Ṭhalaite leh sex
Keini aia hnam changkang zawk leh chungnung zawk sap-ho nun dan leh khawsak dan kan entawn avang pawh ni fa hmiang, Mizo ṭhalaite zingah nupui pasala inneih hmaa sex hmang kan tam a, nula tlangval zingah inneih hmaa thianghlimna (virginity) hloh kan tam tak em em ni.
Biak In hawnga innei zingah pawh thianghlimna hloh an tam ngawtin a rinawm. Sawn a pai a, sawn a thlak a, an inneih hmain an puk lawk, nau a ti tla tih leh, ṭhiante bula chumi khami chu sex ka hmanpui tawh, tih thu min hrilhtu an awm fo mai hian zirchianna hran pawh neih kher ngai lovin ṭhalaite zingah mipat hmeichhiatna (sex) a hluarzia leh mahni kawppui, ngaihzawngte nena inneih hmaa mipat hmeichhiatna hmang an tamzia a tilang.
Mizo Facebook group pakhat, mem-ber pawh nuai khat sing nga chuang awmna 'NUPA NUN' tih group-ah a chang changin ka lut ve ṭhin a. Tah chuan hmeichhe tam takin an bialpate nen sex an hman thu mai bakah, chumi hnua an ngaihzawngte nena an buai fo thu te leh, sex an hman hnuah an bialpaten an ngaihsak tawh loh avanga an rilru nat thu te, sawn an pai avanga buaina an tawh nazatzia kan hmu fo a. A dik vek e chu ka ti lo a, mahse kan ṭhalaite khawsak phung han thlir hian sex awareness hi kan neih tam a ngai a ni.
A hun hmaa sex hman vangin nu leh pa nei lo fahrah tam tak Mizoramah an pian phah mek zel a, nausen pawi sawi lo tam takin an nunna an chan phah fo bawk. Hmeichhe ṭhenkhatin an nunna hial an tihtawp phah bawk.
Mizoram State AIDS Control Society (MSACS) in record an neih tirh aṭanga kum 2014 thlenga Mizorama AIDS vei dinhmun an tarlan sing khat chuang aṭanga zaa sawm ruk pariat leh tlem kha mipat hmeichhiatna aṭanga kai an ni tiin a tarlang a ni. Khami aṭang ringawt pawh khan inneih hmaa ṭhalaite zingah mipat hmeichhiatna (sex) hman a hluarzia a chiang hle.
Hmeichhiate phei chuan in thianghlimna (virginity) kha in pasalte in pek theih hlu ber leh inzahawmna hlu ber a ni tih inhriat a ṭha khawp mai.
Chuvang chuan Mizo nu leh pate hi mahni fate mipat hmeichhiatna lama an hriat tur pawimawh zirtir kawngah ṭhan-harh a ngai hle mai. Sex chungchanga an hriat tur pawimawh fate hrilh a, zirtir hi zakin hreh suh u.
- Nawlchunga Chinjah