Written by
- Vanhmingliana (Taua)
Dawrpui

HNAM A MUALPHO!

Ni 19, October 2025 zing ni chhuak êng mawi tak mai dawng tura ka chhuak chuan thil hmuh ka nei a, chu chuan ka hmuh ṭhan hle pawh ni se, han aù chhuah leh duhna rilru min put thartir leh a. Ka hriat ve chinah ngawt pawh kum 30 dâwn chu ka dam phawt a, ka hman a nih chuan kawngpui dungah darkar khat tal kea kalin ka hun ka lo hmang ve ta. Hmanlai deuha ka hmuh ṭhin chu zu rui, zan lam zu in tlaivar, intibuai tih te a ni.

Kum 10 dâwn lai chu damdawi inchiu leh indîl tlan kual velin a thlâk ta a. Hemi zing, a hmaa ka han sawi takah zet hi chuan Sunday–police leh duty te awm loh lâwm a lo fuan khâwm, drug addict mi 50 rual dâwn zet mai Transport kawt aṭanga Vanapa Hall leh a piah thlengin an lo phu mur mur mai le! Dodâltu nei lo an ni tih hriain, pawisa inpe mêk, a bula inchiu mêk, nula la naupang tak tak leh tlangval, pa deuh thleng pawh an ni hlawm. Ram hmangaihtu, hnam vei ve tu inti tan chuan rilru a va na kher em!

Ruihhlo duh mi

Hnam azawngah hian Mizote hi ruihhlo duh ber kan ni hial âwm asin. Zû leh drugs te hi chu mi hnam pawhin an duh ve tho kan ti mai thei, sahdah, khaini, kuhva, meizial, dendrite, Shikhar leh Gutkha product chi hrang hrang khawih leh hmangsual tam ber kan nih a rinawm. Hêng hi vai hnam chhe ho – muṭia tih vel loh chuan an khawih ve loh te an ni. Chutiang ang lek nih chu kan duh em ni?

Zû leh damdawi

Zû hi khawvel hnam zawng zawngin an nei vek a, a factory leh zu pawh nei ṭha hlei hlei an ni. Keini Mizote zu in, darkar 24 in ang hi chu an ni ve lo. Drugs pawh a tam tho, a ngah hlei hlei an ni. Heti em em hian khawlaia inchiu, kawng sira mu mai mai an awm kan hre lo. Khuh damdawi takngial pawh buaipui hnam, nachhawkna pawh puar khawpa hmawm vak vak duh mai hi an awm lem lo. Engati nge Mizo Kristiante hian ti em em a ruih theih hi kan lawm bik le?

Kan mawhphurhna

Tumah hi indem tur kan awm lo va, insawisêl thei pawh kan ni hek lo, a dem tur ber chu heng suala min kai lût tu hmelmapa Setana hi a ni mai.

Kan nun a tihbuai tak lutuk avang leh rûkrûk, inthahna a tam tâk lutukah chuan veng chhunga mi tlawmngaite'n hma lain an duty a. Khawtlang, unit hrang hrangte'n thawh khawmin tlangvalte an han ruai ve bawk ṭhin a, a bik takin Dawrpui vengah. Heng hi hna leh eizawnna tak tak a nih loh avangin rei daih thei thil a ni lo. Man, vuak, hrem, tântîr hian heng mite hi a tidam thei chuang lo. A bualtuin a bual ât avanga thih ngam lu pu an ni tawh, tihdanglam an nih loh chuan thih thlenga bansan thei tawh lote an ni.

Mi ramah pawh an awm ve tho va, nimahsela, anni chuan a buaipui dan an ngaihtuahin an sawrkar pawhin an tan rilru a seng nasa. Tih dan hrang hrang awm zinga ka chhiar ve pakhat chu hei hi a ni: Heng mite (drugs abuse) ruihhlo hmangsualte enkawl leh dahna tur bik sawrkarin a siam. Hmun ṭha leh zau deuh pawh a ngai, stage hran hran panga vel laiin an ṭhen hrang a, khuah khirh tlat, damdawi leh ei tur pek an ni. An dah hrang chho zel a, an harh deuh hunah infiamna lam leh hna thawhtir. An rilru leh an taksa hriselna ang zêla stage hrana kalpui zêl; mi pangngai an nia an hriat hunah an duh a nih chuan Pathian thu pawh hrilh leh kaihhruai an ni chauh. Kawng thui tak, hun tam tak sên hnuah an dam thei chauh. A kip a kawia sawina chi pawh hetah hi chuan a ni chiah lo.

Pathian thu zir tura camping site-a vawrh luh mai chi an ni awzâwng lo–mi ang lo an ni tawh a, eng pawh an sawiin an ti hreh lo. Thlarau Thianghlim dawng anga awm te, mittui tla chunga thusawi an hreh hauh lo, mahsela, hengte hi a der, a lem vek an ni!

Sawrkar hian budget lian tak a dah ve phal a ngai takmeuh. Concrete-in lianpui pui pisa atana luah tur sak aiin, kan ram leh hnam tân a ṭha zawk ang. Kawng ṭha leh zau pawh nei hrih lo mai ang, a chhûng a ngêt hrih tlat chuan hnah ṭha leh rah ṭha a chhuak thei lo.

Heng ruihhlo ngai hote enkawltu tur hlawh ṭha tak nei leh tui leh electric ṭha tak a awm a ngai bawk. Tlawmngaihna ringawta innghahna chi a ni lo. Chutiang support tur chuan NGO leh pawl ṭha tak tak puitute pawh an awm ve a ngai. Vai ho te, vaichhia kan tihte pawh hi tlawmngaih a ṭul tak tak hunah chuan tluk loh rim nam an tam.

Ram leh hnam hi kan hmangaih tak tak a nih chuan kan ram hmel hmang tihmaibâltu thil hi i ngai pawimawh hmasa ang u. Kan ram rawn tlawhtute hian an rama an haw leha an thil hmuh an sawi hmasak ber tur chu, "Drugs addict an tam lutuk a, an nula ṭha ṭhate pawh mutpui mai theih an ni, pawisa pek chuan," tih hi a ni ngei ang. Khawlaia an hmuh tam ber ni miau hek!

Naupang tê tê lo ṭhang lian chho turte pawh hi kohhran leh YMA angah te hian inhrilhhriat i uar ang u. Kan hnam thawmhnaw mawi tak tak nen, kan hnam lâm mawi tak takte nen Vanapa Hall-ah, Lammualah entir châmchí mah ila, a bul velah drugs addict hlir an lo vir kual reng chuan kan mawi tak tak chuang hlei lo’ng e!

"Pathianah chuan engkim tih theih loh a awm lo" tih hian khâr ila a ṭha ang e.

- Vanhmingliana (Taua), Dawrpui