Hun vawn dik

Kan thupui ngaihtuah ho tura ka han chhawp chhuah hi thil pawimawh tak niin ka hria, kei aia hria leh thiam ten han sawi zawk se a ngaihnawm zawk ngei ang le. Eng pawh nise theih pa tawp chhuah ka han tum ang e.

Hun hlutzia hi chu hnam changkang leh ropui apiangin an hria a, a changkang lo apiangin an ngai pawimawh lo. Sap ram kan tih - England, U.S.A, Holland etc. ah te chuan hun pawimawhzia hi an hre chiang khawp a, 'time is money' - hun hi pawisa a ni, an ti hial a ni. Hun i khawh ral mai mai chuan ṭul miah lovah i pawisa i hmang huau huau tihna a ni. Ram changkangah chuan hun hi a hlu khawp a, darkar bi ten inhlawhna an nei a, miin darkar khat lek pawh a va thawh chuan hlawh ṭha tak a nei thei zel a ni. Japan ramah te phei chuan hun hi an ngai hlu leh zual a, hun awl sawina ṭawng kam pawh hi an nei lo a ni, an ti.

Hun pawimawhzia kan sawi a, mahse, vawiina ka han sawi tum zawk chu sana darkar hun lam ni lovin kan nitin hun vawn dan (hman dan) hi a ni.

Mihring hmasate

Eden huan hi a duh ang zana Pathianin a siam a ni a, a enkawl turin Evi leh Adama a siam leh bawk a ni. Eden huan hi thing leh thei kung chi hrang hranga khat a ni a, chungah te chuan sava, nungcha chitin reng an khawsa a, ramsa chitin reng an awm bawk a. Lui te pawh a luang tlang a, chungah te chuan lui a cheng chi, chi hrang hrang an leng del del bawk a ni.

Eden huana thil awmte tluka ṭha hi khawvelah an awm leh ngai tawh dawn lo a ni. Kan pi puten buannel ram dai, an han tih pawh hian a phawk chhuak zo lo, lei vanram a ni ber awm e. Evi leh Adama te pawh hi Pathianin duh taka a siam a ni a, an hmel te pawh hi ṭha em em tura ngaih a ni a, tlai tin Pathian nen an leng za ho ṭhin a; a ropuiin a hlimawm ngawt ang. Mahse thlemtu a lo thawk a, thil zawng zawng chu a buai zo ta vek a ni.

Thil an tih sual lai tak hi chu a rei hran lovang, a keih lai tak phei chu second tam pawh a ni lo mai thei, mahse a nghawng han rapthlakzia chu - Pathian anchhe dawng an lo nih phah ta a, khawvel chu thlarau sual rorelna hnuaiah a tlu lut ta a ni.

Israel Lal Davida kha beram vengtu ṭhin a ni a, Pathian laka mi rinawm a nih avangin a chakin a huaisen hle a. Israel hmelma hlauhawm ber Goliatha lu a la a, indona apiangah Israel-te chu hnehtu a rawn nih pui ṭhin a ni.

Chutia a chak em avang chuan mipuiten an chawimawi a, mahse, an chawimawina hla pakhat avang chuan lal lung a awi ta tlat lo; tih hlum dan tur a zawng ta a. Mahse Davida hi Pathian ring tlattu a nih avangin Pathianin a hum zel a, amah tihhlum tumtu lal Saula pawh hi remchang a hmuh pawn a tawk duh miah lo a ni.

Hmelmate nena an inbeih-naah lal Saula pawh chu a thi ta a, Davida chu lal a lo ni ta a ni. Pathian ring tlattu a nih avangin hmelmaten an hneh thei lo a ni. Hetia a ropui em em hnu hian mi nu pakhat avangin Pathian a lo tluk san ta, zawlneiin an hrilh fiah meuh chuan a inchhir ngawih ngawih a, mahse hremna rapthlak tak chu a pumpelh ta chuang lo; a ma nunna tih loh chu. Davida hi khawvela lal fing ber, Solomona pa a ni a, chu aia ropui leh chu Isua thlahtu bul a ni bawk. Kan han sawi tak aṭang te khian Davida hun hman ṭhin dan ṭhenkhat chu kan hre thei ang.

