Written by
- Lal Rinmawia

Rel kawng thar ka zawh ve a

Indian Railways hnuaia Northeast Frontier Railway chuan Bairabi leh Sairang inkar rel kawng an siam zo ta. Railways hian harsa taka rel kawng an siam zawh tâk hi an chhuang hle ni tur a ni, national media leh local media-te rela an chuantirah kan tel ve a, a ropui hle mai.

Sairang-Bairabi hi km 51.38 a ni a, leiverh (tunnel) 48 awmin, lei (bridge) 142 lai a awm. Senso pawh a tirah cheng vaibelchhe 5,521 ruahman a ni a, an han thawk tak tak a, a lo daih teuh lo, cheng vaibelchhe 8,000 chuangin an zo ta a ni. Hmun rualrem chu ni se, senso hi heti em em a ni dawn lo tih a hriat a, km. 12 chuang leiverh leh lei 140 chuang a awm hi a tihautak bertu pakhat a ni ngei ang.

Rel kawng thar zawha kan chuan hian lei sang ber, Kurunglui lei chungah dingin, media hote'n rei tak thla kan la a; an chhuang viau a ni ang, a ropui bawk a, chhuan tham tak chu a ni ve rêng rêng. He lei hi metre 114 laia sang a ni a; an dawh lai khan a chim a, mi tam tak an thih nghe nghe kha.

Thil zir pah leh inhrilhfiah pah zela tlan kan ni bawk a, kan tlan chak lo viau a, station tinah kan ding bawk a, an Public Relations Officer-in a ṭul angte a sawifiah zel. Min chuantirna khan air condition a ni bawk a, a hahdamthlak fu mai. Bairabi-ah darkar 2 zeta rei châwlin, chawchhun min eipui hnuah, Sairang panin dar 3 velah kan chhuak leh a ni.

Rel kawng, leiverh leh bridge ka hmuh chian duh avangin a kalhtute ṭhutna (driving cab)-ah luh ka dil a, mahse, ka tifuh vak lo. A khalhtu leh a horn hmettu seat bak a awm lo a, ka ding tluan ṭhak! Mahse, ka hmuh duh chiang takin ka hmu thei a, Mualkhang aṭang phei chuan signal petu, flag sen leh flag hring keng a lo lut ve a, junction tinah a va endik ta ṭhin a, kha pa khan a hna a tlin ka va ti e aw.

Rel kawng hi kum 2014 tawp lamah bul ṭan a ni a, heti khawpa harsa leh ropui si hi kum 10 vel chhungin siam zawh a ni. Bungraw lak ringawt pawh a harsat dawn tehreng nen, pawisa chuan thil a lo ti thei hle a ni tih kan chiang tlang viau. Rel kawng chhuata lung (rora lian) phah atan Meghalaya lung pawh a chang ṭha tâwk lo a, Jharkhand leh hmun dang aṭang lak a ni a, lung lakna tur kawng km 20 zeta thui an sila hmasa hial a ni.

Bairabi leh Sairang station telin station panga a awm a, station inkar hla ber pawh km. 16 chuang hret chauh a ni. Speed pangngaia châwl loa tlan chuan Sairang-Bairabi inkar darkar 1 leh minute 25 vel tlan tur a ni a; mahse, leiverh leh lei a tam avangin rel ṭha leh chak chi pawh a speed a sang em em thei loin a rinawm.

Railway hotute’n kan rel kawngah hian India ram state hrang hranga journalist-te pawh an hruai tawh a, state dang aṭanga lo kalte chuan hmuhnawm an tiin ropui an ti ṭhin hle a ni.

- Lal Rinmawia