Written by
~ Reuben Lalnunthara Hnamte

Chhungkuaa ṭhalaite mawhphurhna

Khawvel siam tirh ata thil ṭhing thei lo leh a pawimawhna zual telh telh chu chhungkua hi a ni awm e. Tute pawh mai hi mipa leh hmeichhe inkar aṭang lo piang chhuak vek kan ni a, chu chu Pathianin min din dan leh kan lo seilenna a ni. Tunlai sualna tam lutukte pawh hi chhungkaw ṭha lo aṭanga lo zi chhuak, naupang enkawltu mumal lo leh ngaihsak hlawh lote aṭangin a tam ber hi chu a ni.

Pathianin chhungkua din a, thlahte neia he leilung hi luah khat turin min lo din a. Mipa leh hmeichhe inkarah thil pawimawh berte zinga mi chu chhungkaw ṭha din hi a ni awm e. Tunlai ṭhalai tam tak hian chhungkaw awmzia hi an man lo hle mai a, nu leh pa kara lo seilian leh nu leh pa la nei ṭhalai tam tak pawh hian chhungkaw inrelbawlna leh kalphung te, thil kal lam leh haw lam hre lo fe fe kan awm nawk a ni. Nu leh pa zir loh chu a chhan ber chu ni mah se, a ṭhalaite pawh hian rilru hi kan nei lo lulai em mai a; chhungkaw nei reng tho sia han zawh pawha chhungkaw thil hre lo fe fe an tam. Chungkaw hmangaihna pawh nei lem lo, mahni lawm zawnga tâl mai mai tawk hi an awm fur a ni.

Sitting room-ah pawha ṭhu ngai lo ṭhalai, chhungte chaw ei ruala chaw pawh ei ngai lo, mahni bedroom-a tawm reng mai, games leh cellphone khâla nileng ṭhak ṭhak hi an tam awm asin. Chhungkaw tinuamtu leh tihrehawmtu chu ṭhalaite hi kan ni tih hi hriat a ṭha khawp mai. Chhungkuaa han inkawm ho te, han nuih ho dar darte hi chhungkaw tam tak chuan an nei tlem khawp ang. Nu leh pa leh unaute tana phurrit ni lo va, chhâwk zângkhaitu nih hi ṭhalaite mawhphurhna pawimawh tak a ni. Pi leh pu, nu leh pate an lo upat hnua enkawl ṭha peih lo ṭhalai nih hi thil zahthlak leh kan chunga ânchhia lo thlenna bul a ni.

Tunlai India ram hmun ṭhenkhatah ṭhalaite zingah nu leh pa upa tawhte enkawl peih lo, ngaihsak lo an pung zel a, an ro khawm erawh an duh em em lawi si. Nu leh pa thawh chhuah zara nawmchen tum hna thawk peih si lo ṭhalai an pung tual tual a, kan ramah ngei pawh hei hi kan ṭhanmawhbâwk pakhat a ni mek. I Timothea 5:8-ah chuan, "Tu pawh mahni chhungkhat lainate ngaihsak lo va, mahni chenpui chhungte ngei pawh ngaihsak lo chuan rinna an phatsan a ni, ring lo mi aiin an sual zawk," alo ti daih asin.

Kohhranahte pawh inhmangin, ṭhalaiahte pawh inhmang tak, piangthar ṭhaa miin min hmuh ni mah ila, chhungkua kan hmangaiha kan ngaihsak loh chuan Pathian dan kan bawhchhia tihna a ni a, ringlo mi aia sual zawk kan ni thei tlat a ni. Kan nu leh pa leh kan chhungkua hi kan zahpui tur a ni lo va, hmangaiha chhawmdawl hi ringtu leh ṭhalai fel takte tih tur pawimawh tak a ni. Kan chhungkua leh kan lo chawr chhuahna chu eng pawh lo ni rawh se, a pawimawh ber chu keimahni hi kan ni. Keimahni aṭanga chhungkaw ṭha din tura hma kan lak a ṭul a, kan thlahte la kal zel tur thlenga kan chhût a pawimawh.

