Written by
~ Zoa Tlau (21.8.2025)
Buannel Cabin

Healthcare ṭha – mipui thlamuanna (Mizoramin hmasawnna kan nei tak tak em le...)


Sorkar hmasa lam rei deuh tawhah khan mipui 'healthcare' sum leh Bajaj Allianz Insurance tih buai deuh vel hun lai kha kan la hriat chuanin mipui tana healhcare mumal lohzia kan la hria ang. Hun a kal a, MNF leh Congress sorkar khan hma lam pan tumin hma an la ve zêl a, Mizoram State Health Care Society (MSHCS) dinin, chhungkaw khat tân kum 1 chhunga cheng nuai 2 bill theihna chu kan thlen sàn theih ber a ni ta a nih kha.

Healthcare atan kum khata chhungkaw pakhat tan cheng nuai 2 thleng bill theih turin kan inziak lut a, bill erawh a chhuak har em em ṭhin thung. A ṭhatna lam thlir chuan ṭha tak a ni ve thung. Private hospital tinah hman theih a ni a, sum a beitham deuh leh bill a tâng nasa tih lohah chuan ṭangkai tak a ni.

Danglamna

MNF sorkar hnuhnunga healthcare leiba tam tak hnutchhiah chu tun ZPM sorkar hian a rùl ta nghal a. Health Minister thar Pi Lalrinpuii'n mipuiin healthcare ṭha leh changtlung zawk kan neih theih nan ruahmanna a siam ta nghal a. Ruahmanna thar hi kum khat chhung leka duang chhuakin Mizoram Universal Healthcare Scheme (MUHCS) chu chhawp chhuah a ni ta! Cashless tih te, kum khat chhunga cheng nuai 5 thleng bill theihte a ni ta a, danglamna hmel kan hmu ta phawt a ni.

MUHCS a awlsam zawngin

MUHCS hian sorkar hnathawk, civil pensioner leh mipui nawlpui min huam ta a.

Sorkar hnathawk: Anni hian a thlawn ngawtin healthcare nei tawh bik lovin, MUHCS hnuaiah hian anmahni leh anmahnia innghatte tan an pay level ang zêlin thla tin sum an thawh a ngai ve tawh a. Hetiang hian thla tina an thawh ve tur sorkarin ruahmanna a siam:

PE & MR–Rs 200, General Ward

Level 13 & a chung lam–Rs 1,500

Level 10-12–Rs 1,000

Level 6-9–Rs 700

Level 3-5–Rs 400

Level 1-2–Rs 300

Civil pensioner: Anni hi pension hlawh Rs 20,000 chung lam leh hnuai lam la chinah category A & B ṭhen a ni a, anmahni mai bakah anmahnia innghatte a huam tel a. Thla tina an thawh ve tur leh bill theih dan chu:

Category A–Rs 1,000: Kum 1-a bill theih zat Rs 12,00,000 (private ward)

Category B–Rs 500: Kum 1-a bill theih zat Rs 5,00,000 (semi private ward)

Mipui nawlpui: Mipui nawlpui tan category 3 siam a ni a, kum khatah chhungkaw pakhat tan cheng nuai 5 thleng bill theih a ni. A hnuaia mi ang hian premium kum khata vawi khat pawisa pek zât tur leh damlo awmna tur ṭhen hran a ni.

1. General: Kum 1 atan Rs 2,500–general ward.

2. Standard: Kum 1 atan Rs 5,000–semi private ward.

3. Private: Kum 1 atan Rs 10,000–private ward.

Healthcare hmasa kha

MSHCS hnuaia sorkar kal taa inziah luh theih an hawn hnuhnun ber chu November ni 30, 2024 thleng kha a ni a. Hei hian October 2024 aṭanga March 2025 a huam a, thla 6 chhung atana inziah luh tur tihna a ni. Thla 6 chhûng atan khan chhungkaw pakhat tan Rs 1,00,000 thleng chauh bill theih a ni thung. Cheng nuai 1 bill thei tura thla 6 chhung atana inziah luhna man chu:

