Written by
R.Lalhmangaiha
Bethlehem veng

NEW YEAR RESOLUTION (Kumthar Thutiam)

'A bul ṭan ṭhat chu a chanve zo' tih kan sawi ma thlawn lo va. Kan nun dan leh thil tihna reng rengah a bul kan tan that leh that loh dana zirin a tawp kan khar dan pawh a inchenlo hle thin.

Mizote leh khawvel hmun danga Kristian-ten kum pui lingleta kan nghahhlelh ber mai 'Krismas leh Kum thar lawmna' chu kum dang anglo takin Covid-19 hrileng karah a huhova ruai ṭheh theilo leh Pathian Biakina inkhawm lovin kan hmang zo ta reng mai. Ni chu a chhuah dan pangngai rengin a hunbi-ah a la chhuak a, a tlak dan ngai rengin a la tla bawk. Hetih karah hian khawvel mihringten hunbi kan chhiar a, khawvel mipui tam berten hunbi chhiar nana kan hman ber chu Gregorian Calendar kum khatah thla 12 awmin, ni 366 a awm. Tun hma Rome ho Calendar hman ṭhinah chuan March ni 15 hi kum thar ni a ni ṭhin a, sorkar leh sipai lam thutlukna avangin kum 153 BC, January ni 1 kha kum thar ni-ah an hmang tan a, hemi kum aṭang hian Rome ho chuan an hmang ta char char a ni. 

Hun chu hun a ni mai a, a ngai rengin a kal a, mihringte min nghak ve lo, mihringte hian hun hi kan nghak reng fo zawk a ni. A tira hunbi chhiartute khan kum 1-ah thla 30 awm tirin ni 1000 chuang awmin Calendar lo siam pawh ni se, lungawi takin kan pawm vek tho ang a, kum khat chhung a rei deuh dawn tihna a ni mai ang. Hunbi-ah buai lovin, mihringte hun chhiara 'kum bul inṭanna ni' hi ṭah leh lungngaih nan te, inngaihtuah buai nan hmang lovin kan nun bul inṭan ṭhat leh insiamṭhat nan i hmang ang u, tihna a ni. 

Kum 2021 chu kan lo chuang kai leh ta reng mai a, engemaw hun lai aṭang tawh khan Mizote hian Sap ho tihdan lachhawngin 'New Year Resolution' (Kumthar Thutiam) neih kan ching ve ta a, hei hi tumna nei tak tak mi tan chuan thil ṭha tak, kan dam chhunga chhunzawm zel tlak a ni. Khawvel ram ropui ber America-ah khuan New Year Resolution siam ṭhin hi a ram mipui zatve lawih niin an sawi a, New Year Resolution siamtu zatve vel chuan kum chanve velah an hlawhchham pui leh thin niin an sawi bawk. 

Mihring kan nih chhung chuan thlen chin zel atanga hmasawn hi kan tum tur a ni a, chuti ni lova, insiam ṭhat leh hmasawn tum reng reng lo tan khawvelah hian Pathian hian malsawmna leh ropuina a hnutchhiah lova, kum a lo thar chiah hian kum khata Upat chiah kan hmabak awm chhun a ni mai. Kum kal ta aia hriatna tihpun te, zirna leh hnathawhna lamah hmasawn zawk te, ropui zawk leh changkan zawk nih kan tum zel tur a ni a, a theih leh theih loh tur chu thuhran a ni a, tum hmasak phawt loh chuan theih dan a awm ngawt hek lo.

Kum thar tirte a nih angin tun hun hi kum kal ta aia hmasawn duh leh insiamṭhat duh tan 'New Year Resolution' (Kumthar Thutiam) rilru nei taka siam hun lai a ni. Mizo zingah kumtin Kumthar Thutiam tha leh ropui tak tak, point tam tak ziak chhuak duah an awm ṭhin a. Mahse, thla hnih khat bak zawm ṭha thei leh chuang lova, kum laihawl vel aṭang chuan kum hmasa lam aia tla chhe leh fe fe tam tak sawi tur an awm ṭhin. 

Zawm theih loh tur kumthar thutiam, thu tha leh ropui tak tak neih duah ai chuan, kan nuna kan mamawh ber leh pawimawh ber lai, kan zawm theih ngei tur pahnih khat neih a ṭha zawk. A ṭha tih hriat avanga zawm theihloh tur kum thar thutiam neih duah hian awmzia a nei ngai lo.

Zuk leh hmuam ti mi te, zu leh drug tih chingte hian kum hmasa lam aia dose tihhniam hret emaw, kum hmasa lam aia hunbi kar hlat deuha tih emaw, a theih hram chuan ti tawh lo tura kumthar thutiam neih theih hi a va pawimawh tak em!. Chutiang mi i lo ni hlauh anih chuan bul han tan nghal la, kum tawp thlenga i thutiam i vawn theih chuan, a lawm hmasa ber tur chu nang leh i chhungte an ni ang.

Office-ah emaw, kut hnathawka eizawng kan nih pawhin kum hmasa lamah ni khata darkar 8 thawk ṭhin kan nih pawhin, kum tharah chuan darkar 9 tal thawh tum ila, hma kan va sawn nasa dawn tak em. Kum hmasa lamah ni khatah vawi khat pawh ka ṭawngṭai ngailo a nih chuan, kum tharah chuan mut dawn emaw, zing thawh hlimah vawi khat tal ṭawngṭai theih tum nise, a va ropui dawn em. Kristian-ten kan thurin Bible chhiar ngai lem lo hi Mizo kristian intite zingah tam tak kan awm a, kum thar aṭang chuan nitin chhiarna hun insiam thar ila, Thuthlung Thar chauh pawh kum khat chhung hian chhiar chhuak ta i la, rinna lamah nasa takin hma kan sawn ngei ang. 

Mi tupawhin kumthar thutiam a neih chuan ama hriselna ngaihtuahin kum hmasa lama a ei leh in, zuk leh hmuam tih thinte a ti tlem hret hretin sim ngei a tum bawk thin. Zirna leh hmasawnna lamah te, nungchang leh khawsak phung hrim hrimah kum hmasa lama a chin ṭhinte bansanin a la chin ngai hauh loh thil thar tih a tum bawk thin. Sakhuana leh khawtlanga in hman chungchang thengin a tih ṭhinte a tih a rem tawh lo a, a tih ngai lohte a tih a tul tawh thin. Engemaw talin i tana pawimawh em em 'New year Resolution (Kumthar thutiam)' insiam la, tha takin kum tluanin vawng ngei bawk ang che. 

- R.Lalhmangaiha, Bethlehem veng