Written by
R.Lalhmangaiha
Bethlehem veng

Kum 2021 aṭang hi chuan..

1. Kristian ringtu ṭha kan inti a, Zonun ze mawi kawltu kan inti bawk. Ringtu ṭha nun dan tur renga mawi hian kan nung em? Zonun ze mawi kan chhuan em em hi a kawltu kan la ni reng em? Bible pawhin, "Sawisel suh u, sawisela in awm loh nan," min ti a. Tunlaia thubelhchian dawl lo lutuk hmanga ram hruaitute leh mimal insawi chhiatnate, thil a nihna baka insawi uar sak vak vak ṭhin te, Computer thiamna hmanga thlalak pawisawi lo insawisak chhiat vak vakte hi kum 2021 hi chuan bansanin, ringtu ṭha nun dan tur renga nungin, Zo nun ze mawi chhawm nung zel ang u.

2. Chhui chianna leh zir chian fakna chu awm lo mah se; mipui vantlang ngaihdan leh rilrua awm nghet tlat, kan rama sum pelhe ṭhin 'Corruption' (mipui chanvo eiruk sakna) hi PC.Ministry-ah a ni emaw, Congress leh MNF Ministry-ah pawh zaa sawmsarih panga (75%) hi Politician-teah ni lo, Head of Department/Official-teah a awm an tih ṭhin hi, a dik leh dik loh chu hre lo mah ila; kum 2021 aṭang hi chuan, he rin dan hi paih bo a nih theih tawhna turin thawktute thinlungah rinawmna leh diknain hmun chang rawh se.

3. Sorkar hmalakna a ni emaw, kohhran thil tih a ni emaw, pawl ho/NGO hnathawh leh mimal thil tih pawh ni se; thil tihṭhat infaksak aia thil tihsual lo chang rana kan inphawrh mualphosak vak ṭhinte hi kum 2021 atang hi chuan sim theih ni tawh se. Hnathawk ṭha leh fak tlakte chu chawimawi zelin sawisel ngai chu huai taka sawisel ni tawh zawk se.

4. Ziak mite leh chanchinthar thehdarhtu tam tak pawh hi mak tihna chen ka nei fo ṭhin, sorkar kalphung dik lo nia an hriatte puanzar lamah an ṭuanrang viau lai hian, sorkar thil tihṭhatte puanzar kawngah an ṭuan a fum leh viau lawi si a, kum 2021 aṭang hi chuan sorkar hnathawh ṭhatte phochhuah kawngah an ke pen chak ve deuh tawh se.

5. Rorelna fawng la chelh ve chhin hauh si lova, sorkar lai thil tihdan sawisel reng ringawt ṭhinte emaw, mahni Party sorkar laia ram tana rotling (assets) thawh chhuah sawi tur hre bawk si lo, tute Party sorkar emaw thil tihsual lo chang ran ringawt Politician ṭhenkhat hi kum 2021 aṭang hi chuan mipuiin hnawlin an thusawi rin dan tawk thiam tawh ang u.

6. Tunah hian Mizorama Political Party-tin hruaitute zingah kum 1980 chho hun lai vel anga mipui min hruai tum, thu dik ziktluak lo leh thu belhchian dawl lo sawia min hruai tum an la awm zauh zauh a, hengte hi ram ṭhanmawhbawk an ni. Kum 2021 aṭang hi chuan heng Politician-ho thusawi hi ring lo lui ngamin, i hnawl tawh ang u.

7. Kan Political Party lian hruaitute zingah hian hun kal tawh leh thu mu hnu kaitho thar leha inbeih inbeih hrat an la awm. Kum 2021 aṭang hi chuan heng Political Party hruaitute hian, "Tunah leh hun lo la awm zel tur tan, engtin nge ka ram hi ka siamṭhat theih ang" tiin inelna thianghlim nei tawh rawh se.

8. Kum 2021 aṭang hi chuan Mizo ṭhangtharte zingah ngaihsan tur dik leh chawisan tur dik inzirtir uar ila. Politician, sorkar hnathawk leh sumdawng mi an ni emaw, mipui chan ai sum eiru ni ngeia kan hriatte leh dik lo taka sum lalut mi hausaho ngaihsan loh inzirtir uar ila, huai takin endawng ngam ang u. Mi dik leh rinawmte chawisan kum ni se.

9. Kum 2021 aṭang hi chuan ropuina daih rei lo tak, a hun lai chauha milar ni hluai ṭhin, kum khaw eizawnna tling lo Miss-te, Model-te, Icon leh Idol thlan leh ngaihsanah buai tawh lo ila. Heng mite hi khua leh vengin kan lo hmuaka kan lo chawimawi vul chuk ṭhin ang hian, Mizo ṭhalai UPSC leh MPSC level-a tling tharte, Army Officer-a tling thar te, Doctor leh Engineer chhuak tharte chawimawi leh ngaihhlutna chang i hre tawh zawk ang u.

10. Nikum 2020 kum tluan deuhthawin Mizoramah Covid-19 vangin Zirlaite'n sikul an kal thei lo a. Nu leh pa tam tak chuan an rualawh ve em avangin neih thinglungkhawngin fate Private English Medium School-ah an dah ve ṭawk ṭawk a, School tam zawkah chuan kum tluana zirlaite'n sikul an kal lo chung pawh khan thla tin fee chanve tal chawitir kum tluan an ni a. Kumin 2021 hian Covid hri boruak hi hriat lawk la ni lo mah se; nikum ang em ema zirlai naupang sikul kal si lo, thla chanve fee inchawitir zel em em ang kha chu khawsak harsa nu leh pate rilru a na a, khatiang em em lo deuh khan, ruahmanna ṭha zawk emaw, inhriatthiamna eng emaw tak chu lo piang chhuak ve tawh teh se.

- R.Lalhmangaiha, Bethlehem veng