Written by
- Vanlalzawma
Muallungthu

Kan hma lam thlir ila



Ram leh hnam humhalhna kawnga hma la reng chung si-a khawtlang nun siamṭhat hi mitinten kan tih ngei tur leh kan tihmakmawh a ni awm e. Hmâ kan laknaah hian kawng khat chiah thlîr loin a huamzau thei ang ber tura tih erawh tum ta i la a ṭha berin a rinawm. Hma kan lakna reng rengah mahni mimal ngaimawh chin chiah huamtir loin, kan khawtlang leh ramin a mamawh tur thlîr thiam ta ṭhin i la a ṭha ber zel maithei. Zu leh ruih hloin kan ṭhalaite nun a suat nasat tawh zia ngaihtuahin zu leh ruih hlo hi buaipui lo thei kan ni lo bawk a, tunlaiin kan buaipui tlang nasa a, a lawmawm e. Amaherawhchu, khawtlang nun siamṭhat kan tum danah hian kawng khat chiah kan thlîr a nih chuan kan tifuh lo ve thei. Zu leh ruihhlo chungchangah chiah hian kan phur zual lutuk mah mah em aw tih mai a awl.

Khawtlang ṭhatna tura hetianga hma kan lak lai hian kan ram leh hnam mualphona thlentu, khawtlang leh ram hmasawnna tiṭhuanawptu, kan ram ṭhan mawh bâwk, a tithei dinhmuna ding apiangin an ti duh ni mai awma ngaihtheih ‘hlemhletna (corruption)’ chungchang erawhin sawi rik a hlawh viau rualin a taka dotu leh heti lama hmalatu erawh sawi tur an vang hle a. Hlemhletna a lo ziaawm theihna tura hmala leh hlemhletna a lo tlem theihna tur atana khawtlang siamṭhat tumna lamah erawh kan ṭuan a fum deuh a ang viau mai. Bible-in tangka sum ngainat hi sual tinreng bul a ni tih min hrilh mawlh mawlh laiin zu leh ruih hlo chauh hi sual emaw kan ti daih palh ang tih hi a hlauhawm hlel lo e. Chuvang chuan emaw ni, tangka sum ngainat hi sual tinreng bul a ni tih hi pulpita sermon chang thlan atana han hmang ta hi kan sakhawpute zingah pawh hian an vang viau mai niin a lang. Chang thlan tur dang a tam vang ni maw!

Zu leh ruihhlo dangte kan buaipui ang hian mipui chanvo tur sum leh pai lo chheprelh tute hi hua leh demin, khawtlang leh kohhranah chanvo chantir lo ngam i la, an phutawk ang lekin han endawng ngam ṭhin ta i la a ziaawm ngei hian a rinawm. Ram hmasawnna tur atana hnathawhna tur, sorkar laipui atanga cheng vaibelchhe eng emaw zat tel a lo luh hnem tawh zia hre reng chungin, chu chuan keini miretheite hnen a rawn thlen phak leh phak loh te pawh hi mipuite hian kan chhut ngun a, kan chhui chian ngam a, hma kan lak ngam hi a hun ta khawp mai.

Beiseina sang tak neia kan thlan ram hruaitute pawhin inthlan dawna kan thusawite, mipuite hnena kan intiamnate hi kan hriatreng a ṭul khawp mai bawk. Keini, a sawitute hian hre reng lo mahila, min thlangtlingtute hian an lo hre reng tawh ṭhin si a. Mi rinawm lo, hruaitu bumhmang kan ni thei. Rinawmna nei lo mihring chu eng kawngah mah an laktlak tak tak ngai lo. Ram leh hnam kaihruaitu tur atan phei chuan mi rinawm lo chu mipuiten kan hnawl ngam a ṭul fo. Kan hmalam thlir i la, ram siamṭhat kan tumnaah te, khawtlang tana theihtawp kan chhuahnaah te hian thil dik lo leh ṭha lo chu hnawl ngam i la, kan khawtlang leh ramin a chhiatpui theih thilah chuan tih bik nei loin rualkhai takin hma i la zel teh ang u.