Venderbilta chuan, “Nula 100-a 94-te hian pasal neih an tum a, chumi zinga pathumte chauhin nutling nih an tum, in ngaihtuah chiang rawh nu la,” tiin a lo sawi a; a dik viau pawh hian a lang. Nulate kan harh a ngai. Tuna i ngaihzawng kha Pathian ruat a ni em? I duhna kha Pathian remruatah em ni I lo pawm mai ṭhin? Chhungkaw pa ni tur leh chhungkaw ṭha din turin a tlak dawnin i hria em? Hengte hi mahni inzawh ngun a pawimawh hle. Tlangvalte pawhin in ngaihzawng kha chhungkaw nu leh chhungkaw dinpui turin a tlakin i hria em tih inchhût ngun a pawimawh. Daughlas MacArthura chuan, “Chhungkaw sak fuh loh tluka ṭhiat leh harsa hi a awm lo,” tiin a lo sawi a; a dik tak zet a ni.

Chhungkaw din fuh loh avangin mi tam tak an buai a, fate’n an tuar a, ṭhalai puitling lo leh vantlang tana hnawksak kan siam a ni chauh mai a nih hi. Hmelṭha leh sum ngah ngawt hi kan ûm tur a ni lo va, mi rintlak kan zawn thiam a ngai. Tin, Pathian kutah kan innghah a pawimawh hle bawk. Pathian ruat loh, keimahni duh dana chhungkua din hi tam tak an awm ang. Mahse, chungte chuan phurrit tak an phur ṭhin.

Thil rêng rêng hi a tira a fuh tawh loh chuan siamṭhat leh hi har tak a ni tawh. Nu tam tak an ṭap a, pa tam tak lungngaiin an kûn a, naupang tam tak chhantu nei lovin an vâkvai asin. “Mipa hlawhtling tak hian ṭanpuitu hmeichhia a nei châwk,” George Washington chuan a lo ti a sin. Nupa chu ṭangruala fate enkawl a, chhungkua din tura buatsaih kan ni a, chu chu kan hriat reng a pawimawh hle a ni.

Aizawlah leh hmun dangah pawh hian chhungkaw kehchhia an tam em em mai a; kan ram Kristian ram inti si-ah hian chhungkaw din fuh lo kan tam hle a ni. Nupa tam tak an inbe thei lo va, an mu dun thei lo va, chhungkaw tam tak chaw pawh ei ho ngai lo, inkawm ho ngai lo, mi hausa tak leh Kristian ṭha tak chungkua hi kan ngaih anga lang si te zingah pawh hian an inphûm ru ṭeuh a ni.

Sum leh hmelṭhatna, lan mawina ringawt aṭang hian chhungkua kan siam tur a ni lo va, thil thui tak ngaihtuah chunga kan din a ṭul tak zet tawh. Ṭhalaite pawh hian kan chhungkaw dinchhuahna tur kawngah mawhphurhna tam tak kan nei a; kan nu leh pa, u leh naute kan hmangaih a, chhungkaw ṭhatna tura mawhphurhna kan lak ngam pawh a ṭul hle a ni. I pa a lo ṭha lo a nih pawhin a awm dan anga awm tum suh; i nu a ṭha lo a nih pawhin a awm dan anga awm kher a ṭul hauh lo. Chu ai chuan, i nu leh pa awm dan ṭha lo aṭang khan nangmah khan insiamṭhatna tur leh zir tur i nei a ni tih inhre chiang rawh.

Chhungkuaa mawhphurhna hre rengin, tlanchhiatsan lova siamṭhat dan ngaihtuah zawk hi ṭhalaite mawhphurhna pawimawh tak a ni. In chhungkua avanga mite’n an lo hmusit che a, an lo hmu hniam che nia i hriat pawhin indawm kun mai lo la, dâk chhuak la, Pathian lam hawi chungin nu leh pa leh u leh naute entawn tur khawpin hma i hruai ang u.

~ Reuben Lalnunthara Hnamte