Chhawm zel ru hnam 
nun mawi; 
Tlawmngaihna, tlawmna,
huaisenna, thawhrimna”. 

- H. Neihchungnunga, Durtlang North