Kan ram leh hnam, kan khawtlang hruai tur hian thiamna sang tak nei, hnam dang ṭawng thiam em em ringawt ang chi hi an ṭha ber kher lo maithei. Chumi avang chuan thiamna nei sang lo te hi an ṭha tihna erawh a ni hauh si lo. Hruaitu atan chuan thiamna sang tak an nei emaw nei lo emaw, mi dik leh rinawm, ram leh khawtlang tana ṭha turah chuan huaisen taka hmala ngam, ram inrelbawl dan kawng kalhmang hria, hmasawnna kawnga kaihruai tura a ngaihna hria hi kan mamawh ber mai. Mi puan pho lo seng saktu kan chhuichhuak a, huaisen taka hremna kan lekkawh ngam ang hian, keini mipuite chanai eirutute hi chhui chhuak a, huaisen taka an phutawk ang ngeia dan anga hremna lekkawh ngam hruaitu hi kan ram hian a mamawh a. Chuti anga hmala ngam hruaitu chu mipuiten Tlumtea thlir taka kan thlir reng chu a ni.

Biak in sak ropui tuma hmanhlel, chawlhni inkhawm chu sawiloh tuk tina tawngtai tura Biak in pan ṭhin, Camp-a lut phawt loa piangthar hlei thei miah lo-te hian ‘Thlen ka nghakhlel Zion khawpui’ tiin Biak in lamtual kan mawi a. A tak takah chuan kan nghakhlel vak lo em ni ang tih mai awlin, he leia sulrül leh tuiêkin a eichhiat mai mai tur tangka sum leh pai duham em ema chuhin kan hmanhlel ṭhin leh thung lawi si. Chumai a ni lo, sorkar kum thar chhawr ṭangkai bik riaua hausak belh leh sawt ṭhin te pawh kan awm an ti, tak tak ni maw. Chuvangin, kan Pathian thu awih dante pawh hi bih chian kan ngai ngawt mai! Belhchian kan dâwl em tih hi ngaihtuah fe tham a ni ta awm e.

Thlahtute aṭang renga hnam huaisen, râl hmaa zam ngai lo anga inchhal ṭhin ten râl ang maia kan phiar, sual bul emaw kan tih zu hi kan duh lo tak zet anih chuan zu hmanga sum laluttute pawh hi hnawl ngam i la. Chutiangin, hlemhletna (corruption) aṭanga sum lalutte pawh hi hnawl ngam i la. Kohhran leh pawlah dik lo leh tenawm taka an sum lakluh an thawh dawn pawhin i hnawl ngam ang u. Heti ang hi kan ti ngam lo a nih chuan kohhran leh tlawmngai pawlte pawh hi kan inenlet a, kan inbihchian a ngai ngei ang. A chhan chu, heti ang mite hi kan hnawl ngam lo anih chuan heti ang mite nen hian kan duh a thuhmun reng a, kan in ang reng tihna te pawh a ni thei hial ang.

Ruk ruk hi a ṭha e kan tihna ni hauh loin, thil te tham mai mai nia lang rutute mah kan um luai luai a, kan vuak zawt zawt ngam laiin heti anga mipuite chanvo tur min ruksaktute hi kan ngawih bosan reng avang hian ramin hma a sawn thei lo a, khawtlang a changkang thei ngai lo. Heti ang mi, hlemhletna (corruption) hmanga inchhekarbawm ṭhin te hi zuin kan khawtlang a tihchhiat aia nasaa kan ram leh hnam tiṭhuanawptute chu an ni zawk lo maw. Khawtlang bakah ram leh hnam hmasawnna tur mi tlemtein an lo pingpei avang hian ramin a tuar a, ram dangte tluk thei loin mi hnukhawiah kel êk kan thai kan thai mai ṭhin a nih hi. Mi tlemte te hlemhletna chu mipui tam zawkin nasa takin kan lo tawrh phah a, kan intodelh theih loh phah ta ṭhin a ni. Chuvangin, kan hmalam thlir i la, mi hlemhlete chu ram ṭhan mawh bawk an nih avangin leh ram tana thil pawi nasa tak khawihtu an nih avangin, dan hmanga an chanvo kan pek hun tur ni hi a lo la herchhuak ngei ang. Kan ram leh hnam, kan khawtlang tana siamṭhatna hnathawhin hmasawnna a thlen hun a, mitinten kan chanvo dik tak chang thei tura hlemhletna (corruption) um bo anih hun tur hi nghakin kan hmalam i thlir ang u.

- Vanlalzawma, Muallungthu