Tute nge kan beisei leh chuan ang le?

ZPM sawrkar hi an khawngaihthlak ka ti. Kha chen kan ram kal dan dik tawk tawh lo, sawrkar leh sawrkar hnathawkte kal dan dik tawk tawh lo leh mipui rilru dik tawh lo chu a theih chin china siam ṭhat an tum a ni a. Infrustructure lian tak tak leh hmasawnna lam chu ngaihtuah hleih theih pawh ni lovin, kalphung dik leh mipui rilru put hmang chu siam that hmasak phawt a ṭul tawh si a. Politic aṭang chuan thil ṭha famkim hi tih nghal pur pur theih loh mah se, an theih chin china siam ṭhat tumin, harsa tak leh dodalna nasa tak karah an bei ve ṭang ṭang chu niin a lang si.

Mahse, mipui rilru lah chu a lo kal sual thui tawh si. Rinawmna leh dikna te, takna leh rilna tlachham tawhte kan lo ni tawh si a. A lem leh a dera nung thiam te, mahni intihlar leh mahni hlawkna chauh zawng te, mahni hausakna tur chauh buaipuitu te, mi dang chungnung tur leh mite thil ṭha tih tum apiang lo dodal ngar ngar thinte leh, chutiang lama lamṭang zawng thiam em emte kan lo ni tawh si a.

Opposition-ho lah chu, mi tihsual, tihpalh leh tih dik lohte lo chang ngar ngar mai ni lovin, sawrkar thil tih tum apiang lo itsik a, lo sawi chhiat a, lo sawi bawrhbansak zel leh, lo tih khawloh tum zeltute an ni bawk si. Kan vaia ṭhat tlanna tur aia politic lalṭhuthlenga an ṭhut theih dan tur chauh ngaihtuah ngar ngar chu an hna pui ber a ni si a. Opposition awm tawh zawng zawngah tun ZPM sawrkara opposition-te hi an la uchuak berin ka hria. Mahse, hei hi chu mipuiin hre thiam ila; he khawvel hi Setana lalna a ni a, miin thil ṭha a tih nasat dawn poh leh dodalna leh sawichhiatna a nasa tih hi.

ZPM sawrkarah hian engkim a ṭha thei dawn kan ti lo va, kan beisei hek lo. Mahse, a hmaa mite ai chuan tih dik an tumin an ti dik mek deuh zawk niin a lang a, mipui pawhin demna em em kan la nei hrih lo niin a lang. A ṭha famkim thei lo rau rauah a teuh deuh ber niin kan hria a, beisei pawh kan la nei lian hle deuh niin a hriat. Chutih kara hun rei pawh a kal hma aṭang khan, an sawrkar tirh aṭanga heti em ema sawrkar an bei chiam chiam leh, sawrkar tihmualpho tuma mipui fuih pawrh an tum vak vak reng hi khamawm ka ti ṭhin.

Sawrkarin department leh a hnathawkte an siam ṭha dawn a, a enga mah hmain a mak makin kan lo dodal nghal ringawt zel a. Sawrkarin uluk taka a ngaihtuah hnuah a hnathawkte an sawn kual dawn a, chu departnent chhungril leh inrelbawl dante leh, chu mihring an sawn tur chanchin leh a service te, mi nazawng hriat ve ṭul lo, sawn a ṭulna chhan hrang hrangte hre tawp si lo leh, sawrkar dan leh dun leh inrelbawlna hre pha ve miah lote thleng thlengin sawrkar thil tih dodal tur chuan kan lo phur ve em em zel a, kan lo pawr ve em em zel a nih hi. Heng zawng zawng hi opposition-ho rilru chhe puakchhuak a ni ang tih chu a rin theih vek a ni.

A thuhrimah, sawrkarin a hnathawk tu pawh a sawn dawn apianga a mika mak pawh hre pha ve lo thlenga kan lo buai luih luih zel ta mai hi engtizia nge ni ta? Tun hmaa kan chin ṭhan pawh a ni lo. Thuneitu emaw kan lo inti vek ṭhinte hi a zahthlak lo maw. A duh duhin sawrkar chu vaukhanna na tak takte kan lo pe thul. Kan zaktheilo hi ka ti ṭhin. Hetiang hi state dangah an ching ve em le? Kan ramah chuan kan intihhmuh chho tulh tulh a, sawrkarin a hnathawk tu pawh a transfer apianga lo rik luih luih ziah chu kan tih tur, kan hnam zia, kan ram tih dan a lo ni chho mek ta a nih hi. State dangte hian nuihza siam nan min hmang mai lo ang maw? Vai rama eng emaw hlek thil thleng a awm a, a thu haw lam leh kal lam pawh hre lo, a sakechek nazawng, kutdawh thlenga an lo pawr ve em em ringawt zel leh, thil tihchhiat nuam an lo ti em em thin ang chauh khu kan nih tak hi. Hetiang chuan eng sawrkarah pawh kan ching chho zel ang a, hnam dangin Mizo ziaah min la ngaihsak mai ang tih a hlauhawm e.

Chuvangin, tun ZPM sawrkar hian hmasawnna lian tham pui pui buaipui aiin, kan mamawh hmasa zawk kalphung ṭha leh dik leh, kan rilru puthmang hi siam ṭhat hmasak han tum ngar ngar phawt mai u la; huaisen takin siam ṭhat ngai chu siam ṭha zelin, transfer ngaite chu han transfer hmiah hmiah zel rawh u. Chutianga kan ram tan, kan vai tana ṭha tur ngei pawh rilru zim te put vanga lo dodal ṭhintute chu sawrkar chakna hmang pawhin na takin an chungah ti zel mai rawh u. Chutiang tih nana in term khatna in hmang zo a, inthlan lehah in tlak phah ta a nih pawhin, kan ram kan hnam tan nasa takin thil ṭha in ti hmanin, kawng dik in lo sial hman tihna a ni dawn tho si a. Kalphung dik leh rilru dik kan neih hmasak phawt chuan thil ṭha dang chu a lo kal dik zel mai ang.

A chhe zawnga khawvel thar kan hmachhawn mek karah hian kan rama thil thleng mekte leh kan awm dan thlir hian, ni tin a chhe zawnga Zoram thar pawh a thleng ve mek niin a lang a, chutih kara thlamuanpuiawm tur sawrkar kan neih a ngai a ni.

He khawvela kan cham chhung chuan kan chunga roreltu tur, politic lalna chang tur kan thlan a ngai si a. Chuvangin, tuna opposition-ho duh dan ang hian, mipuite hian ZPM sawrkar hi lo paihthla ta ila, tun dinhmunah tute nge kan beisei leh chuan ang le? Bible-in, mi tinin kan tuh rah ngei zel kan seng dawn a tih angin, mipui ngei hi mawhphurtu chu kan ni e.

- K. Hmingthankaia