AAY (ration card eng)–Rs 100

PHH (ration card pawl)–Rs 500

Non-NFSA (ration card var)–Rs 1,000

Ration card nei lo–Rs 1,000

Tuna healthcare thar MUHCS nen hi chuan khaikhin chi pawh niin a lang chiah lo a, bill theih zat hi a beitham deuh bakah bill a lak theih lawk ṭhin loh. Tunah chuan cashless a ni ta a, pawisa nei sa lo tân pawh damdawi in luh tawh phawt chuan lungngaihna tur a awm tawh lo.

Empanelled Hospital neih belh leh Pu K. Sapdanga chairman-na Review Committee:

MUHCS hi mipuiin ṭangkai lehzuala kan chhawr theihna tur chu Mizoram chhunga empanelled hospital tam zawk neih a ni a. Tunah Home Minister Pu K. Sapdanga chairman-na hnuaiah Review Committee din a ni a, mipui tâna rah ṭha zawk a thlen beisei ang.

Lunglei lamah chuan Christian Hospital, Serkawn leh Hope te empanelled an ni a. Hei bakah hian sorkar ta hrim hrim Civil Hospital leh District Hospital hrim hrim te bakah, ZMCH leh Cancer Hospital te empanelled an ni nghal bawk.

Aizawl bikah hian Synod Hospital, Durtlang hi empanelled an ni ve thuai dawn tih thawm te a awm a, hei hi a taka a chan theih chuan mipui nawlpui tân mawlh hian a thlamuanthlak zual ang. Private hospital ṭhenkhatte pawh hian mipui tâna rawngbawl an nihzia lantirin MUHCS hi an zawm thuai beisei bawk ang.

Refer

Phai lamah cashless ti thei turin empanelled hospital a awm ta nual a, tarlang vek lo ila. Phaia refer turte chu Medical Referral Board-ah phalna an la ang a, MSHCS, Dintharah an in report ang. Phaiah hian empanelled hospital-a inenkawlna a awm lohin non-empanelled hospital-ah MUHCS packaged rate behchhanin enkawl theih an ni a, MHCS hnenah ni 45 chhungin bill tur a ni thung. Inter-district refer pawh awlsam zawka kalpui a ni bawk. Rate chungchangah hian Medical Expert Cell te MSHCS hnuaia mite an pawimawh zêl bawk.

Nunna atan

Rikrum thila nunna atana hlauhawm (life threatening) natna emaw, chetsualna tawhin Mizoram chhung khawi hmunah pawh non-empanelled hospital-ah luh theih a ni a. Anni hian report pekna turah an pe nghal ang. Cashless erawh a ni ve lo a, MSHCS lamah bill tur a ni. A rate chu Medical Expert Cell duan ang leh MUHCS packaged rate behchhan a ni ber ang.

Tlangkawmna

Mipui nawlpui hi chuan healthcare ṭha kan neih phawt hi chuan a bak ni tin ei khawp thawh chhuah hi chu kan inhuam viau a tih theih.

Kan Health Minister Pi Lalrinpuii hian danglamna leh hmasawnna thlen tumin a takin a thawk a, kan dinhmun hi hmasawn kan ni a tih ngamin a lang. August ni 18, 2025 khan Civil Hospital Lunglei leh PHC Lungsen-l atan hriselna lam chi 35 lai inenfiahna tur Mobile ATM Health Minister hian hawng a, hengte hi hmasawnna chhenfakawm tak a tling. MRI pawh Civil Hospital Aizawlah dah thar a ni a, PET Scan te pawh kan la nei zêl mahna.

Tuna kan mamawh ber pakhat erawh Mizoram bikah chuan Aizawl khawpuiah hian empanelled hospital neih belh hi a ni ta deuh ber mai.

~ Zoa Tlau (21.8.2025), Buannel Cabin