Vawn dan ṭha lo

Kan milian ṭhenkhatte zingah thil ṭha lo tih duhna a lo piang a, a tirah chuan tlem te in a bul an ṭan a, miin an hre ngai chuang lo tiin an ching chho zel a. Mahni in thiam chungin sawrkar sum thiam takin an la ru zel a, hun a lo rei chuan thamna te pawh an la hreh ta lo a. Leh lamah thiam takin kohhranah an in hmang bawk a, thawhlawm te pawh thawh hnem hlei hlei an ni ngei ang. Khawtlangah pawh an langsar hle.

Hetianga in hmang ve kher lote pawn leh lamah nuam an chen a, hmeichhia an duh zawng apiang an kawp a, an hun te hlim awm takin an hmang a. Hetianga hun an han hman tawh chuan zu a tel ve ngei ngei ṭhin. Zu an in a, chutiang a lo nih zel chuan an fate pawn an lo ching chho ve zel a, chhungkua chu nawm chenna lamah a kal thui tulh tulh a. An rilruah chuan dam chhung tawi te an ti a, mite hriata ṭha awm tak siin eng mah pawisak leh tih hreh an nei lo. Midangte tana thil
ṭha ber tur leh fel ber turin thil an ti ṭhin a, mahse, an rilru erawh a uang hle si. Ram pawh an hmangaih a, mahse an hmangaih dan erawh ramin a ṭhat pui ang em.

Heng zawng zawng aṭang hian hun vawn dan ṭha loin a hrin chhuah chu kan suangtuah thiam mai awm e.

Engtin nge hun

kan vawn ang?

Sumdawngten hlep ka in siam nasa lutuk em, ka thil zawrh te a nihna phu loin mite hnenah ka sawi ngai em, ka bukna hman te pawh a dik tawk tur a ni. Hna zawng lai ka nih pawn rim takin ka in buatsaih ang a, ka hlawhtlin mai loh pawn ka beidawng mai tur a ni chuang lo. Zirlai, training lai ka nih pawn thiam taka zir chhuak thei turin ka bei ang a, a position pawimawh rual rualin a practical a hmantlak nih a pawimawh ber a ni.

Ṭhalai ruih theih thil, zuk leh hmuam leh mipat hmei-chhiatna laka fihlim ngam ka ni tur a ni. Chutiang bawkin sawrkar hnathawk lian ka ni a, kohhran hruaitu ni le lu kher lo mah ila, fel lo takin thil ka ti tur a ni lo a, ka hnuaia mite entawn turin nun kan tum tur a ni. A hnuhnung berah chuan politician ka lo nih pawn dikna ka ṭan ngam zel tur a ni a, tlak phah leh mualphona tur pawh nise chak tak leh huai takin kan kal zel ang. Kan han sawi lan tak te tlem in fahrah deuh mahse kan hun vawn dan tur ṭha ber tur awm deuh chu ngaihtuahna min siam sak theih ka beisei.

Ka han sawi takte hi ka tih hleih theih loh mahse kan zirho tlang zel tur atana ṭha tak a ni. Pathianin hun ṭha min pe ṭheuh a, mahse a ṭhen te chu kan tlu chhhia a, kan zuih ral ṭhin a nih hi. Bible vek hian mahni tuh rah ṭheuh kan seng tur thu chiang takin min lo hrilh tawh a ni. Miin a loa buh a tuh chuan serthlum a seng daih dawn lo, a tuh vek buh bawk a seng dawn a ni. Chuvang chuan keini pawn vawiinah thil ṭha lo kan tuh chuan nakinah thil ṭha kan seng daih thei lo; thil ṭha lo vek kan seng dawn. Awle, Pathianin hun ṭha min pek te ngaihtuahna thiang tak nen vawn dik i tum ṭheuh ang u.

- Lalchhandama Colney