Written by
Remsangpuia ICFAI University

WORLD TOURISM DAY

Kum 1980 aṭang khan United Nation World Tourism Organisation (UNWTO) chuan kum tinin Septembem 27 ah World Tourism Day (WTD) a hmang ṭhin a. A hman hun leh nite hi kum1970, UNWTO in dan an siam fel ni a thlan a ni. He an dan siam hi khawvel pum huapa Tourism than chhoh zelna atan mellung pawimawh tak a ni. Khawvelah Tourism hian pawimawhna nasa tak a nei a, ram hmasawnnaah te, hna leh eizawnna siamah te, ram leilung venhimnaah te, khawtlang nun, hnam, politic leh ram economy-ah te nghawng ṭha tak a neih avanga mitinte hnena a pawimawhna leh hmasawnna awm theite inhrilh hriatna hun atana hman ṭhin a ni.

Tourism hi khawvela industry ṭhang chak ber leh lian ber a ni. World Tourism Organisation-in kum 1998 a an chhut dan chuan khawvel pum huapah Tourism aṭanga sum lakluh zawng zawng chu 800 billion a tling. Tourism hian hna tam tak a siam a, kum 1995 a an chhut dan chuan khawvel pum huapah hotel industry ringawtin 11.3 million hna a siam a ni.

Tourism kan tih chuan a awlsam zawng chuan mahni awmna hmun chhuahsana zin tihna a ni mai. Entirnan: sumdawnna avanga zin te, in entir tura zin te, sport avanga zin te, sakhuana thila zin te leh a dang pawh. Amaherawhchu, tourist ni tur chuan chhan
ṭha tak avanga zin a ni tur a ni a, darkar 24 aia rei an cham a ngai a, kum khat aia rei an cham a thiang lo bawk. Tourism hi ṭhuang hnihah
ṭhen a ni a, Domestic Tourism leh International Tourism ah. Domestic tourism chu mahni ram chhunga zin - International tourism ve thung chu mahni ramchhung chhuahsan a, ram pawna zin tihna a ni.

Mizoram hian tourism-ah nasa takin hma kan sawn a, hmasawnna tur pawh kan la ngah hle. Hmasawnna nei tur chuan Sawrkar leh mipuite thawhhona ṭha a ngai a, sawrkar hmalakna ringawtah kan innghah chuan hmasawnna a thang duang
ṭhin lo a, mipuiin kan ṭawiawm ṭha hle tur a ni. Tourism-ah hma kan sawn theih nan nasa leh zuala awareness kan neih a pawimawh a, tourism
aṭanga hmasawnna awm thei te, mimal, chhungkua leh khawtlang tana hamṭhatna leh hmasawnna awm theite mipui hnena hrilh hriat hi a pawimawh hle.

Tourism-ah hmasawnna a awm theih nan Tourism Management zirna, hmun hrang hrangah din a ni tawh a, chung zirna in aṭang chuan mi tam takin zir chhuak tawhin ram leh hnam tan hmasawnna tam tak an thlen tawh a, sum tam tak an hai lut tawh. Mizoramah ngei pawh Hospitality and Tourism Management zirna hi ICFAI University-in an kal pui mek a, Mizoramah chuan Hospitality and Tourism Management zirna hmasak ber leh awmchhun a ni.

ICFAI University aṭang hian ṭhalai tam takin an zir chhuak tawh a, sawrkarah leh private company-ah te an lut tawh a ni. Kum thum course niin final semester (6th Semester) ah Internship neih pui ṭhin an ni. Practical laboratory changtlung tak neiin zirlaite a tam thei ang ber practical neih pui ṭhin an ni. Tourism lamah kan ṭhanharh a ṭhalaiten zirna lamah pawh kan bawr nasat a ngai a,
ṭhalaiten tourism hi kan ngaih pawimawha ti hmasawn tura theih tawp kan chhuah chuan kum reilo te hnuah tourist tam tak a hip ang a, nasa takin hmasawnna kan hmu ang.

Zu (alcohol) hi Mizoramah kum 17 zet zu zawrh leh lak luh khap a nih hnuah, kum 2014 khan Mizoram Liquor Prohibition Control Act chu passed a ni. March 2015 aṭang zu dawr (wine shop) chu zu zawrh phalna (licence) neiten an hawng ṭan a. Ka sawi tum tak chu Mizoramah zu dawr kan hawng dawn a nih rau rau chuan Mizo in kan thar chhuah ngei local zu hi promote ve ila hma kan sawn pui viau lo ang maw? Tourist-ten an duh leh chak chu Mizo thar chhuah ngei rawn tem hi a ni.

Ram dang aṭang zu kan la luta kan zuar a, kan ram thar chhuah local zu erawh tun thlengin khap a la ni reng a ni. Heng kan ram ngeiina kan thar chhuah local zute hi hnam dangin an tem chak a, chuvang chuan sawrkar enkawlna hnuaiah ṭha taka siam leh pack nise, zuar chhuak ila. Kan tourism pawhin hma kan sawn pui viau ka ring tlat a ni.

- Remsangpuia

ICFAI University